Opactwo cysterskie w Krzeszowie został ufundowane w 1242 roku przez księżnę Annę, wdowę po księciu Henryku II Pobożnym. Pierwotnie opactwo służyło benedyktynom sprowadzonym z Czech. Dopiero w 1292 roku książę świdnicko-jaworski Bolko I, wnuk Henryka II Pobożnego, oddał klasztor cystersom z Henrykowa. Szczególny rozkwit klasztor przeżywał z końcem XVII i w XVIII wieku zakończony w 1810 roku sekularyzacją zakonu przez władze pruskie.

W 1295 roku cystersi wybudowali murowany kościół pw. Wniebowzięcia NMP i klasztor. Budowle te zostały zniszczone podczas najazdu husyckiego 1426 roku i najazdu Jerzego z Podiebradów w 1463 roku. Odbudowa ze zniszczeń zakończyła się około 1490 roku. W czasie wojny trzydziestoletniej w 1632 roku opactwo zostało ograbione przez wojska sasko-brandenburskie, a następnie przez szwedzkie. Klasztor został wtedy spalony, a do odbudowy przystąpiono w 1638 roku. W 1672 wzniesiono stacje kalwarii krzeszowskiej, a w latach 1690-96 zbudowano kościół św. Józefa. Na początku XVIII wieku opat Innocenty Fritsch podjął decyzję o rozbiórce kościoła klasztornego. W latach 1728-35 wzniesiono nową świątynię, zwaną Złotym Domem (Domus Aurea) ze względu na niesłychany przepych wystroju wnętrza. W fasadzie nowego kościoła zbudowano dwie wieże kryte barokowymi hełmami, oraz umieszczono nadnaturalnej wielkości figury i rzeźby. Wnętrze świątyni zdobi ogromna dekoracja malarska autorstwa Jerzego Wilhelma Neunhertza. W ołtarzu znajduje się wielki obraz Piotra Brandla – Wniebowzięcie NMP. Jest tam też otoczony kultem wizerunek Matki Bożej Łaskawej, który zaginął w czasie wojen husyckich w XV wieku, a został odnaleziony w połowie XVII wieku. W 1997 roku wizerunek został koronowany przez papieża Jana Pawła II.

Na przedłużeniu prezbiterium znajduje się bogato dekorowane Mauzoleum Piastów, z zachowanymi do dziś gotyckimi sarkofagami książąt świdnicko-jaworskich : Bolka I i Bolka II. W 1810 roku rozpoczęto sekularyzację opactwa. Ostatni, 47 opat Ildefons Reuschel mieszkał w klasztorze aż do śmierci. W 1919 roku do Krzeszowa przybyli ponownie benedyktyni, a w 1924 roku ich konwent został podniesiony do rangi opactwa. W czasie II wojny światowej w klasztorze znajdował się obóz dla przesiedlonych śląskich Żydów. W 1943 roku zdeponowano w Krzeszowie skrzynie ze zbiorami Pruskiej Biblioteki Państwowej, które po wojnie szczęśliwie nie uszkodzone trafiły w ręce polskie.  W 1998 roku Jan Paweł II nadał świątyni godność bazyliki mniejszej.

W skład zespołu opactwa prócz klasztoru i kościoła Wniebowzięcia NMP wchodzą : Kościół św. Józefa, 32 stacje Kalwarii Krzeszowskiej, kaplica Betlejem i zabudowania gospodarcze. Obecnie część klasztoru zajmuje żeński zakon benedyktynek, a część cystersi sprowadzeni z Wąchocka. 

Krzeszów jest położony 8 km na południe od Kamiennej Góry, przy lokalnej drodze do Chełmska Śląskiego.

Zdjęcia wykonano we wrześniu 2007 roku.

  • Fasada kościoła pw. Wniebowzięcia NMP

  • Widok ogólny

  • Aleja prowadząca do kościoła

  • Klasztor

  • Klasztor

  • Wnętrze

  • Wnętrze

  • Wnętrze

  • Matka Boża Łaskawa

  • Wnętrze

  • Prezbiterium w remoncie

  • Freski

  • Kościół św. Józefa

  • Kościół św. Józefa

  • Pałac opata

  • Pałac opata

  • Pałac opata

  • Ukrzyżowanie

Nowe zdjęcia wykonano w lipcu 2021 roku.

  • Brama wejściowa

  • Fasada bazyliki

  • Portal wejściowy

  • Bazylika i kościół św. Józefa

  • Klasztor

  • Nawa główna

  • Prospekt organowy

  • Prezbiterium

  • Ołtarz główny

  • Ołtarz główny

  • Nawa główna

  • Kościół św. Józefa

  • Kościół św. Józefa i pałac opata

  • Kościół św. Józefa - fasada

  • Nawa główna

  • Nawa główna

  • Chór

  • Św. Józef

  • Prezbiterium

  • Ołtarz główny

  • Szra cystersa

  • Brama do mauzoleum

  • Mauzoleum Piastów Śląskich

  • Mauzoleum Piastów Śląskich

  • Sarkofag Bolka I

  • Sarkofag Bolka I

  • Sarkofag Bolka II

  • Sarkofag Bolka II

  • Sarkofag Bolka II

  • von Siedlitz

  • Relikwiarz

  • Relikwiarz

  • Relikwiarz

  • Relikwiarz

  • Relikwiarz św. Faustyny

  • Relikwiarz

  • Cmentarz zakonny

  • Cmentarz zakonny

  • Cmentarz zakonny

  • Cmentarz zakonny

  • Cmentarz zakonny

  • Replika grobu Chrystusa

  • Replika grobu Chrystusa

  • Replika grobu Chrystusa

  • Replika grobu Chrystusa

  • Płyta nagrobna

  • Płyta nagrobna

  • Krypta

  • Trumny zakonników

  • Gmerk budowniczego

  • Spichlerz klasztorny