Lanckorona jako miasto królewskie została założona przez Kazimierza III Wielkiego na prawie magdeburskim pomiędzy 1361 a 1366 rokiem. W prawie tym zostały ustanowione cotygodniowe targi czwartkowe. Poza tym w akcie tym znajdowały się: prawo handlu w Krakowie i innych miastach królewskich; prawo wolnego wyrębu drzew w granicach miasta; prawo przywozu piwa dla mieszczan; prawo składu, a także obdarzył Lanckoronę prawami identycznymi, co miasto stołeczne Kraków.  

Na początku XIV wieku król ufundował murowany zamek, który pełnił funkcję strategiczną, chroniąc drogi do Krakowa. Pierwsza wzmianka o warowni pochodzi z 1366 roku, kiedy zamek była ona użytkowana przez burgrabię o imieniu Orzeszko. Na zamku często pojawiali się królowie: fundator zamku i miasta Kazimierz III Wielki i Władysław Jagiełło, którzy wykorzystywali niewielką odległość Lanckorony od Wawelu i bogate w zwierzynę tereny łowieckie. Jak wynika z historycznych zapisów, Kazimierz III Wielki również ufundował kościół pw. Narodzenia św. Jana Chrzciciela, który powstał w 1336 roku.

W późniejszym okresie zamek stanowił rezydencję starostów lanckorońskich i kilkakrotnie zmieniał właścicieli. Między innymi tenutariuszami Lanckorony była rodzina Lanckorońskich. Okres największego dobrobytu Tenuty Lanckorońskiej przypada na czas rządów na Lanckoronie rodu Wolskich. Kolejni starostowie z tego rodu doprowadzili do rozkwitu miasta i jego zaplecza. W 1537 roku, kiedy dobrami lanckorońskimi zarządzał Mikołaj Wolski herbu Połkozic, król Zygmunt Stary potwierdził przywileje Lanckorony i nadał jej prawo organizowania dwóch jarmarków na św. Jana (czerwiec) i św. Bartłomieja (sierpień), a dodatkowo przeniósł targi z czwartku na niedzielę. To właśnie za Wolskich tenuta lanckorońska stała się potężnym i złotodajnym latyfundium. Na początku XVII wieku Lanckorona była własnością wojewody krakowskiego Mikołaja Zebrzydowskiego, który obrażony na Zygmunta III przebywał na tamtejszym zamku, układając plany rokoszu.

Podczas konfederacji barskiej zamek lanckoroński służył konfederatom jako punkt oparcia. Tu 21 maja 1771 wojska rosyjskie Aleksandra Suworowa pobiły w bitwie konfederatów dowodzonych przez, zdrajcę, generała Dumourieza. Po przegranej bitwie 8 czerwca 1772 roku konfederaci poddali zamek lanckoroński wojskom austriackim. 17 marca 1774 roku starostwo lanckorońskie zostało podzielone na trzy klucze (lanckoroński, myślenicki i makowski), następnie sprzedane. 17 stycznia 1777 klucz lanckoroński został nabyty przez księżnę Kurlandii Franciszkę Krasińską. 18 marca 1797 roku cesarz Franciszek II potwierdził przywileje grodzkie Lanckorony, ustanowił magistrat oraz nadał miastu herb, w którym wieniec laurowy zwieńczony koroną został otoczony napisem Sigillum regiae civitatis Landskoronensis. W 1869 roku pożar plebańskiej stodoły, podpalonej w wyniku zemsty za mianowanie proboszczem lanckorońskiej parafii przyjezdnego ks. Zdrzelskiego, rozprzestrzenił się trawiąc 79 domów wokół rynku. Po kilkunastu latach, w roku 1887 powołana do życia została Ochotnicza Straż Pożarna. Lanckorona prawa miejskie utraciła w 1934 roku.

Obecnie jest to malownicza wieś ze stromym rynkiem, z którego pod kątem prostym odchodzą malownicze uliczki. Rynek jest okolony malowniczymi drewnianymi domkami, w większości parterowymi, pamiętającymi XIX wiek. Niezwykła spójność architektoniczna pierzei rynku to wynik odbudowy po pożarze. Płomienie strawiły całą zabudowę, przez co w latach 1868-72 postawiono nowe drewniane domy. Bardzo charakterystyczny jest ich wygląd: przejazdowe sienie, dachy kryte gontem, głębokie podcienia bez słupów, przed bramami przykryte klapami wejścia do piwnic, wszystko po to by umożliwić handel. Co ciekawe jedno z praw głosiło, że koniec dachu oznacza także koniec posiadłości gospodarza, stąd też tak duże ich wysunięcie. W dolnej części rynku jest muzeum regionalne oraz sklep, w którym można kupić lokalne miody, dżemy, wyroby ceramiczne i koronkowe. Warto też odwiedzić XIV-wieczny kościół św. Jana Chrzciciela. Jego wnętrze nosi znamiona różnych epok: ołtarz główny powstał w późnym renesansie, chrzcielnica i obraz Chrzest Chrystusa w baroku, a ołtarz boczny reprezentuje rokoko.

Lanckorona jest oddalona zaledwie o 36 km na południowy-zachód od Krakowa i 7 km od Kalwarii Zebrzydowskiej. Położona na najwyższym wzniesieniu w okolicy – Górze Lanckorońskiej (550 m n.p.m).

Zdjęcia wykonano we wrześniu 2011 roku.

  • Kościół św. Jana Chrzciciela

  • Kościół św. Jana Chrzciciela

  • Rynek

  • Ruiny zamku

  • Ruiny zamku