Uniwersytet Wileński powstał z inicjatywy Stefana Batorego w 1579 roku, z przekształcenia Kolegium Jezuitów. W momencie powstania utworzono trzy wydziały: filozoficzny, teologiczny i prawniczy, językiem wykładowym uczelni była łacina. Uniwersytet bardzo długo był jedyną wyższą uczelnią na terenie Wielkiego Księstwa Litewskiego. Jego historia jest bardzo burzliwa, po licznych reformach, zamknięciach i odnowach, ostatecznie zaistniał jako Uniwersytet Stefana Batorego w roku 1919 i stanowił ostoję polskości na terenach litewskich w okresie Dwudziestolecia.

Zabudowania uniwersyteckie to kompleks budynków postawionych e centrum miasta na przestrzeni od XV do XIX wieku, ograniczony czworobokiem ulic: Pilies gatve (ul. Zamkowa), Sv. Jono gatve (ul. Świętojańska), Universiteto gatve (ul. Uniwersytecka) i S. Skapo gatve (ul. Skopówka). Zabytkowe budowle reprezentują kilka stylów architektonicznych, począwszy od gotyku, a na klasycyzmie kończąc. Monumentalne gmachy otaczają 12 dziedzińców, połączonych bramami i przejściami, nazwanych przeważnie imionami wybitnych postaci związanych z uczelnią. Wchodząc bramą od ul. Świętojańskiej, trafia się na dziedziniec Wielki (P. Skargi), dziedziniec Macieja Sarbiewskiego, dziedziniec Szymona Dowkonta (F. Smuglewicza) i dziedziniec Arkadowy; od ul. Zamkowej – dziedziniec Wawrzyńca Gucewicza, dziedziniec Adama Mickiewicza, dziedziniec Szymona Staniewicza i dziedziniec Konstantego Szyrwida; od ul. Uniwersyteckiej – dziedziniec Mikołaja Daukszy, dziedziniec Biblioteczny (Centralny), dziedziniec Marcina Poczobuta (Obserwatorium) i dziedziniec Apteczny. 

Najciekawsze są dziedzińce Wielki i Poczobuta. Na pierwszym, otoczonym z trzech stron barokową kolumnadą, można podziwiać trzy freski ukazujące Stefana Batorego, Piotra Skargę i jednego z braci Śniadeckich. W klasycystycznym budynku, obok wysokiej, smukłej dzwonnicy i lewej części fasady kościoła św. Jana, urządzono z początkiem XIX wieku Aulę Kolumnową, zaliczaną do najładniejszych sal w całym zespole uniwersyteckim. Na drugim co do wielkości dziedzińcu Poczobuta uwagę zwraca obserwatorium astronomiczne, udekorowane m.in. tablicą poświęconą Komisji Edukacji Narodowej. Wewnątrz mieści się klasycystyczna Biała Sala, w Bibliotece i sąsiednich budynkach zaś równie cenne aule, m.in. Sala Lelewela i Sala Smuglewicza, wykorzystywane obecnie przez działy informacji naukowej i starodruków.{mosimage} Obserwatorium należy do najstarszych w Europie – założono je w 1753 roku, a budynek, który można dziś oglądać, pochodzi z lat 1782-1788. Z wieży obserwatorium w 1865 roku po raz pierwszy na świecie rozpoczęto regularne fotografowanie zjawisk na Słońcu. Na dziedzińcu Sarbiewskiego uwagę zwraca budynek uniwersyteckiej księgami Littera. Wspaniałe freski na sklepieniu przedstawiają najbardziej znanych wykładowców i studentów uczelni. Przez wieki uczelnia działała pod różnymi nazwami: Szkoła Główna Litewska, Szkoła Główna Wileńska, Imperatorski Uniwersytet Wileński.

Zamknięta przez rząd carski po powstaniu styczniowym, wskrzeszona w odrodzonej Polsce, do 15 XII 1939 roku funkcjonowała jako Uniwersytet im. Stefana Batorego. W latach 1955-1989 jej patronem był znany litewski działacz komunistyczny Vincas Kapsukas-Mickevicius. Uniwersytet wydał nieprzecenione grono wybitnych profesorów i absolwentów, zasłużonych dla kultury i polskiej, i litewskiej. Związani z nim byli ksiądz Skarga, Poczobut-Odlanicki, bracia Śniadeccy, Mickiewicz i Słowacki, litewscy działacze oświatowi Dowkont (Daukantas) i Staniewicz (Stanevicius) oraz wielu, wielu innych. W pierwszej połowie XIX w. była to najważniejsza polska uczelnia, promieniująca na ziemie całej Rzeczpospolitej. Studiowali tu wówczas Adam Mickiewicz, Józef Ignacy Kraszewski, Tomasz Zan, Juliusz Słowacki, a także ukraiński wieszcz Taras Szewczenko. 

Zespół uniwersytecki położony jest w sercu Starego Miasta, w dość regularnym czworoboku między Pilies gatve (ul. Zamkowa), Sv. Jono gatve (ul. Świętojańska), Universiteto gatve (ul. Uniwersytecka) i S. Skapo gatve (ul. Skopówka). 

Zdjęcia wykonano w kwietniu 2010 roku.