Lubomierz jest jednym z najmniejszych i najstarszych miast w województwie dolnośląskim, z zachowanym średniowiecznym układem urbanistycznym. Początki powstania miasta wiążą się z usytuowaniem osady w XII wieku. na szlaku handlowym łączącym Zgorzelec z Pragą, jej pozostałością jest charakterystyczny układ przestrzenny z podłużnym rynkiem. W późniejszym okresie zlokalizowano tu klasztor sióstr benedyktynek, ufundowany przez Juttę z Lubomierza, założycielkę tego zakonu. Lubomierz był własnością benedyktynek w latach 1278 – 1810. Miasto otrzymało prawa miejskie w 1291 roku od księcia Bolka I Surowego, który nadał mu przywileje rozszerzone w 1308 roku, które zostały potwierdzone w 1408 roku przez króla czeskiego Wacława II. W 1291 roku miasto zostało otoczone murami miejskimi. W 1426 roku Lubomierz został zniszczony przez Husytów. Wzmożony rozwój od połowy XVI wieku miasto uzyskało dzięki eksportowi przędzy lnianej do Hamburga, a także organizowaniu tu targów. Później podupadło z powodu konkurencji w większych, sąsiednich miastach, wojny trzydziestoletniej, wielkiego pożaru w 1802 i sekularyzacji klasztoru w 1810 roku. 15 października 1885 roku uruchomiono kolej z Gryfowa Śląskiego do Lwówka Śląskiego, a wraz z nią stację w Lubomierzu. Lubomierz w 1945 roku został włączony do Polski. Miasto nie uległo zniszczeniu podczas II wojny światowej. Zachowało też średniowieczny układ urbanistyczny.

Lubomierz jest położony 7 km na południowy-wschód od Gryfowa Śląskiego.

Zdjęcia wykonano w maju 2024 roku.

Najważniejsze zabytki miasta to:

Zespół budynków klasztoru sióstr benedyktynek – zwarty kompleks budynków z elementami gotyckimi i barokowymi, składający się z kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i św. Maternusa, klasztoru, plebanii i Domu Opatki. Całość jest otoczona parkiem z XVII wieku.

Barokowy kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i św. Maternusa jest położony w najwyższym punkcie miasteczka na południowy zachód od rynku. Pierwsza zachowana wzmianka piśmienna na temat Lubomierza pochodzi z przywileju wydanego przez Henryka IV Juttcie von Liebenthal w 1278 roku, który zawierał zgodę na budowę kościoła i klasztoru sióstr Benedyktynek. Ufundowany przez Juttę kościół był wykonany z drewna i spłonął w XV wieku w trakcie jednego z pożarów nawiedzających miasto. Na jego miejscu wzniesiono gotycką świątynię, która również uległa zniszczeniu w pożarze w 1688 roku, jednak ocalałe z pożogi elementy stały się częścią obecnego kościoła wzniesionego w latach 1727-30 przez legnickiego architekta Jana Jakuba Scheerhofera. W 1810 roku nastąpiła kasata zakonu sióstr Benedyktynek, a budynki poklasztorne stały się własnością państwa Pruskiego. W latach 1845-1946 kościołem opiekowały się siostry Urszulanki.

Bezwieżowy kościół ze swoją strzelistą,  trzykondygnacyjną fasadą góruje nad miastem. Jest to trzynawowa świątynia, pokryta wewnątrz freskami. Najokazalsze freski pokrywają podzielone na trzy części sklepienie nawy głównej. Widnieją na nim sceny „Przemienienie na górze Tabor”, „Wniebowstąpienie” i „Chwała Niebieska Chrystusa”. Malowidła sklepienne w nawach bocznych na dolnej i górnej kondygnacji ilustrują sceny z życia Jezusa. Nad prezbiterium sklepienie przybiera postać kopuły. Ozdobione zostało przez  Georga Wilhelma Neunherza płaskorzeźbami umieszczonych w kręgu dwunastu apostołów i czterech ojców kościoła.  Na emporze nad bramą główną stoją okazałe organy z 1797 roku.  Na jednym z filarów znajduje się kazalnica ukończona w 1764 roku. Przy wejściu do niej stoją popiersia św. Piotra i św. Pawła. Kazalnicę ozdabiają płaskorzeźby przedstawiające czterech ewangelistów i figury aniołów oraz ojców kościoła. Ponadto na baldachimie kazalnicy stoi rzeźba przedstawiająca umieszczonego na globusie pelikana karmiącego pisklęta własną krwią. W kaplicach bocznych znajdują się liczne ołtarze autorstwa Józefa Fridricha. Największa z nich poświęcona jest Matce Bożej Szkapleżnej. Oprócz ołtarza głównego w prezbiteriom znajdują się dwa duże ołtarze poświęcone widniejącym na obrazach św. Benedyktowi i św. Karolowi Boromeuszowi. Ołtarz główny tworzy wysoka płaskorzeźba przedstawiająca scenę Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Obok płaskorzeźby znajdują się figury licznych świętych: św. Wacława – patrona Czech, św. Maternusa, św. Benedykta i św. Scholastyki, św. Floriana – patrona strażaków, św. Bernarda od Krzyża, św. Jadwigi oraz św. Barbary. Ponadto na ołtarzu umieszczone zostały dwa szklane relikwiarze zawierające szkielety męczenników: Benignusa i Viktoriusa.

Siostry benedyktynki gromadziły relikwie świętych od czasu powstania klasztoru w Lubomierzu. Do ich odkrycia doszło kilka miesięcy temu. Na początku odnaleziono 30 relikwii. Następnie rozpoczęła się akcja przeszukiwania pomieszczeń, które nie były do tej pory odwiedzane przez nikogo. Grupa poszukiwaczy natrafiła na stary kufer, który znajdował się we wnęce w pomieszczeniu dawnego archiwum parafialnego na plebanii. Jak się okazało, w jego wnętrzu znajdował się bezcenny skarb – zbiór około 300 relikwii świętych błogosławionych i męczenników. Większa ich część pozostała w oryginalnych, starych relikwiarzach. Na odwrocie jednego z nich znajduje się wykaz umieszczonych w nim relikwii. Ze spisanej ręcznie listy można odczytać, że są tam relikwie św. Maternusa – patrona lubomierskiej parafii oraz relikwie Świętych Apostołów: Piotra, Filipa, Jakuba, Bartłomieja, Tadeusza, Mateusza, Macieja, a także Marii Magdaleny. Oprócz relikwii świętych i błogosławionych, w skrzyni znajdowały się również szaty i naczynia liturgiczne.

Z prezbiterium istnieje bezpośrednie przejście do gotyckiej części kościoła, na którą składają się zakrystia i krużganki. Ponadto poza ołtarzem głównym znajduje się rokokowa kaplica Zesłania Ducha Świętego. Dawniej pełniła ona rolę klauzuli, w której podczas nabożeństw przebywały siostry zakonne. W pomieszczeniu tym zachowały się stalle zdobione płaskorzeźbami przedstawiającymi herby rodów szlacheckich, które wspierały klasztor. Obecnie można tu oglądać przebogatą kolekcję ornatów. W latach 60-tych XX wieku pod nawą główną kościoła odkryto podziemia z grobowcami. Obecnie wejście przykryte jest masywną kamienną płytą znajdująca się pod dywanem w nawie głównej pomiędzy pierwszymi ławkami. Od zachodu do kościoła przylegają zabudowania poklasztorne, obecnie mieszczące liceum.

  • Fasada świątyni

  • Portal wejściowy

  • Prezbiterium

  • Ołtarz główny

  • Relikwiarz zawierający szkielet męczennika: Benignusa

  • Relikwiarz zawierający szkielet męczennika:Viktoriusa

  • Relikwiarze

  • Kaplica MB Szkaplerznej

  • Niedawno odnalezione relikwie

  • Przejście do klauzury

  • Krużganek klasztorny

  • Krużganek klasztorny

  • Wirydarz

  • Gotyckia futryna

  • Trumna do wynajęcia

  • Św. Maternus

  • Kaplica Zesłania Ducha Świętego

  • Zabytkowe szty liturgiczne

  • Zabudowania klasztorne

Rynek, czyli Plac Wolności – stanowił przez wiele lat główną ulicę i plac targowy, a także centralną część miasta. Pierwotnie wokół placu w strukturze zabudowy dominowała zabudowa drewniana. Po kolejnych pożarach, w XVI wieku wybudowano nową, murowaną zabudowę, która istnieje do dziś.

W  zachodniej części Placu Wolności znajduje się barokowy ratusz. Pierwszy ratusz był wzmiankowany już w roku 1349. W roku 1426 został spalony przez husytów, a następnie odbudowany w 1449 roku. W roku 1640 budynek znowu został zniszczony w wielkim pożarze miasta, a kolejna odbudowa trwała prawie 100 lat – nowy ratusz ukończono dopiero w 1738 roku. Po kolejnym pożarze w 1803 roku, wzniesiono obecną bryłę ratusza, którą następnie przebudowywano w roku 1837 i w drugiej połowie XIX wieku. Budynek był remontowany na początku XX wieku, oraz a latach 1976-78. Jest to skromny, dwukondygnacyjny budynek wzniesiony na planie czworoboku, ma dwa trakty pomieszczeń i jest nakryty dachem naczółkowym. Od strony ulicy, na dachu dominuje niewielka barokowa wieża zwieńczona cebulastym hełmem z latarnią. Główne wejście do budynku znajduje się na wysokości pierwszego piętra i prowadzą do niego dwubiegowe schody. Na parterze są dwie sale z zachowanymi dekoracjami sztukatorskimi na sklepieniach.

W północnej ścianie ratusza jest wmurowany piaskowcowy pręgierz z 1530 roku. Obecnie ratusz jest siedzibą władz miejskich Lubomierza.

Przed ratuszem znajduje się grupa rzeźb upamiętniająca epidemię, jaka spadła na miasto w XVIII wieku, a po drugiej stronie barokowa fontanna z postacią św. Maternusa z 1717, stojącego z modelem kościoła w lewej ręce, a z metalowym pastorałem w prawej (postać umieszczona jest na wysokiej kolumnie).

Muzeum Kargula i Pawlaka mieści się w dawnym Domu Płócienników, pochodzącym z XVI wieku. Muzeum powstało w 1995 roku z inicjatywy mieszkańców miasta, przy wsparciu ówczesnego burmistrza.  Przed muzeum mieści się Zaułek filmowy, który formalnie nie jest częścią muzeum, ale stanowi rozwinięcie ekspozycji muzealnej. Znajdują się w nim tablice pamiątkowe poświęcone ludziom filmu związanym nie tylko z filmem „Sami swoi”, ale także z innymi produkcjami filmowymi realizowanymi w Lubomierzu. W muzeum zgromadzone są różne pamiątki związane z kultową komedią Sylwestra Chęcińskiego, przede wszystkim rekwizyty wykorzystane przy kręceniu filmu. Wśród rekwizytów znajdują się m.in. karabin, z którego zamek wylata, granat do świątecznego ubrania i fragment płota, przy którym kłócili się bohaterowie. Muzeum  znajduje się przy ul. Wacława Kowalskiego 1.

  • Rynek widziany od zachodu

  • Rynek i ratusz

  • Z lewej pręgierz

  • Ratusz - fasada

  • Rynek

  • Muzeum Pawlaka i Kargula a z lewej kolumna św. Maternusa