Mur Berliński o długości ok. 156 km, oddzielający Berlin Zachodni od Wschodniego został zbudowany w ciągu paru dni począwszy od 13 sierpnia 1961 roku i trwał do 9 listopada 1989 roku. Był to system umocnień składający się z betonowego muru, okopów, zapór i min, mający zapobiec ucieczkom Niemców z terenu NRD do RFN. Był on jednym z najbardziej znanych symboli zimnej wojny i podziału Niemiec. Podczas prób przedostania się przez strzeżone urządzenia graniczne do Berlina Zachodniego wielu ludzi zostało zabitych. Dokładna liczba ofiar jest sporna i niepewna, różne źródła podają od 136 do 239 śmiertelnych przypadków.

Od powstania NRD w 1949 roku rosła stale liczba jej obywateli emigrujących do RFN. W 1952 roku granica wewnątrzniemiecka została przez NRD zabezpieczona z użyciem płotów, strażników i urządzeń alarmowych. Utworzono pięciokilometrową strefę ochronną, w której poruszać mogły się tylko osoby posiadające specjalne zezwolenie, najczęściej otrzymywali je mieszkańcy terenów przygranicznych. Oprócz tego istniał jeszcze pas ochronny o szerokości 500 metrów, do którego bezpośrednio przylegał 10-metrowy pas kontrolny. Otwarta pozostała natomiast granica sektorów pomiędzy Berlinem Zachodnim i Berlinem Wschodnim. W latach 1949-61 ok. 2,6 mln ludzi opuściło NRD, z tego w samych pierwszych dwóch tygodniach sierpnia 1961 wyemigrowało 47 433 osób. Również dla wielu Polaków i Czechów Berlin Zachodni stanowił bramę na Zachód. Plan budowy muru w Berlinie był tajemnicą rządu NRD. Robotnicy budowali go pod nadzorem Volkpolizei i żołnierzy armii NRD. Co prawda alianci wiedzieli o planowanych „drastycznych środkach” oddzielenia Berlina Zachodniego, jednak byli zaskoczeni jego terminem i rozmiarami.

W nocy z 12 na 13 sierpnia 1961 wojsko, 5000 funkcjonariuszy Niemieckiej Policji Granicznej, 5000 funkcjonariuszy Policji Ochronnej i skoszarowanej Policji Ludowej oraz 4500 członków Robotniczych Oddziałów Samoobrony rozpoczęły blokadę ulic i torów kolejowych prowadzących do Berlina Zachodniego. Radzieckie oddziały utrzymywały stan gotowości bojowej i obecne były na alianckich przejściach granicznych. Wszystkie jeszcze istniejące połączenia komunikacyjne między obiema częściami Berlina zostały przerwane. Określenie jednego tylko dnia, jako „dnia budowy muru” jest określeniem niewłaściwym, ponieważ tego dnia zostały „tylko” zablokowane granice pomiędzy sektorami. Często zbudowano tylko płoty lub zamurowano wejścia do domów mieszkalnych. W trakcie trwania budowy muru dochodziło wciąż do prób ucieczek, między innymi przez okna z domów stojących na granicy. Wkrótce zamurowano również okna w tych domach, a po przesiedleniu mieszkańców, domy te zburzono. Do września 1961 roku, tylko ze służb zabezpieczających budowę, do Berlina Zachodniego zdezerterowało 85 osób, poza tym podjęto 216 udanych prób ucieczek obejmujących 400 ludzi.

Reakcje zachodnich aliantów na budowę muru nastąpiły dość późno: 20 godzin minęło, zanim na granicy pojawiły się patrole wojskowe. Dopiero po 40 godzinach wysłano oficjalny sprzeciw do radzieckiego komendanta Berlina. 27 października miała miejsce groźnie wyglądająca konfrontacja amerykańskich i radzieckich jednostek przy Checkpoint Charlie na Fredrichstrasse, kiedy to na skutek nieporozumień, na linii granicznej stanęło naprzeciwko siebie po dziesięć czołgów amerykańskich i radzieckich. Następnego dnia obie grupy zostały odwołane. Zajście to miało jednak ogromne znaczenie polityczne. Amerykanie udowodnili w ten sposób, że nie NRD, a Związek Radziecki włada wschodnią częścią Berlina.

Mur Berliński padł w nocy z czwartku 9 listopada na piątek 10 listopada 1989 roku, po przeszło 28 latach istnienia. Do otwarcia muru doprowadziły masowe demonstracje w okresie pokojowej rewolucji w NRD, jesienią 1989 roku i żądania (w ówczesnej NRD) wolności podróżowania (otwarcia granic), jak również nieustanna  ucieczka sporej części ludności NRD do RFN poprzez inne państwa; częściowo przez ambasady w różnych wschodnioeuropejskich stolicach (między innymi w Pradze i Warszawie), częściowo przez Węgry, poprzez otwartą od 11 września granicę z Austrią, a od początku listopada bezpośrednio przez Czechosłowację. Do dziś w pierwotnych miejscach zachowały się trzy kawałki muru. Wszystkie znajdują się w dzielnicy Mitte: – Najdłuższy zachowany kawałek muru stoi przy Bernauer Strasse, znajduje się w nim jednak wiele wyłomów, przez co nie jest ciągły. Wschodnia część tego muru zintegrowana została ze znajdującym się tam miejscem pamięci. Z tego powodu przywrócono jego oryginalny wygląd. Graffiti i ślady działalności tzw. Mauersprechtów zostały usunięte; – Fragment o podobnej długości, lecz będący podzielony tylko niewielką ilością drobnych wyłomów, stoi przy Niederkirchnerstrasse, na obszarze wystawy Topografia Terroru – w 1990 roku objęto go ochroną zabytków; -Trzeci zachowany fragment muru także znajduje się pod ochroną. Ten kawałek ma około 15 metrów długości i znajduje się przy Liesenstrasse; – Checkpoint Charlie – w okresie zimnej wojny jedno z najbardziej znanych przejść granicznych między Berlinem Wschodnim a Zachodnim. Mieściło się na ulicy Friedrichstrasse, na skrzyżowaniu z Zimmerstrasse, w samym sercu miasta. Oficjalna nazwa przejścia po stronie NRD-owskiej brzmiała właśnie Zimmerstrasse. Od strony zachodniej przy przejściu znajdowała się stacja metra Kochstrasse. Na przejściu alianci zachodni (żołnierze USA, Francji i Wielkiej Brytanii) nie sprawdzali wszystkich przekraczających granicę. W ich budce zgłaszali wyjazd do Berlina Wschodniego (we własnym interesie, w razie zatrzymania lub zaginięcia w NRD) tylko członkowie sił zbrojnych aliantów zachodnich. Natomiast drobiazgowa kontrola wszystkich przekraczających granicę odbywała się po stronie NRD. Zgodnie z decyzją władz NRD przejście przeznaczone było tylko dla cudzoziemców (tj. nie-Niemców) – zarówno zwykłych turystów, jak i personelu dyplomatycznego. W 1991 roku Armia USA oficjalnie opuściła „Checkpoint Charlie”. Obecnie znajduje się tam Muzeum Muru Berlińskiego oraz symboliczny punkt kontroli granicznej – atrakcja turystyczna, w której można nabyć odcisk pieczątki kontroli granicznej z wybranej przez siebie strefy okupacyjnej.

Zdjęcia wykonano w sierpniu 2019 roku.