Pierwsza wzmianka o osiedlu Ulma pochodzi z 22 lipca 854 roku. Ulma nie jest nazwą germańską, lecz celtycką i znaczy bagno. Prawa miejskie Ulm uzyskało w 1181 roku z rąk cesarza Fryderyka Barbarossy. W 1184 roku miasto zyskało status wolnego miasta Rzeszy. W latach 1376-88 Ulm przewodziło Szwabskiemu Związkowi Miast. Rok później, 30 czerwca 1377 roku, rozpoczęła się budowa katedry. W 1397 roku ogłoszona została przysięga (Schwörbrief), która po dziś dzień pełni rolę konstytucji miasta, reguluje podział władzy i kompetencje burmistrza. W czasie rozkwitu miasta na początku XV wieku Ulm było ważnym ośrodkiem handlu żelazem, drewnem, winem, ale przede wszystkim barchanem. Po opowiedzeniu się miasta za protestantyzmem wskutek tzw. wojny chłopskiej splądrowaniu uległy liczne podlegające miastu majątki, wobec czego ostatecznie Ulm przeszło pod władzę cesarza katolickiego. Koleje losu (epidemie, wojny, okupanci) sprawiły, że miasto zbankrutowało i straciło kolejne posiadłości. W 1802 roku zostało wcielone do Bawarii, a w 1810 roku do Wirtembergii. Otwarcie linii kolejowej ze Stuttgartu do Friedrichshafen w 1850 roku, sprawiło że miasto zaczęło się rozwijać. Ruszyła budowa twierdzy, liczącej 41 fortów (największa zachowana w Europie), zabrano się także za dokończenie budowy katedry. 14 marca 1879 roku w Ulm urodził się Albert Einstein. W 1913 roku miasto liczyło już 60 tys. mieszkańców, z czego 10 tys. żołnierzy.

Okres międzywojenny mijał bez większych niepokojów, aż do władzy doszli naziści. W jednym z fortów znajdował się w latach 1933–35 obóz koncentracyjny dla opozycjonistów politycznych. Stare miasto zostało doszczętnie zniszczone (w 81%) podczas nalotu lotnictwa alianckiego 17 grudnia 1944 roku. Dzięki sprawnej obronie przeciwlotniczej i wcześniejszemu demontażowi części wyposażenia Ulmer Münster, jako jedna z niewielu budowli, nie doznała większych zniszczeń.

Centralnym placem miasta jest bez wątpienia Münsterplatz, nad którym dominuje katedra, a wokół którego znajdują się budynki handlowe. Stąd można łatwo zwiedzić stare miasto. To zawsze miejsce, w którym odbywają się większe imprezy plenerowe, takie jak koncerty czy imprezy sportowe. Cotygodniowy targ Ulm odbywa się tutaj w środy i soboty, a jarmark bożonarodzeniowy w okresie świątecznym.

– Najważniejszym zabytkiem miasta jest katedra Ulmer Münster czyli kościół Najświętszej Marii Panny, którego wieża mierząca 161,53 metry jest najwyższa na świecie. Budowa rozpoczęła się w XIV wieku przez Heinricha Partera i została ukończona dopiero w 1890 roku. Pomimo nazwy Münster, to miejsce kultu nigdy nie było czymś więcej niż zwykłym kościołem parafialnym. W średniowieczu wnętrze mieściło około 20 tysięcy stojących osób (co w okresie budowy dwukrotnie przekraczało liczbę obywateli miasta); obecnie znajduje się w nim 2000 miejsc siedzących. Pierwotnie powstała trójnawowa hala. Decyzją na korzyść bardzo wysokiej wieży, która zapadła już w średniowieczu, podwyższono nawę główną, jako przeciwwagę optyczną. Siły boczne wywołane przez szerokie sklepienia na różnych wysokościach ograniczyły stabilność filarów. Po tym, jak kamień spadł podczas nabożeństwa, w nawach bocznych umieszczono dodatkowe kolumny, tak że każda szeroka nawa stała się dwiema wąskimi. Na wschodnim krańcu nawy północnej namalowany już cesarski orzeł przykryty został dobudowanym później sklepieniem. Do świątyni prowadzi pięć portali z bogato zdobionymi tympanonami. Nad drzwiami głównymi przedstawiono sceny z Księgi Rodzaju zrealizowane przez Mistrza Hartmanna. W pięcionawowym wnętrzu najważniejszymi dziełami sztuki są: ambona z bardzo wysokim baldachimem, na którego szczycie umieszczona jest druga ambona, niedostępna dla ludzi, symbolizująca boskie pochodzenie słów kaznodziei; tabernakulum z ażurowym, również bardzo wysokim, baldachimem; bogato zdobione stalle w prezbiterium (1469–74), autorstwa Jörga Syrlina Starszego i Michela Erharta; fresk Sąd Ostateczny, nad ścianą oddzielającą nawy od prezbiterium, widoczny z prawie każdego miejsca świątyni; kaplica Besseserów, z zachowanymi oryginalnymi witrażami z XV wieku; w zachodnim portalu świątyni witraże ze scenami pasyjnymi i wizerunkami świętych, wykonane przez Hansa Ackera. Chociaż wieża jest wykonana z piaskowca, a uwagę przykuwają liczne kamienne rzeźby wykonane z piaskowca, to w większości mur jest ceglany. Wieża jest dostępna do wysokości około 140 metrów (768 stopni) i przy ładnej pogodzie rozciąga się widok na Ulm. W pogodny dzień widać Alpy.

– Teatr Miejski (Stadttheater), który rozpoczął działalność już w roku 1641, posiadający 815 miejsc siedzących, jest najstarszym teatrem miejskim w Niemczech.

– Rynek z fontanną delfina (Delphinbrunnen).

– Ratusz ze wspaniałym malowidłem elewacyjnym i zegarem astronomicznym z 1581 roku. Kaplica św. Walentego. – Wieża rzeźników.

– Kościół św. Trójcy (Dreifaltigkeit).

– Schwörhaus (Dom Przysięgi) – miejsce składania każdorazowej przysięgi przez nowych burmistrzów, na okoliczność równorzędnego traktowania obywateli, niezależnie od ich sytuacji majątkowej.

– Reichenau Hof – rezydencja patrycjuszowska.

– Dzielnica Rybacka (Fischerviertel) z malowniczymi kanałami i krzywym domem.

– Twierdza Ulm została zbudowana w latach 1840-60 i jest uważana za najlepiej zachowaną fortecę, ponieważ wszystkie inne musiały zostać zrównane z ziemią lub zostały poważnie zniszczone przez wojny. Dziś w licznych salach mieści się wiele instytucji, stowarzyszeń i klubów kulturalnych i społecznych. Po zaułkach warowni oferowane są wycieczki z przewodnikiem. W 2009 roku, w 150-lecie istnienia, otwarto między innymi 12,5-kilometrową ścieżkę forteczną, która umożliwia zwiedzanie głównego muru wokół twierdzy.

Ulm jest położone w południowych Niemczech, w kraju związkowym Badenia-Wirtembergia, około 130 km na zachód od Monachium.

Zdjęcia pochodzą z filmu nagranego kamerą VHS w sierpniu 1994 roku. Niestety ich jakość pozostawia wiele do życzenia, ale chciałem je wykorzystać.