Kościół farny pw. św. Mateusza Apostoła i Ewangelisty był budowany około 100 lat, począwszy od połowy XIV wieku, przypuszczalnie w miejscu wcześniejszej, drewnianej świątyni.

Jest to halowa budowla w stylu gotyckim z przesklepionym prezbiterium i trzema nawami, niegdyś nakryta drewnianym stropem. Fara charakteryzuje się ozdobnymi szczytami i wieżą z krenelażem, usytuowaną z boku. Nawę i prezbiteriom nakryto dachem dwuspadowym, a wieżę dachem namiotowym. Prezbiterium z 1366 roku posiada piękne gwiaździste sklepienie, nawa została zbudowana w końcu XIV i na początku XV stulecia. Budowla była kilkakrotnie przebudowywana, ostatni raz w latach 1910-1912. Poszerzono wtedy nawę północną i przedłużono nawę główną o 3 przęsła (m.in. obecny chór muzyczny). Został założony również kolejny, czwarty szczyt, wzorowany na oryginalnych. Przesklepiono wtedy również całe wnętrze, wedle uproszczonego wzoru prezbiterialnego. W trakcie przebudowy, podczas zbijania starych tynków okazało się, że ściany pokryte są polichromiami gotyckimi z XIV-XV stulecia. Część z nich zachowano. Freski te zostały ukryte pod tynkiem zapewne w czasie, gdy świątynia była użytkowana na krótko przez protestantów (lata 1557-81). W kościele znajdują się gotyckie rzeźby i kamienna chrzcielnica z tego samego czasu, poza tym wyposażenie reprezentuje styl barokowy i rokokowy. 

Nowe jest położone około 20 km na północ od Grudziądza, przy drodze nr 91 do Gniewu. Świątynia znajduje się w północnym narożniku Starówki, przy ulicy Krótkiej.

Zdjęcia wykonano w maju 2014 roku.