Jedyną wiadomością o istnieniu zamku w Olkuszu była wzmianka z kroniki Jana Długosza. Do niedawna jednak sądzono, że wzmiankowany „castrum Hilkus” to zamek w pobliskim Rabsztynie, co wiązano z faktem wyodrębnienia miasta Olkusz ze starostwa rabsztyńskiego przez króla Kazimierza Jagiellończyka, o czym w 1534 roku relacjonował Seweryn Boner.
W czerwcu 2001 roku podczas prac budowlanych w domu parafialnym kościoła św. Andrzeja odkryto gruby mur z czerwonego piaskowca, z bramą wejściową i oknami. Mur ma grubość ponad 1,3 metra i otacza pomieszczenie o wymiarach 11×13 metrów. W północnej ścianie znajduje się 3-metrowej wysokości furta wejściowa. Odkopane fragmenty i znalezione niejako przy okazji fragmenty ceramiki pochodzące z XIV wieku, mogą potwierdzać że budowlę wzniesiono w czasach Kazimierza Wielkiego. Być może, biorąc pod uwagę duże wymiary bloków kamiennych, grubość murów oraz okres funkcjonowania, są to hipotetyczne pozostałości warowni wspomnianej przez Długosza. Prawdopodobnie pod ziemią kryją się kolejne pomieszczenia czekające na ich odkopanie.
Olkusz jest położony 35 km na północny-zachód od Krakowa, przy drodze nr 94 do Dąbrowy Górniczej. Hipotetyczny zamek znajdował się w narożniku rynku w centrum miasta.
Zdjęcia wykonano w lipcu 2010 roku.