Pierwotny pałac w Puławach wzniesiono w latach 1671-76 dla marszałka wielkiego koronnego Stanisława Herakliusza Lubomirskiego wg. projektu Tylmana z Gameren. Była to budowla obronna, wzniesiona na planie prostokąta z czterema alkierzami w narożach.

W 1706 roku, w czasie gdy właścicielem Puław był ród Sieniawskich, założenie zostało zniszczone przez Szwedów. W roku 1722 Sieniawscy rozpoczęli odbudowę pałacu, a kontynuowali ją Czartoryscy,  do roku 1736 według rokokowego projektu Jana Zygmunta Deybla.

W latach 1785-1810 pałac został ponownie przebudowany przez Czartoryskich, tym razem w stylu klasycystycznym według projektu Chrystiana Piotra Aignera. Aigner niewiele zmienił korpus główny pałacu. Rozbudował jedynie alkierze od strony dziedzińca poszerzając je do pięciu okien i przebudował wnętrza. Połączył również pałac z lewą oficyną, budując neogotycką parterową oranżerię z portykiem czterokolumnowym i lwami od strony parku. Powstała wówczas rezydencja miała kształt podkowy z trójkondygnacyjnym korpusem głównym pośrodku i dwoma dwukondygnacyjnymi  skrzydłami po bokach okalających paradny dziedziniec. 

Za udział w powstaniu listopadowym dobra Czartoryskich zostały skonfiskowane przez carat, a rodzina wyemigrowała do Francji. W 1842 roku w pałacu zostaje umieszczony Instytut Wychowania Panien, zwany Aleksandryjskim, dla którego potrzeb zostaje dokonana przebudowa pałacu przez Józefa Góreckiego w latach 1840-43. Górecki nadał pałacowi charakter neoklasycystyczny. Do ciekawszych rozwiązań tego architekta należy sala kolumnowa w bibliotece, kwadratowa, z 12 kolumnami toskańskimi usytuowanymi koliście na środku. Nad nią, w prawym narożu I piętra usytuowana została sala balowa w stylu Ludwika Filipa. Znikają też wówczas reprezentacyjne schody zewnętrzne od strony dziedzińca. Powstaje wewnętrzna klatka schodowa prowadząca na II piętro, poszerzone w tym celu o dwa okna. Korpus główny stał się wówczas na całej szerokości dwupiętrowy. Oficyny połączono z rozbudowanymi przez Aignera alkierzami dobudowując jednopiętrowe skrzydła załamane pod kątem prostym. Powstał gmach w kształcie wydłużonej podkowy, z prawym skrzydłem obejmującym cały dziedziniec honorowy. Przebudowa Góreckiego nadała pałacowi ogólny wygląd, który przetrwał do dziś. W 1858 pożar strawił środkową część pałacu. Odbudował ją Julian Ankiewicz. W miejscu sali złotej stworzył salę gotycką jako kaplicę katolicką, której budowa zmieniła pałac od strony Łachy. Dał również nowy wystrój sztukateryjny sali kamiennej (istniejącej od czasów Czartoryskich), a na drugim piętrze wybudował kaplicę prawosławną (dziś sala rycerska). Zaprojektował również, w miejsce spalonej, klatkę schodową z lanego żelaza, która była sensacją techniczną w II połowy XIX wieku. Od tego czasu wygląd zewnętrzny pałacu nie zmienił się.

Pałac otaczał park krajobrazowy, pierwotnie francuski, który w latach 1798-1806 księżna Izabella Czartoryska zmieniła w romantyczny ogród w stylu angielskim, umieszczając w nim szereg rzeźb i budowli ogrodowych. Najciekawsza budowla w parku to Świątynia Sybilli wzniesiona w latach 1798-1801 na wzór świątyni Westy w Tivoli, w którym księżna założyła pierwsze muzeum w Polsce, gromadzące pamiątki po Sieniawskich, Lubomirskich i Czartoryskich. Niedaleko Świątyni Sybilli znajduje się Domek Gotycki wybudowany w latach 1800-09, który służył jako galeria sztuki. 

Obecnie pałac jest siedzibą Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowego Instytutu Badawczego. W 2005 roku pałac został częściowo udostępniony do zwiedzania. 

Puławy są położone 47 km na północny-zachód od Lublina, przy drodze nr 12 do Radomia. Pałac znajduje się w centrum miasta na skraju wysokiej skarpy wiślanej.

Zdjęcia wykonano w maju 2008 roku.