Dotychczas sądzono że murowany zamek w Rytwianach zbudował biskup Wojciech Jastrzębiec, o czym wspomina w swojej kronice Jan Długosz. Obecnie jednak uważa się że zamek powstał nieco wcześniej, już pod koniec wieku XIV, a biskup jedynie go rozbudował. Biskup Jastrzębiec kupił Rytwiany od Skotnickich, dla swoich bratanków, a ich potomkowie przybrali nazwisko Rytwiańskich i byli właścicielami warowni do końca XV wieku. Następnie zamek stawał się własnością kolejno Kurozwęckich, Łaskich, Tęczyńskich.  Pierwotne założenie datowane na koniec XIV wieku, składało się jednotraktowego, trzykondygnacyjnego budynku o wymiarach 13 x 39 metrów, usytuowanego na osi wschód-zachód. Prawdopodobnie na północ od niego wzniesiono kolejny budynek mieszkalny. W drugiej fazie budowy przypadającej na połowę XV wieku założenie otoczono obwodem murów obronnych na planie prostokąta, a przy północnej kurtynie wzniesiono wielki dom. Wjazd prowadził prawdopodobnie od strony wschodniej i był poprzedzony mostem nad fosą zasilaną wodą z pobliskiej rzeki Czarnej. Zamek zbudowano z cegły na fundamencie z kamienia wapiennego. Zniszczenia dokonane w następnych stuleciach nie pozwalają na dokładne odtworzenie budowli i układu pomieszczeń. W dokumencie z 1516 roku odnotowano pożar zamku, lecz szybko go odbudowano. Za czasów Tęczyńskich w pierwszej połowie XVII wieku Rytwiany stały się prawdziwym dworem magnackim i przeżywały najświetniejszy okres w swojej historii. W 1621 roku Jan Tęczyński sprowadził do Rytwian kamedułów, którzy wybudowali klasztor i kościół.

         Dzięki poślubieniu Izabeli Tęczyńskiej w roku 1639 kolejnym właścicielem dóbr rytwiańskich zostaje Łukasz Opaliński piastujący godność marszałka nadwornego koronnego. W roku 1657 zamek zostaje poważnie uszkodzony przez wojska Jerzego Rakoczego wspierającego króla szwedzkiego Karola Gustawa. Ok 1700 roku Opalińscy opuszczają zniszczoną warownię i przenoszą się do dworu Łubnicach. Dalsze zniszczenia zamku nastąpiły na początku XVIII wieku w czasie wojny północnej Szwedzi splądrowali i nadwyrężyli i tak już zły stan zamku. W 1727 roku zniszczoną warownię przejęli Sieniawscy, którzy dokonali jego częściowej odbudowy. Następnymi właścicielami zostali Lubomirscy. W 1794 roku zamek był kwaterą Tadeusza Kościuszki. Tutaj też stoczył on bitwę z korpusem Denisowa. Kolejni właściciele zrujnowanego zamku – Potoccy w 1859 roku rozebrali większą część murów. Ostatni właściciele wsi – Radziwiłłowie wybudowali na przełomie wieków XIX i XX własną rezydencję. Do dziś po zamku pozostał już tylko fragment (narożnik) jednej z baszt, wysoki na trzy piętra, ze skośną przyporą ozdobiony siatką rombów z zendrówki.

         Rytwiany są położone 4,5 km na południe od Staszowa, przy drodze nr 764 do Połańca. Ruiny zamku znajdują się w centrum wsi, 500 metrów po prawej stronie drogi.

         Zdjęcia wykonano w lutym 2010 roku.

  • Zachowany narożnik budowli

  • Zachowany narożnik budowli

  • Zachowany narożnik budowli

  • Zachowany narożnik budowli

  • Zachowany narożnik budowli