San Marino jest najstarszą, nadal istniejącą republiką świata. Tradycyjnie za symboliczny początek istnienia państwa uznawane jest założenie przez św. Maryna w roku 301 n.e. wspólnoty religijnej na szczycie Monte Titano, gdzie wedle legend miał się on skryć przed ówczesnymi prześladowcami chrześcijan. We wczesnym średniowieczu republika była w zależności lennej od książąt Spoleto, następnie w XII wieku się usamodzielniła, a w XIII wieku znów się uzależniła – od książąt Urbino. W 1600 roku zostały wprowadzone rządy parlamentarne, co w konsekwencji w następnych wiekach doprowadziło w 1797 roku do uznania niepodległości San Marino przez Napoleona Bonaparte. San Marino przetrwało okres napoleoński jako niezależne państwo, a jego suwerenność została potwierdzona na kongresie wiedeńskim w 1815. San Marino utrzymało swoją niezależność od Włoch również w okresie ich zjednoczenia. W 1922 roku powstała w republice partia faszystowska, która w następstwie wyborów w następnym roku przejęła władzę w kraju. Mimo tego republika nie uczestniczyła w II wojnie światowej, a tylko przyjmowała uchodźców, m.in. Żydów. W 1943 roku upadły rządy faszystowskie i nastąpił okres rządów demokratycznych. W wyniku działań wojennych we Włoszech, miasto stało się ofiarą alianckich bombardowań. W 1945 roku w wyniku wyborów parlamentarnych władzę objęli komuniści sprzymierzeni z socjalistami, nowy rząd sprostał odbudowie kraju i wyciągnięcie go z nędzy. Koalicji udało się utworzyć system opieki socjalnej, zlikwidować epidemie chorób, uczynić San Marino krajem z najgęściejszą na całym globie siecią dróg i założyć dwadzieścia kilometrów kanalizacji. Rząd znalazł nowe fundusze w m.in. turystyce (liczba turystów wizytujących małą republikę wzrosła z 200 tysięcy w 1949 do półtora miliona pod koniec lat 50.). W 1957 roku nastąpiła zbrojna interwencja wojsk włoskich, która obaliła lewicowy rząd. W 1959 roku wybory wygrała chadecja.

Obecnie władzę ustawodawczą w kraju sprawuje wybierana w wyborach powszechnych Wielka Rada Generalna złożona z 60 członków. Jej kadencja trwa 5 lat. Wielka Rada Generalna co 6 miesięcy mianuje pełniących rolę głowy państwa dwóch kapitanów regentów. Wybiera także Radę Dwunastu, która jest organem sprawiedliwości i zarazem sądem III instancji. Od 1988 roku San Marino należy do Rady Europy, a od 1992 roku do ONZ.

San Marino posiada liczne zabytki, którymi jest w stanie się poszczycić. Zachowały się tutaj średniowieczne domy, place i fortyfikacje. Miasto otaczały mury obronne z licznymi bramami i basztami.  Najważniejsze z nich to:

–  Twierdza La Rocca o Guaita, która została zbudowana już w XI wieku na jednym z trzech wierzchołków Monte Titano, a swój obecny kształt uzyskała po przebudowach z XV wieku. Nad twierdzą niepodzielnie góruje wieża o planie wydłużonego pięcioboku, która została zbudowana bezpośrednio na skale (bez fundamentów). Oprócz zachowanej w dobrym stanie wieży i murów obronnych, tuż przy bramie wejściowej znajduje się niewielka kapliczka. Z wieży widoczne są pięcioboczne wieże dwóch pozostałych fortyfikacji, które zbudowano w XIII wieku: La Cesta o Fratta oraz Montale. W środkowej, La Cesta o Fratta, mieści się Muzeum Starej Broni.

– Katedra pw. świętego Maryna została zaprojektowana przez Antonio Serra w 1826 roku, a ukończona w 1855 roku, w miejscu jednego z pierwszych kościołów zbudowanych w okresie przedromańskim. Obiekt ten jest trójnawowy w stylu klasycystycznym z fasadą ozdobioną kolumnami korynckimi. We wnętrzu, po lewej stronie, w niszy w pobliżu prezbiterium stoi podwójny tron Kapitanów – Regentów. Po prawej stronie w srebrnej urnie znajdują się prochy św. Maryna. Stojąc na placu przed katedrą, w głębi po jej prawej stronie widzimy masywną sylwetkę romańskiej dzwonnicy pochodzącej z 600 roku. Obok niej znajduje się niewielki, szesnastowieczny kościół pod wezwaniem św. Piotra, przebudowany ok. 1826 roku. W apsydzie kościoła znajdują się dwa wgłębienia. Zgodnie z tradycyjnym przekazem są to miejsca, w którym sypiali św. Maryn i św. Leon.

– Przy Piazza della Libertà mieści się ratusz Palazzo Pubblico, siedziba rządu republiki. Gotycki ratusz został zbudowany pod koniec XIV wieku w miejscu wcześniejszego Domus Comunis Magna (Wielki Dom Rajców). W latach późniejszych był wielokrotnie przebudowywany i naprawiany. Pod koniec XIX w. został odtworzony najprawdopodobniej zgodnie ze swoim pierwotnym wyglądem według projektu rzymskiego architekta Francesco Azzurri. Wejście do budynku umieszczone jest w podcieniach zamkniętych trójprzęsłową arkadą. Wewnątrz znajduje się 60-osobowa Wielka Sala Rad, Sala Zgromadzeń i Sala Głosowań. Fasada ratusza ozdobiona jest herbami dziewięciu Zamków wchodzących w skład republiki. Nad środkowym łukiem arkady znajduje się kartusz z herbem republiki. Na wysokości półpiętra, w prawym narożniku budynku, umieszczona jest brązowa statuetka przedstawiająca św. Maryna. Nad ratuszem góruje z lewej strony wieża zegarowa. Nad tarczą zegara umieszczono mozaikę przedstawiającą postacie: św. Maryna, św. Leona i św. Agaty. Wieża i korpus ratusza zwieńczone są blankami.

Do Starego Miasta, z parkingu, można wjechać kolejką linową.

San Marino stanowi enklawę na terytorium Włoch, granicząc (linia graniczna liczy 39 km długości) z włoskimi regionami Emilia-Romania i Marche. Położone jest w górzystym terenie wchodzącym w skład pasma Apeninów, 60 km na południe od Rawenny. Najwyższy szczyt Monte Titano osiąga wysokość 749 m n.p.m.

Zdjęcia pochodzą z filmu nagranego kamerą VHS w sierpniu 1992 roku. Niestety ich jakość pozostawia wiele do życzenia, ale chciałem je wykorzystać.

  • Herb San Marino

  • Twierdza La Cesta o Fratta

  • Twierdza La Cesta o Fratta

  • Twierdza La Rocca o Guaita

  • Mury obronne

  • Katedra pw. świętego Maryna

  • Nawa katedry

  • Ratusz

  • Ratusz

  • Ratusz

  • Kolelejka z parkingu

  • Kolelejka z parkingu