Bratysława to stolica i zarazem największe miasto Słowacji, położone nad Dunajem na styku granic Słowacji, Węgier i Austrii. Jest to jedno z najstarszych słowackich miast i zarazem jedna z najmłodszych europejskich stolic. Badania archeologiczne wykazały, że na terenie obecnego miasta już w I wieku p.n.e. istniała celtycka osada. W późniejszym okresie została zajęta przez Rzymian, którzy założyli tu swój obóz wojskowy zwany Gerulata. Stanowił on cześć systemu umocnień granicznych i chronił Imperium przed lokalnymi barbarzyńcami. Pozostałości Gerulaty przetrwały do czasów obecnych i jej ruiny obejrzeć można w dzielnicy Rusovce. Po upadku Cesarstwa tereny te dostały się pod panowanie plemion słowiańskich, a w IX wieku miasto zostało wcielone do Państwa Wielkomorawskiego. W 1291 roku miasto uzyskało prawa miejskie. Swój rozwój Bratysława zawdzięczała korzystnemu położeniu na przecięciu się dwóch ważnych europejskich szlaków handlowych: łączącego Morze Bałtyckie ze Śródziemnym szlaku bursztynowego oraz wiodącego wzdłuż rzeki szlaku dunajskiego. W 1465 roku ówczesny król Węgier Maciej Korwin (1443-1490) założył tu pierwszy uniwersytet. Od roku 1536, po zajęciu Budy przez Turków miasto przez blisko dwa kolejne stulecia pełniło funkcję stolicy Węgier i było głównym miastem koronacyjnym władców węgierskich. Wtedy to Bratysława przeżywała swój największy rozkwit.

W trakcie swojej burzliwej historii miasto wielokrotnie zmieniało swoją nazwę. Niemcy nazwali je Pressburg, Słowacy Prešporok, a Węgrzy Pozsony. Obecna oficjalna nazwa Bratysława obowiązuje dopiero od 1919 roku. W XIX wieku nastąpił spadek znaczenia miasta. Po I wojnie światowej miasto wraz z całą Słowacją weszło w skład Czechosłowacji. W latach 1939–45 Bratysława została stolicą marionetkowej Słowacji (formalnie samodzielnej, faktycznie uzależnionej od III Rzeszy). Po II wojnie światowej ponownie w składzie Czechosłowacji. w latach 1990–92 – stolica Słowackiej Republiki Federalnej, wchodzącej w skład Czeskiej i Słowackiej Republiki Federalnej. Od 1 stycznia 1993 roku Bratysława jest stolicą niezależnej Słowacji. Najważniejsze zabytki miasta to:

– Zamek z XIV–XV wieku. Warowne budowle na bratysławskim wzgórzu, 80 metrów nad lustrem Dunaju, istniały już w starożytności – wzgórze było wówczas akropolem położonej u jego stóp celtyckiej osady. Swoje budowle wznosili tu też Rzymianie i Słowianie. W średniowieczu wzgórze wraz z całą okolicą przeszło pod władzę Wegrów. W X wieku powstał tu zamek z kamienia, zamieniony w fortecę obronną w XV wieku. W wieku XVI przebudowano go w stylu renesansowym, a sto lat później – w stylu barokowym. Za rządów Marii Teresy Habsburh, królowej Czech i Wegier, stał się siedzibą księcia Alberta cieszyńskiego. W 1784 roku zamek oddano kościołowi katolickiemu (powstała tu szkoła katolicka), następnie w 1802 roku założono tu koszary. W 1811 roku zamek uległ zniszczeniu w trakcie pożaru wznieconego przez wojska napoleońskie. Odbudowano go dopiero w latach 50-tych XX wieku. Obecnie jest to czteroskrzydłowa warownia z czterema wieżami w narożnikach. Dziś w pomieszczeniach zamkowych znajdują się eksponaty Muzeum Historycznego (Historické múzeum), które stanowi część Słowackiego Muzeum Narodowego (Slovenské národné múzeum) w Bratysławie.

– Gotycka katedra św. Marcina z XIII wieku. Jest to trójnawowa świątynia z wieżą w fasadzie, którą wznoszono na przełomie XIII i XIV wieku, w miejscu dawnego kościoła romańskiego. Uroczysta konsekracja miała miejsce dopiero w 1452 roku, gdyż wcześniej kościół był kilkakrotnie niszczony). W ciągu kolejnych wieków obiekt był przebudowywany. W czasach baroku wymieniono m.in. witraże. Dzisiejszy wygląd to efekt XIX-wiecznych prac rekonstrukcyjnych (w latach 1869-77 dokonano regotyzacji budowli). Najbardziej charakterystycznym elementem kościoła jest wysoka na 85 metrów wieża, będąca w przeszłości częścią średniowiecznych murów miejskich. Po pożarze barokowego zwieńczenia wieży w 1833 roku, dodano strzelisty hełm ze złoconą repliką korony św. Stefana. Waży ona 300 kilogramów i spoczywa na pozłacanej poduszce o powierzchni 2 na 2 metry. W przeszłości wieża kościelna częściej padała ofiarą różnych kataklizmów, m.in. uderzeń pioruna. Pierwsza replika korony św. Stefana znalazła się na wieży już w 1760 roku., jednak padła ofiarą pożaru wraz z całym zwieńczeniem. Po zajęciu Węgier przez wojska tureckie Bratysława pełniła funkcję stolicy Królestwa, a katedra została kościołem koronacyjnym królów węgierskich. W latach 1563-1830 odbyło się tutaj 11 koronacji królów i 8 królowych. Ostatnim koronowanym monarchą był Ferdynand I Habsburg. W XIX wieku przy katedrze działało towarzystwo muzyczne oraz orkiestra, której dyrygentem był Franciszek Liszt. Wnętrze świątyni w głównej mierze jest neogotyckie, choć znajdują się w nim także zabytki z innych epok. Niewiele pozostało z oryginalnego wyposażenia. Najstarsza kaplica – św. Józefa – pochodzi z początku XIII wieku, jeszcze ze świątyni romańskiej. Gotyckie kaplice to św. Anny z XV wieku oraz kaplica, w której została pochowana Zofia Bawarska, królowa Czech i Węgier. W XVIII wieku powstała barokowa kaplica pod wezwaniem św. Jana Jałmużnika. Wystrój dopełnia barokowy ołtarz ze srebrną trumną, kryjącą szczątki świętego. Pod kaplicą znajduje się krypta, w której pochowano czterech prymasów Węgier. Katedra św. Marcina znajduje się w centrum miasta, tuż przy ruchliwej ulicy Staromiejskiej.

– Gotycki kościół franciszkański Zwiastowania Pańskiego z 1297 roku – to najstarszy istniejący budynek sakralny w Bratysławie. Budowa kościoła rozpoczęła się w 1280 roku, a zakończyła w 1297 roku (w tym roku świątynia została również konsekrowana). W 1526 roku w kościele Ferdynand I Habsburg został wybrany na króla Węgier. Budynek został kilkukrotnie uszkodzony przez pożary i trzęsienia ziemi. Główny ołtarz znajdujący się w kościele pochodzi z XVIII wieku, znajduje się na nim malowidło na szkle przedstawiające wniebowzięcie Maryi. Ołtarz jest otoczony posągami św. Emeryka i św. Stefana I. Boczne ołtarze są barokowe.

– Barokowy kościół Trynitarzy powstał w miejscu starszego kościoła św. Michała, który zburzono w 1529 roku podczas najazdów tureckich. Nowa świątynia została wzniesiona w latach 1717-27 (prace we wnętrzu świątyni trwały do początku XVIII wieku). W środku szczególnie cenne są freski iluzjonistyczne na sklepieniu prezbiterium oraz w kopule – dzieło pochodzącego z Włoch Galii da Bibieny. Główny ołtarz wykonał A. G. Bussi, a jego centralną częścią jest obraz autorstwa Franza Xavera Palka z 1745 roku. Po bokach ołtarza znajdują się rzeźby św. Agnieszki i św. Katarzyny, których autorem miałby być bawarski rzeźbiarz Johann Baptist Straub. Świątynia znajduje się w dzielnicy Stare Miasto, przy placu Župné námestie.

– Gotycki ratusz jeden z najstarszych budynków w Bratysławie oraz najstarszy ratusz w Słowacji.Ukończony został pod koniec XV wieku z połączenia dwóch osobnych budynków – domu Jakuba (Jakubov dom) z domem Pawera (Pawerov dom; stary dom mieszczański, wybudowany w 1422 roku przez Hansa Pawera; zachowała się fasada z I połowy XV wieku). W XVI wieku Rada Miejska zakupiła dom Ungera (Ungerov dom) sąsiadujący z ratuszem, a w XIX wieku rokokowy Pałac Apponyiego (Aponiho palác, też Apponyiho palác), wybudowany w latach 1761–1762, który w ostatnich latach przeszedł gruntowny remont. Serce ratusza stanowi dom Jakuba (Jakubov dom), wybudowany przez wójta Jakuba (Jakaba) w XIV wieku, ale gotycka wieża powstała prawdopodobnie już wiek wcześniej. Dzisiejsza bryła ratusza jest wynikiem licznych zmian stylistycznych: w 1599 roku w stylu renesansowym (po trzęsieniu ziemi), w XVIII wieku przebudowano wieżę w duchu baroku, a w 1912 roku stanęło nowe, neogotyckie skrzydło. Obecnie znajduje się w nim Muzeum Miasta Bratysławy (Múzeum mesta Bratislavy), ukazujące historię Bratysławy.

– Hlawne namestie (rynek) z XVI-wieczną studnią, otoczony zabytkowymi budynkami. W centrum placu stoi fontanna Rollanda (Rolandova fontána lub Maximiliánova fontána) z XVI wieku, upamiętniająca cesarza Maksymiliana, jednak powszechniejsza nazwa łączy ją z legendarnym rycerzem Rollandem.

– Klasycystyczny pałac prymasowski z 1781 roku – obecnie pełni funkcję ratusza. – Eklektyczny Słowacki Teatr Narodowy (Slovenské národné divadlo) wybudowany w 1886 roku.

– XVII-wieczna barokowa Brama Michalska, jedyna ocalała wieża na miejskich murach. Brama posiada strzelistą 51-metrową wieżę z czterema tarczami zegarowymi i cebulastym hełmem; na szczycie znajduje się XVIII-wieczna rzeźba Michała Archanioła. Współcześnie w bramie mieści się muzeum średniowiecznych fortyfikacji.

– Most Słowackiego Powstania Narodowego nad Dunajem z charakterystycznym pylonem, zwieńczony położonym na wysokości ponad 84 metrów „latającym spodkiem”, w którym znajduje się restauracja. Wewnątrz lewego filaru pylonu umieszczono windę, w prawym filarze znajdują się schody ewakuacyjne. Pozostałe wymiary: długość – 430 m, szerokość – 21 m, waga – 7537 t. Most był budowany w latach 1967−72. Uroczyste otwarcie nastąpiło 26 sierpnia 1972. W latach 1993−2012 nosił nazwę Nowego Mostu (Nový most), w 2012 powrócono do pierwotnej nazwy. Podczas budowy Nowego Mostu wyburzono większość budynków dzielnicy żydowskiej w obrębie Podhradia.

– Ruiny Zamku Devin, położonego w dzielnicy Devin, wznoszące się na wysokich skałach u ujścia Morawy do Dunaju, nad granicą słowacko-austriacką.

Bratysława jest stolicą oraz największym miastem Słowacji. Jest jedyną stolicą na świecie, która graniczy z dwoma państwami, tj. na południu z Węgrami, a na zachodzie z Austrią (do Wiednia jest niespełna 60 km).

Zdjęcia pochodzą z filmu nagranego kamerą VHS w lipcu 1997 roku. Niestety ich jakość pozostawia wiele do życzenia, ale chciałem je wykorzystać.