Stara Lubowla (słow – Stará Ľubovňa) jest jednym z najstarszych miast obecnego Spisza. Pierwsza pisemna wzmianka o mieście pochodzi z 1292, z czasów sporu polsko-węgierskiego o południowe tereny ziemi sądeckiej. Wykorzystując stan anarchii na Węgrzech księżniczka Kinga, dążąca do zacieśnienia związków Spisza z Polską, obsadziła ten teren swoimi wojskami, które stacjonowały tam aż do śmierci księżniczki w 1292. Potem jednak teren obecnego północnego Spisza, wcześniej będący częścią ziemi sądeckiej, został włączony do Węgier. W 1364 król Ludwik nadał Lubowli prawa miejskie i obdarzył miasto wieloma przywilejami. W 1412 roku, na mocy umowy zawartej w Lubowli, miasto to, należące do ziemi sądeckiej, weszło wraz z miastami spiskimi w skład tzw. zastawu spiskiego – miast zastawionych przez Zygmunta Luksemburczyka Władysławowi Jagielle. Zamek lubowelski ustanowiono siedzibą polskiego starosty spiskiego. Pod rządami polskich królów miasto rozkwitało, prowadząc handel z Polską. Było miejscem wielu spotkań i rokowań między władcami Polski i Węgier. 11 kwietnia 1556 roku miasto dotknął katastrofalny pożar, oszczędzając jedynie 6 domów. W latach 1655-61 na zamku lubowelskim były ukryte polskie klejnoty koronne. Pod władzę królów Węgier – wówczas byli już nimi Habsburgowie – miasto wróciło w 1769 roku, po zagarnięciu starostwa spiskiego i południowej części ziemi sądeckiej przez Marię Teresę. W latach 1778-1876 miasto było częścią prowincji XVI miast spiskich. W 1910 roku miasto, wg spisów ludności pomijających Polaków liczyło 1,9 tys. mieszkańców, w tym 1,4 tys. Słowaków, 300 Niemców i 200 Węgrów. W połowie listopada 1918 roku założono tu Polską Radę Narodową. Przynależność państwową miał wtedy określić plebiscyt, do którego jednak nie doszło. Do dziś gwara lubowelska, co potwierdza wydany niedawno jej słownik, jest bardzo zbliżona do języka polskiego. W latach 30. XX wieku zamek w Lubowli był siedzibą Wielkiego Przeoratu Polski lazarytów. 17 września 2006 na zamku w Lubowli zawiązano konfederację spiską.

Zamek Lubowelski (Hrad Ľubovňa) – wybudowany pod koniec XIV wieku (pierwsza wzmianka z 1311). W okresie jego budowy należał do systemu grodów przygranicznych na północy starych Węgier. Oprócz obrony granicy polsko-węgierskiej strzegł ważnej drogi kupieckiej, która wiodła doliną rzeki  Poprad do Polski. Zamek Lubowla wznosi się na północ od Starej Lubowli, na wapiennym wierzchołku  o wysokości 711 m.n p.m. W przeszłości spotykały się tu koronowane głowy państw, były w nim ukryte polskie skarby koronacyjne, był w nim więziony Maurycy Beniowski, słynny szlachcic, podróżnik i król Madagaskaru.

Podczas Polskiego panowania zamek uzyskał swój renesansowy wygląd. Po wielkim pożarze w 1553 roku król Zygmunt August nakazał odbudowę zamku – wówczas w obrębie murów wzniesiono renesansowy pałac wg projektu Jana Frankensteina. Włoski architekt Anton Italicus zbudował w tym czasie najnowocześniejszy zachodni bastion. Dalsza przebudowa zamku miała miejsce za panowania Stanisława Lubomirskiego w połowie XVII wieku – wniesiono wówczas nową bramę, wschodni bastion, wczesnobarokowy pałac i kaplicę. Po oddaniu spiskich miast Węgrom znaczenie zamku zmalało,  powoli zaczął zamieniać się w ruinę. Na początku XIX wieku został przekazany do rąk węgierskiego szlachcica Juraja Felixa Raisza.

W 1883 roku zamek od Węgrów odkupili Zamoyscy i po odzyskaniu przez Polskę niepodległości rozpoczęli remont zniszczonej rezydencji. Ostatnim prywatnym właścicielem zamku był hrabia Jan Zamoyski. Tuż przed wybuchem drugiej wojny światowej, hrabia Zamoyski wraz z żoną Izabellą de Bourbon i rodziną opuścił Lubowlę i wyjechał do Hiszpanii.

W czasie wojny na zamku gestapo zorganizowało swoją siedzibę i więzienie. Po wojnie zamek został znacjonalizowany przez komunistyczne władze Czechosłowacji. W ramach restauracji zamku udało się go pomyślnie zrekonstruować, a aktualnie mieści się w nim ekspozycja Muzeum Zamkowego. W 1991 roku została odnowiona i ponownie wyświęcona  kaplica zamkowa, w której odbywają się msze święte. Do najcenniejszych obiektów zamku należy główna wieża, po odbudowie dostępna dla zwiedzających od roku 2003. W barokowym pałacu prezentowany jest charakterystyczny dla tego wieku wystrój wnętrz, a w wysokim bastionie ekspozycja Zamojskich.  Zwiedzanie zamku trwa około 80 minut.

Stara Lubowla  – miasto powiatowe we wschodniej Słowacji, w kraju preszowskim, w historycznym regionie Spisz (na terenie do końca XVIII w. będącym częścią ziemi sądeckiej). Lubowla leży na wysokości 545 m n.p.m., w Kotlinie Lubowelskiej między Magurą Spiską na północnym zachodzie, Górami Lubowelskimi na północnym wschodzie i Górami Lewockimi na południu.

Zdjęcia wykonano w lutym 2015 roku.