Edynburg (ang. Edinburgh) został założony najprawdopodobniej około VII wieku, wokół twierdzy wzniesionej przez Edwina, króla Nortumbrii. Miejsce to nazywane było Din Eidyn, czyli „Twierdza Edwina”, by około roku 638 wraz z najazdem Anglów przybrać istniejącą do dziś nazwę Edinburgh. W pierwszej połowie IX miasto wraz z całą Nortumbrią zostało podbite przez wikingów i włączone do obszaru prawa duńskiego. Po pokonaniu Duńczyków przez Edwarda Starszego w 910 roku zostało przejęte przez Szkotów. W roku 1200 król Malcolm II włączył Edynburg na stałe do terytorium królestwa Szkocji. W XIII wieku Edynburg wraz z pogranicznym rejonem Borders stał się przedmiotem sporu pomiędzy Anglią a Szkocją. Spowodowało to długotrwałe walki pomiędzy obydwoma królestwami, w czasie których Anglicy często oblegali i zdobywali miasto. W ciągu następnych stuleci Szkoci zdobyli przewagę w potyczkach z wojskami angielskimi i w XV wieku król Szkocji Jakub IV zdecydował o przeniesieniu stolicy kraju ze Stirling do Edynburga. W czasach szkockiej monarchii miasto rozwijało się pod względem gospodarczym i kulturalnym. W 1603 roku król Szkocji Jakub VI jako pierwszy z dynastii Stuartów koronował się na króla Anglii, łącząc Anglię i Szkocję unią personalną. W tym samym roku założył Szkocki Parlament, który wkrótce utworzył swoją siedzibę na głównej ulicy Edynburga – Royal Mile. W 1639 roku próba narzucenia Szkocji wyznania anglikańskiego wywołała zamieszki w mieście, które rozwinęły się w bunt całego kraju, prowadzący w konsekwencji do Angielskiej Wojny Domowej. Po rozbiciu wojsk szkockich przez Olivera Cromwella Edynburg został zajęty przez Anglików. W roku 1745 wybuchło II powstanie jakobickie przeciwko rządom angielskim. Armia powstańcza zajęła Edynburg, jednak po kilku początkowych zwycięstwach została rozgromiona pod Culloden.

Klęska powstania była początkiem angielskich represji wymierzonych w Szkotów. Na znak angielskiej dominacji postanowiono zbudować nową dzielnicę, przeznaczoną głównie dla bogatych angielskich mieszczan, którą nazwano New Town. Na północ od zamku utworzono symetryczny układ szerokich i wygodnych ulic, przy których wznoszono szeregi wytwornych kamienic mieszczących apartamenty, banki i urzędy. Nazwy ulic w nowej dzielnicy miały upamiętniać angielską rodzinę królewską – centralna ulica nosi nazwę George Street od imienia króla Jerzego III, a równolegle po jej bokach biegną ulice Queen Street i Princes Street, których nazwy upamiętniają żonę Jerzego, królową Charlottę, oraz ich synów.

Klęska walk o niezależność nie spowodowała jednak upadku Edynburga. Inwestycje w dzielnicy New Town, połączone z powstaniem nowych instytucji naukowych i kulturalnych przyciągnęły do miasta wielu uczonych i artystów. Rozpoczął się czas rozkwitu miasta przypadający na okres Oświecenia, kiedy w Edynburgu mieszkali i tworzyli myśliciele i wynalazcy, tacy jak Adam Smith, David Hume czy Alexander Graham Bell. Życie kulturalne przenosiło się do nowych dzielnic z przeludnionego Starego Miasta, gdzie ograniczona murami miejskimi przestrzeń nie pozwalała na wznoszenie nowych budynków. Zamiast tego dobudowywano tam kolejne piętra do istniejących domów. W rezultacie dziesięciopiętrowa kamienica nie była na edynburskiej starówce niczym dziwnym, a niektóre budynki sięgały trzynastu pięter. Stare Miasto uległo poważnemu zniszczeniu w pożarze w 1824 roku, lecz mimo to wiele z tych „wieżowców” zachowało się do dzisiejszych czasów. W XIX wieku liczba ludności Edynburga wzrosła z 90 tys. w 1801 do 413 tys. w 1901 roku. Tak gwałtowny wzrost populacji miasta spowodowany był m.in. przez imigrantów z Irlandii, uciekających przed tzw. zarazą ziemniaczaną.

W tamtym czasie w Edynburgu, podobnie jak w innych brytyjskich miastach, nadszedł okres uprzemysłowienia. Największym ośrodkiem przemysłu w Szkocji stało się Glasgow, Edynburg natomiast pozostał jednym z najważniejszych brytyjskich centrów nauki i kultury.

Na centrum Edynburga składa się Stare Miasto (Old Town) i Nowe Miasto (New Town) rozdzielone ogrodami Princes Street Gardens. Stare Miasto jest najstarszą dzielnicą, budowaną od wczesnego średniowiecza wzdłuż traktu łączącego edynburski zamek z pałacem Holyrood. Nowe Miasto powstałe w XVIII wieku jako dzielnica bogatych rezydencji, urzędów i banków, i charakteryzuje się regularną zabudową i szerokimi, wygodnymi ulicami. Pomiędzy obiema dzielnicami rozciąga się teren parkowy Princes Street Gardens, powstały po osuszeniu znajdującego się tam niegdyś jeziora Nor Loch. Na południe od centrum znajduje się okolica uniwersytecka, na zachód od zamku niewielka dzielnica biurowa z budynkami banków i instytucji finansowych.

Old Town jest sercem średniowiecznego Edynburga, posiada większą część jego historycznych zabytków, w tym Zamek, Pałac Holyrood oraz Katedrę St Giles. Znajduje się tu również dom Johna Knoxa, który wprowadził protestantyzm w Szkocji, oraz pomnik Waltera Scotta – sławnego pisarza i poety szkockiego.

Road Mile (Królewska Mila)  jest główną ulicą starówki, która łączy ze sobą dwie królewskie rezydencje Edynburga – zamek i pałac. Zawiera w sobie trzy najważniejsze ciągi ulic – Castlehill, Lawnmarket i High Street. Ulica jest najchętniej odwiedzanym przez turystów miejscem Edynburga. Na południu starówki ważnym punktem są także Cowgate i Grassmarket. Okolica ta jest pełna pubów, lokali rozrywkowych i antykwariatów.

Ogrody „Princes Street Gardens” znajdują się w dolinie pomiędzy Old Town a New Town. Od północy przylegają do Princes Street. W czasie pomiędzy Świętami Bożego Narodzenia a Nowym Rokiem w ogrodach tych, tuż pod zamkiem, odbywają się turnieje łyżwiarskie. W centrum ogrodów znajduje się sztuczne wzgórze The Mound. Jego nazwa oznacza „Kopiec” i wywodzi się z czasów, gdy pomiędzy Starym i Nowym Miastem znajdowało się jezioro, a wzgórze usypano jako rodzaj grobli łączącej obie części centrum. Na wzgórzu tym swoje siedziby mają m.in. Royal Scottish Academy, National Gallery of Scotland oraz Bank of Scotland.

Nowe miasto zbudowane zostało w XVIII wieku, aby poprawić fatalne warunki życia w Old Town, które w owych czasach pozbawione było kanalizacji, a wąskie i kręte uliczki przyczyniały się do wybuchów licznych pożarów. W New Town powstały szerokie i przestronne ulice, budowane w stylu georgiańskim, przy których znajdowały się liczne budynki rządowe i ekskluzywne mieszczańskie apartamenty. W centrum New Town znajduje się ulica George Street z wieloma szykownymi sklepami i restauracjami. Na zachodnim jej krańcu znajduje się Charlotte Square, zaprojektowany w 1791 roku przez Roberta Adamsa, a także Kościół St George´s. St Andrews Square z Melville Monument i Royal Bank of Scotland leżą na przeciwległym końcu George Street.

Za Pałacem Holyrood znajduje się park, który wznosi się do podnóża wygasłego wulkanu. Pierwotnie obszar ten był terenem polowań, dziś jest to popularne miejsce spacerowe o powierzchni 260 ha, na którym znajduje się między innymi słynny staw St. Mary’s. Na zachód od parku położony jest nowy gmach Szkockiego Parlamentu.

Okolica portowa Leith wydaje się być oddzielona od reszty miasta – mieszkańcy uważają swoją dzielnicę za osobne miasto. Jest to poniekąd zgodne z prawdą, gdyż jeszcze w XIX wieku była to odrębna miejscowość. Przy nabrzeżu w Leith jest od 1997 roku zacumowany i udostępniony do zwiedzania Jacht Jej Królewskiej Mości Britannia.

Pierwsza historycznie poświadczona wzmianka o twierdzy na szczycie skały pochodzi z roku 600. Jej nazwa brzmiała Din Eidyn czyli „twierdza Eidyn”. Po roku 638 warownię zajęli Anglowie, którzy zmienili nazwę twierdzy na Edinburgh. W roku 1018 król Szkotów Malcolm II,  pokonał Anglików w bitwie pod Carham i zajął Edinburgh. Podczas panowania króla Davida I, na początku XII wieku zamek edynburski zaczął pełnić rolę głównej twierdzy królewskiej. Zamek króla Davida mógł zajmować jedynie sam szczyt skały i był najprawdopodobniej zbudowany w większości z drewna. Jedynie niewielka kaplica św. Małgorzaty (Margaret), matki króla i nieco większy kościół św. Marii były zbudowane z kamienia. Tak jak i większość tego typu warowni Edinburgh został przekształcony w kamienną twierdzę w XIII wieku. Kamienne mury nie okazały się jednak wystarczająco mocne, by odeprzeć atak angielskiej armii pod dowództwem króla Edwarda I na początku 1296 roku. Oblężenie zamku przez Anglików trwało jedynie trzy dni. Zamek pozostał następnie w ich rękach przez całych 18 lat. Dnia 14 marca 1314 roku Szkotom pod komendą sir Thomasa Randolpha udało się w końcu odbić zamek. Po zdobyciu edynburskiej twierdzy, zgodnie z wojenną doktryną króla Roberta Bruce’a został on zniszczony, tak by nie móc być ponownie użytym przez Anglików, i pozostał w ruinie przez następnych 20 lat. W kwietniu 1341 roku zamek został odbity przez Szkotów.

Wkrótce po tym wydarzeniu król David II odbudował warownię, dodając do niej wysoką wieżę, nazwaną od jego imienia Wieżą Davida. Za czasów nowej dynastii Stewartów zamek edynburski osiągnął szczyt swojego znaczenia. Panujący w latach 1460-88 król James III uczynił go swoim głównym domem, lokując przy okazji nowe budynki wokół obszernego dziedzińca znanego dziś pod nazwą Placu Koronnego (Crown Square). Kolejna przebudowa twierdzy miała miejsce już za panowania jego syna, króla Jamesa IV. Ukończono wówczas w roku 1511 między innymi Wielki Hall. Od tej chwili zamek pełnił nie tylko rolę królewskiej siedziby, lecz stał się także miejscem przechowywania królewskich regaliów, archiwum stanowego oraz miejscem stacjonowania królewskiej artylerii. Obok zaadoptowania zamkowych budynków do użytku wysokich dostojników państwowych utworzono tutaj także stanowe więzienie.

Sam zamek nigdy nie był jednak zbyt komfortową rezydencją. Z czasem wady zamku dostrzegli także sami Stewartowie. Efektem tego stała się budowa nowej rezydencji w pobliżu opactwa Holyrood. W czasach reformacji szkockiej zostało ono ostatecznie przebudowane w nowy pałac Holyrood.

Tym samym, zamek edynburski miał pozostać w użyciu tylko podczas ewentualnego zagrożenia.   W lecie 1571 roku wojska regenta Szkocji, Jamesa Douglasa, w imieniu małoletniego króla Jamesa VI rozpoczęły oblężenie zamku, które przeszło do historii pod nazwą „Długiego”. Po ponad roku bezowocnej walki Morton w desperacji poprosił o pomoc królową Anglii. Elżbieta I przychyliła się do tej prośby i wkrótce później do Szkocji zostało wysłanych 1000 żołnierzy angielskich oraz 27 ciężkich armat oblężniczych. Po kilkunastodniowym ostrzale, znaczna część wschodniej części zamku, wliczając w to Wieżę Davida została zniszczona . Gdy gruz z zawalonych murów zasypał zamkową studnię, odcinając tym samym obrońców od dostępu do wody, zamek został poddany. Po oblężeniu, na gruzach zniszczonej Wieży Davida wybudowano Baterię Półksiężycową (Half Moon Battery) oraz Portcullis Gate zastępującą Constable’s Tower i stającą się tym samym głównym wejściem do zamku.

W grudniu 1650 roku zamek został poddany Cromwellowi na honorowych warunkach. Od tej chwili królewska twierdza stała się typowymi koszarami wojskowymi. Większość zachowanych do dzisiaj budowli w zamku pochodzi właśnie z tego okresu, czyli XVII wieku. Kilka istotnych w średniowieczu budynków zostało zniszczonych, wliczając w to m.in. Królewski Arsenał (Royal Gunhouse). Działo Mons Meg zostało przesunięte, by stworzyć miejsce dla Budynku Królowej Anny (Queen Anne Building). Kościół St.Mary został w roku 1755 zastąpiony nowymi – Północnymi Barakami. Te z kolei, w XX wieku zostały zamienione w Scottish National War Memorial. Inne budowle także zostały przebudowane na użytek wojska. Los ten spotkał między innymi Królewski Pałac. Jedyną komnatą, która nie została naruszona był Crown Room (Pokój koronny), który po roku 1707 i Unii Szkocji z Anglią został zamurowany. Po 1715 roku przebudowano pozycje artyleryjskie od północnej i zachodniej strony zamku. Nowe platformy strzelnicze zostały lekko przetestowane podczas powstania jakobickiego z lat 1745-46. Armia „Młodszego Pretendenta” , Charlesa Edwarda Stuarta nie posiadała ciężkich dział, by poważnie myśleć o zdobyciu edynburskiej twierdzy. Tym samym to króciutkie oblężenie z roku 1745 stało się też ostatnim w dziejach zamku.

W lutym 1818 roku, głównie z inicjatywy sir Waltera Scotta rozpoczęto poszukiwania zaginionych od ponad stu lat szkockich regaliów. Odkryto je po włamaniu się do zamurowanego od roku 1707 tzw. Pokoju Koronnego (Crown Room). Odkrycie tych insygniów królewskiej władzy przyczyniło się do ustanowienia zamku atrakcją turystyczną. W roku 1836 komnata w której urodził się król James VI (1566 – 1625) została przekazana przez armię cywilnym administratorom zamku. Także ona została wkrótce udostępniona zwiedzającym. W roku 1846 za sprawą edynburskiego antykwariusza Daniela Wilsona (1816 – 1892), została odkryta „na nowo” kaplica św. Małgorzaty. Najstarszy budynek, nie tylko w zamku ale i w całym Edynburgu został wkrótce odbudowany w oryginalnym stylu i otwarty dla publiczności. W roku 1888 dobudowano do zamku nowy budynek bramny, w celu nadania twierdzy bardziej imponującego, gotyckiego wyglądu. W roku 1891 rozpoczęła się także odbudowa Wielkiego Hallu. Nowa rola zamku, jako atrakcji turystycznej został potwierdzona w roku 1905, kiedy opiekę nad nim z rąk Ministerstwa Wojny przejęło Ministerstwo Robót (obecnie Historic Scotland). W dniu dzisiejszym zamek edynburski jest jedną z ikon Szkocji, rozpoznawalną na całym świecie.

  • Widok zamku z Princes Street Gardens

  • Widok zamku od południa

  • Widok od Esplanady

  • Główny wjazd

  • One O’Clock Gun

  • Wejście na Zamek Górny

  • Kościół zamkowy

  • Kaplica św. Małgorzaty

  • Kaplica św. Małgorzaty

  • Wielki Hall

  • Pałac królewski

  • Wejście do pałacu

  • Wejście do pałacu

  • Kamień ze Scone czyli Kamień Przeznaczenia

  • Scottish National War Memorial

  • Wejście do Wielkiego Hallu

  • Wielki Hall

  • Wielki Hall

  • Wielki Hall

  • Wielki Hall

  • Kościół zamkowy

  • One O’Clock Gun

  • Kościół zamkowy

  • Panorama miasta

  • Panorama miasta

  • Podziemia

  • Muzeum wojskowe

  • Earl Haig Equestrian Statue

Pierwszy Pałac Holyrood (ang. Palace of Holyroodhouse) powstał w miejscu opactwa Holyrood (Święty Krzyż) w XV, na polecenie króla Jakuba IV. Początkowo pałac i opactwo funkcjonowały w tym miejscu jednocześnie, aż do rozwiązania opactwa w czasach reformacji. Sam pałac wielokrotnie w swojej historii podupadał i wracał do świetności, a to za sprawą zawirowań historycznych w Szkocji. Pierwotna bryła pałacu, zbudowana na planie czworokąta, wzniesiona została za panowania Karola II w stylu nowatorskim, jak na swoje czasy. Nawiązaniem do tradycyjnego budownictwa rezydencjonalnego Szkocji stylizowanego na obronne są jedynie boczne wieże, z których starsza, północno-zachodnia, pamięta czasy Jakuba V, a młodsza, południowo-zachodnia, była na tamtej wzorowana. Obecną zewnętrzną formę pałac przybrał z drugiej połowie XVII wieku, a w latach późniejszych wielokrotnie przebudowywano wnętrze, by wreszcie zamontować centralne ogrzewanie i doprowadzić elektryczność. Wejście na teren Palace of Holyroodhouse prowadzi przez kordegardę wzniesioną w tzw. szkockim stylu baronialnym w roku 1861. Za kordegardą znajduje się dziedziniec zewnętrzny z fontanną z połowy XIX wieku. Przez główną, triumfalną bramę pałacu, wspartą na doryckich kolumnach i uwieńczoną wieżą zegarową, wchodzi się z dziedzińca zewnętrznego na wewnętrzny. Ponad przejazdem bramnym znajduje się piękny płaskorzeźbiony herb królestwa Szkocji oraz dostrzec motto „Nikt nie nastąpi na mnie bezkarnie”. Bardziej poczesne, wyższe piętra, różnią się od niższych większą wysokością. Zwiedzanie budynku rozpoczyna się na Wielkich Schodach, po których wielokrotnie stąpali królowie. Na trasie zwiedzania jest m.in. jadalnia przygotowana do bankietu (wciąż używana, kiedy rodzina królewska jest w pałacu), Sala Tronowa i Salonik Poranny, w którym królowa Elżbieta II spotkała się z papieżem Benedyktem XVI. Następnie czeka królewska sypialnia, która jednak pełniła rolę pokazową, bo król Szkocji Karol II spał zwykle w innym pomieszczeniu. Dalszy spacer wiedzie przez Wielką Galerię – miejsce bankietów, aż w końcu trafiamy do Wieży Jakuba V, w której znajdowały się pomieszczenia Mari, Królowej Szkotów. Obecnie pałac należy do brytyjskiej rodziny królewskiej. Królowa Elżbieta II zwykle przebywa w nim przez kilka dni w lipcu. W tym czasie obiektu nie można zwiedzać. Warto zwrócić uwagę, że osobną atrakcją w tym miejscu jest Queen’s Gallery, w której prezentowane są dzieła stuki z królewskich kolekcji.

Naprzeciwko pałacu znajduje się Parlament Szkocji, którego salę obrad można zwiedzić za darmo. Otaczające pałac stosunkowo niewielkie ogrody są ogólnodostępne. Na ich terenie znajduje się XIX-wieczna wartownia, gdzie obecnie mieści się muzeum.

Warte odwiedzenia są ruiny Holyrood Abbey, przylegające do pałacu. Powstanie opactwa datuje się na XII w. Było ono miejscem pochówku kilku szkockich królów. Tutaj królowie byli również chrzczeni i brali śluby. Pałac Holyrood  jest położony na wzniesieniu, na wschodnim końcu Royal Mile (Królewska Mila), która między innymi prowadzi do odległego o około 1,6 km zamku.

  • Fasada pałacu

  • W głębi ruiny opactwa

  • Pałacowe ogrody

  • Budynek parlamentu

The Royal Mile (Królewska Mila) to nazwa głównej ulicy Starego Miasta w Edynburgu. Po raz pierwszy została użyta dopiero w XIX wieku. Jak sama nazwa wskazuje, ulica ma długość ok. 1 mili, czyli ok. 1,6 km. Prowadzi od Zamku i Esplanady do pałacu Holyrood. W jej skład wchodzi de facto kilka ulic, kolejno: Castlehill, Lawnmarket, High Street, Canongate i Abbey Strand oraz przyległe. Część Królewskiej Mili została zamieniona w deptak i jest niedostępna dla ruchu kołowego. Przy Royal Mile znajduje się sporo zabytków i ciekawych budynków. Są tu hotele, puby, restauracje i oczywiście sklepy, w tym sklepy z lokalnymi pamiątkami.

Najważniejszym zabytkiem jest Katedra św. Idziego (ang. St Giles’ Cathedral).

St. Wolny Kościół Szkocji w Columba cieszy się dobrą pozycją w historycznym centrum Edynburga, z jednej strony z widokiem na Royal Mile, a drugą na Victoria Street, która z wdziękiem opada w dół na Grassmarket. Budynek został zaprojektowany i wzniesiony w stylu wczesnego angielskiego gotyku przez Thomasa Hamiltona w latach 1843-45 i przebudowany przez Johna Burneta w 1908 roku.

Na Castlehill znajduje się kościół Tolbooth Kirk z najwyższą w Edynburgu wieżą (74 metry). Budynek jest godnym uwagi przykładem architektury neogotyckiej i został zbudowany w latach 1842-45, pierwotnie zaprojektowany jako sala posiedzeń dla Zgromadzenia Ogólnego Kościoła Szkocji. Od 1929 roku do połowy lat 80-tych budynek był używany jako kościół. Dziś jest domem Międzynarodowego Festiwalu w Edynburgu i jest używany jako kasa biletowa, centrum informacji i miejsce występów.

Tuż obok dawnego kościoła zobaczysz i posłuchasz Szkota grającego na dudach w tradycyjnym szkockim stroju.

  • Królewska Mila - Castlehill

  • Królewska Mila - Castlehill

  • Muzeym Whisky

  • Królewska Mila - Castlehill

  • Kościół Tolbooth Kirk

  • Dudziarz

  • St Columba's Free Church of Scotland

  • W głębi katedra św. Idziego

  • French Institute of Scotland

  • Katedra św. Idziego

  • Edinburgh City Chambers

Katedra św. Idziego (ang. St Giles’ Cathedral) została wzniesiona w latach 1385-1410, ale posiada także wcześniejsze elementy oraz późniejsze znaczne zmiany i uzupełnienia, obejmujące oblicowanie ścian zewnętrznych gładkim murem ciosowym i dobudowę kaplicy Ostu. Król Dawid I, opiekę nad parafialną świątynią miasta powierzył rycerskiemu zakonowi szpitalników św. Łazarza z Jerozolimy, obrońcom Ziemi Świętej i opiekunom trędowatych. Zarys swej dzisiejszej formy architektonicznej kościół św. Idziego otrzymał w 1385 roku, po pożarze, który strawił świątynię prawie doszczętnie.

Powstała wówczas trójnawowa budowla z transeptem, których skrzyżowanie zwieńczono wieżą, ta zaś nakryta została kopułą z iglicą podpartą przez osiem ażurowych łęków oporowych. Relikty wcześniejszej budowli obudowane zostały późnogotyckimi ścianami zewnętrznymi, charakteryzującymi się spiczastołukowymi oknami z płynącymi maswerkami. Świątynia otrzymała narożne kamienne czubowe i żabkowane szczyty, oraz sklepienia obejmujące całkowicie narożne kąty. Wnętrze zostało wyposażone w niemal pół setki ołtarzy, z których część stanęła w kilkunastu dobudowanych do świątyni kaplicach. Warto także zwrócić uwagę na wspaniałe witraże z XIX wieku. W XV wieku dzięki ufundowaniu w kościele kapituły kanonickiej, stał się on kolegiatą. Otrzymał on wówczas także odpowiednią dla swej podniesionej rangi oprawę architektoniczną w postaci odnowionego prezbiterium, podwyższonego i rozjaśnionego przez klerestoria (rzędy okien umieszczonych powyżej zadaszeń naw bocznych).

Jedną z największych architektonicznych pereł, jakie kryje katedra św. Idziego, jest Kaplica Ostu (ang. Thistle Chapel), poświęcona najstarszemu orderowi Szkocji the Order of the Thistle, który dawniej był przyznawany rycerzom, a obecnie zasłużonym Szkotom. Kwiat Ostu jest narodowym kwiatem Szkocji. Znajduje się ona na wschodnim skraju ciągu kaplic i naw bocznych dobudowanych do Moray Aisle i Preston Aisle, wystając jednak na wschód poza obręb tej ostatniej. Wystrój kaplicy utrzymany jest w stylu neogotyckim, przy czym zwiedzający może poczuć się wręcz przytłoczony wszech ogarniającą zdobnością i wzniosłością emanującymi z każdego detalu. Bogactwo najdrobniejszych elementów kamieniarki i wystroju oraz strzelistość neogotyckiej architektury potęguje jeszcze niewielki metraż kaplicy (ok. 11,5 x 5,5 m). Majstersztykiem sztuki kamieniarskiej jest bogato ornamentowane sklepienie sieciowe. Na uwagę zasługują też ozdobione przedstawieniami heraldycznymi i figuralnymi witraże smukłych okien kaplicy.

Świątynia pełniła funkcję katedry przez krótki okres w XVII wieku, kiedy to była oficjalną siedzibą biskupów. Obecnie kościołem biskupim w Edynburgu jest St Mary’s Cathedral. Obiekt został wzniesiony jako kościół katolicki, ale obecnie należy do wiary protestanckiej i jest najważniejszą świątynią kościoła Church of Scotland. W czasach reformacji był to kościół Johna Knoxa, lidera szkockiej reformacji.

Katedra św. Idziego znajduje się przy ulicy High Street i placu Parliament Square.

  • Katedra św. Idziego (ang. St Giles' Cathedral) - fasada

  • Portal główny

  • Wejście do kaplicy Ostu

  • Kaplica Ostu (ang. Thistle Chapel)

  • Kaplica Ostu (ang. Thistle Chapel)

  • Kaplica Ostu (ang. Thistle Chapel)

  • Kaplica Ostu (ang. Thistle Chapel)

  • Kaplica Ostu (ang. Thistle Chapel)

Kościół św. Jana Ewangelisty to kościół episkopalny w centrum Edynburga, w Szkocji. Znajduje się na zachodnim krańcu Princes Street przy skrzyżowaniu z Lothian Road.Imponujący budynek kościoła został zbudowany w stylu gotyckim na początku XIX wieku, wg projektu młodego architekta Williama Burna, który miał wtedy zaledwie 20 lat.

  • Kościół św. Jana

  • Nawa główna

Kościół św. Cuthberta jest kościołem parafialnym Kościoła Szkocji w centrum Edynburga. Prawdopodobnie założony w VII wieku kościół obejmował niegdyś rozległą parafię wokół miasta Edynburga. Obecny budynek kościoła został zaprojektowany przez Hippolyte Blanca i ukończony w 1894 roku. Pierwotna świątynia uważana była za najstarszy chrześcijański obiekt w Edynburgu, o którym mówi się, że został założony przez św. Cuthberta około 670 roku n.e.

Na otaczającym cmentarzu, jednym z największych w Edynburgu, można znaleźć groby tak różnych ludzi jak Thomas De Quincey, pisarz Confessions of an English Opium Eater; William Macao, pierwszy naturalizowany chiński obywatel Szkocji i John Napier, ojciec logarytmów.

  • Fasada

  • Cmentarz

Greyfriars Kirk, należący do Kościoła Szkocji, był pierwszym kościołem zbudowanym w Edynburgu po wprowadzeniu reformacji w 1560 roku i został zbudowany na ziemi przyznanej przez królową Marię Stuart, wcześniej należącej do zakonu franciszkanów (stąd nazwa Greyfriars=franciszkański). Budowę rozpoczęto w 1602 roku, wykorzystując kamień uzyskany z dawnego klasztoru dominikanów a ukończono w Boże Narodzenie 1620 roku. W 1845 roku pożar zniszczył znaczną część starszej części kościoła i poważnie uszkodził nową część. Przebudowa trwała do 1857 roku i obejmowała montaż witraży w oknach (był to wówczas pierwszy w Szkocji kościół protestancki z witrażami). Dopiero po gruntownej renowacji w latach 1931–38 nowsza i starsza część Greyfriars Kirk zostały połączone nowym dachem z sekwoi kalifornijskiej. Greyfriars zajmuje ważne miejsce w szkockiej historii. W 1638 roku podpisano tutaj National Covenant, wywołując konflikt religijny, trwający niemal pół wieku.

Kościół otacza cmentarz (Greyfriars Kirkyard), na którym znajduje się wiele zabytkowych nagrobków. Za bramą cmentarną, niedaleko od kościoła wznosi się płyta granitowa, upamiętniająca miejsce pochówku niezwykłego psa, zwanego Bobby, który na tym cmentarzu przez kilka lat czuwał przy grobie zmarłego pana, stając się symbolem prawdziwej wierności i oddania.

  • Elewacja boczna

  • Cmentarz

  • Grób Bobbiego

  • Bobby

Archikatedra NMP Wniebowziętej w Edynburgu (ang. The Metropolitan Cathedral of Our Lady of the Assumption) została wybudowana w  1814 roku, według projektu architekta Jamesa Gillespie Grahama. Pierwotnie był to prostokątny budynek z płytką absydą, prostopadłą fasadą neogotycką, sprawiający wrażenie nawy głównej z bocznymi. W 1841 roku biskup Gillis powiększył świątynię i umieścił w niej nową ambonę. W 1866 roku biskup Strain zbudował kaplicę klasztorną, w której obecnie znajduje się Lady Nawa. W 1878 roku podczas odbudowy katolickiej hierarchii kościelnej w Szkocji kościół został prokatedrą nowej archidiecezji Saint Andrews i Edynburga. W dniu 5 lipca 1886 roku został podniesiony do godności archikatedry i otrzymał wszystkie prawa i przywileje jej przysługujące. Kanonik Donleavy był odpowiedzialny za poważne zmiany, z których niektóre były konieczne w wyniku pożaru w sąsiednim Teatrze Królewskim w 1892 roku. Jego staraniem wykonano boczne ściany kościoła w łukach, z bocznymi nawami o znacznych rozmiarach. Nowa nawa po stronie Lady Nawy zastąpiła oddzielną kaplicę klasztorną. Po I wojnie światowej świątynia została przedłużona do całej szerokości nawy i nad ołtarzem zbudowano wspaniały baldachim. W 1932 roku podniesiono dach katedry do obecnej wysokości.W latach 70-tych ubiegłego wieku rozebrano kamienice, które zasłaniały fasadę katedry. Ganek i baptysterium zostały usunięte i zastąpione bardziej przestronnym gankiem na miejscu dawnego teatru Royal. Zmiany te spowodowały, że oryginalna fasada katedry została odkryta w całej okazałości. Zgodnie z reformą liturgii Soboru Watykańskiego II świątynię przebudowano. Wzniesiono nowy ołtarz główny zakupiony od byłego katolickiego kościoła apostolskiego w Bellevue i ustawiono nową chrzcielnicę, nabytą z kościoła, który obecnie jest siedzibą Towarzystwa Biblijnego Szkocji. Po tych i innych zmianach katedrę uroczyście poświęcono 18 kwietnia 1978 roku.

W maju 1982 roku świątynię odwiedził papież Jan Paweł II. Archikatedra jest siedzibą katolickiego arcybiskupa Sain Andrews i Edynburga.

Katedra jest położona przy placu York 61, około 200 metrów na zachód od Wzgórza Caltona.

  • Fasada

Kamień węgielny pod budowę Katedry Najświętszej Marii Panny (ang. St Mary’s Cathedral) w Edynburgu został położony 21 maja 1874 roku przez księcia Buccleuch i Queensberry. Wewnątrz kamienia węgielnego umieszczono butelkę z kopią aktu powierniczego, spisu pocztowego w Edynburgu, Olivera i Boyd’s Almanac, gazet i monet. Do XVII wieku funkcję katedry katolickiej pełnił kościół św. Idziego, który po rewolucji protestanckiej został przekazany anglikanom.

Budowla powstała z inicjatywy sióstr Barbary i Mary Walker, które zbierały fundusze na ten cel od 1873 roku. Katedra została zbudowana w ich ogrodzie, a ziemia była również częścią daru. Wzniesiona w stylu neogotyckim przez Sir Georgae’a Gilberta Scotta, katedra posiada wieże osiągające 90 metrów (295 stóp), co sprawia, że ​​budynek jest najwyższy w Edynburgu. Świątynię zbudowano na planie krzyża z nawą główną sześcioprzęsłową, nawami bocznymi ze schodkowymi przyporami, dwuprzęsłowym transeptem i kapitularzem od północno-wschodniej strony. Nawa główna katedry została otwarta 25 stycznia 1879 roku i od tego dnia w świątyni odbywają się codzienne nabożeństwa. Budowę bliźniaczych wież w elewacji zachodniej, znanych jako „Barbara” i „Mary” po siostrach Walker, rozpoczęto dopiero w 1913 roku a ukończono w 1917 roku. Architektem wież był Charles Marriott Oldrit Scott, wnuk Sir George’a. Ołtarz główny został zaprojektowany przez Johna Oldrida Scotta i wyrzeźbiony przez Mary Grant. W centralnej wieży katedry znajduje się dziesięć oryginalnych dzwonów, które zostały poświęcone 29 października 1879 roku. W 2006 roku do świątyni przeniesiono ławę Sir Waltera Scotta.

Katedra jest siedzibą biskupa Szkockiego Kościoła Episkopalnego, związku wyznaniowego działającego na terenie Szkocji, zaliczanego do Kościołów anglikańskich i przynależący do wspólnoty anglikańskiej.

Katedra znajduje się pomiędzy Palmerston Place i Manor Place.

  • Nawa główna

  • Widok z zamku

Calton Hill to wzgórze znajdujące się tuż obok Nowego Miasta i jest ono popularnym punktem widokowym. Dawniej było osobną osadą, a z czasem zostało włączone w granice Edynburga.  Ze względu na powstałe tam zabudowania ta miejska atrakcja jest nazywana także Akropolem Północy.

Pierwszym z nich jest Dugald Stewart Monument z 1831 roku. To dzieło przypominające grecki pomnik Lizykratesa wzniesiono w celu upamiętnienia profesora filozofii moralnej z Edynburga.

Zaledwie kawałek dalej stoi National Monument of Scotland – pomnik mający upamiętniać Szkotów poległych w wojnach napoleońskich. Budowany w pierwszej połowie XIX wieku monument wzorowano na greckim Partenonie. Szybko jednak zabrało środków na dalsze prace i do dzisiaj stoi nieukończony. Calton Hill mieści jeszcze dwa inne ciekawe obiekty.

Pierwszym jest budynek obserwatorium miejskiego z 1776 roku,

a drugim Nelson Monument – wieża upamiętniająca Anglika, Horatio Nelsona. Można wejść na jej szczyt po 143 schodach (bilet wstępu 6 funtów). Na czubku wieży znajduje się kula czasu, dawniej ułatwiająca regulowanie zegarów na statkach. 

Wejście na szczyt Calton Hill nie jest trudne i zajmuje zaledwie kilka minut. Z góry roztacza się piękny widok szczególnie w stronę zatoki i Leith. Niemalże dookoła Calton Hill biegnie Royal Terrace, ulica przy której stoją wille należące dawniej do bogatych kupców oraz przedstawicieli królewskich rodów.

  • Z lewej Dugald Stewart Monument a z prawej obserwatorium

  • Obserwatorium

  • Z lewej National Monument of Scotland a z prawej Nelson Monument

  • Nelson Monument

  • Dugald Stewart Monument

  • Widok z Callton Hill

  • Widok z Callton Hill

  • Widok z Callton Hill - zamek

  • Widok z Callton Hill - Stare Miasto

  • Wzgórze Crow Hill

  • Calton Hill

Polskie ślady w Edynburgu.

  • Ławeczka Generała Maczka

  • Miś Wojtek z armii Andersa

Miasto.

Zdjęcia wykonano w sierpniu 2023 roku.

  • Fontanna Rossa

  • Scottish American Memorial

  • The Royal Scots Greys Monument

  • Zegar kwiatowy

  • Hotel Balmoral

  • Scott Monument

  • Royal Scottish Academy

  • Royal Scottish Academy

  • Royal Scottish Academy

  • Royal Scottish Academy

  • Stare Miasto

  • Stare Miasto

  • Stare Miasto

  • Stare Miasto

  • Assembly Hall

  • Assembly Hall

  • Old Royal High School

  • Grassmarket

  • Grassmarket

  • Grassmarket

  • Grassmarket

  • Grassmarket

  • Grassmarket

  • Britannia Hotel

  • Dean Village

  • Dean Village

  • Dean Village

  • Dean Village

  • Dean Village

  • Belford Hostel

  • Jacht Britannia

  • National Museum of Scotland