Renesansowy dwór w Szpetalu Górnym, zwany lamusem lub dworem wieżowym, został zbudowany w drugiej połowie XVI wieku, prawdopodobnie z inicjatywy Stanisława Chodorowskiego herbu Leszczyc. 

Dwukondygnacyjny, podpiwniczony budynek z użytkowym poddaszem wzniesiono na planie zbliżonym do kwadratu o wymiarach zewnętrznych 8,7 na 8,8 m i wysokości (od powierzchni gruntu do szczytu dachu) około 10,5 m i nakryto dachem łamanym. Rezydencja została wymurowana z cegły na podmurówce kamiennej. Ściany szczytowe poddasza wzniesione zostały z muru pruskiego. Elewacja północna od strony zachodniej, poprzedzona została przybudówką przedsionka, w którym znajduje się wejście do piwnic. Elewacja wschodnia posiada po dwa szeroko i symetrycznie rozstawione okna w każdej kondygnacji. Podobnie rozmieszczone są otwory otwory okienne elewacji południowej. W elewacji zachodniej, w przyziemiu usytuowano równomiernie trzy okna, z czego środkowe jest wtórne. Na piętrze znajdują się dwa otwory okienne umieszczone na osiach skrajnych okien przyziemia. Elewacje dworu pozbawione są dekoracji, a ich układ różni się jedynie rozmieszczeniem otworów okiennych. Kondygnacja piwnic oraz dwie kondygnacje naziemne posiadają takie same rozplanowanie. Obejmuje ono w każdej z nich cztery pomieszczenia w nierównomiernym układzie krzyżowym, z podziałem dwutraktowym przebiegającym wzdłuż osi północny-wschód, południowy-zachód. Pomieszczenia piwnic i przyziemia posiadają sklepienia kolebkowe. Otwory okienne od strony wnętrz zostały umieszczone w głębokich wnękach zamkniętymi łukami odcinkowymi.

Nie wiadomo, jak długo lamus pełnił funkcje rezydencjonalne. W 1695 roku dobra zostały nabyte przez Kazimierza Pobóg-Rutkowskiego, kasztelana dobrzyńskiego i były w posiadaniu tego rodu do 1939 roku. W 1850 roku w drodze działów rodzinnych Ignacy Rutkowski syn Mariana nabywa dobra Szpital Górny i Dolny. W 1869 roku Artur Rutkowski kupuje dobra od swojego ojca Ignacego. W 1886 roku majątek dziedziczy po śmierci Artura syn Zdzisław Artur Rutkowski, który w 1912 roku zbudował nowy dwór, który został doszczętnie spalony w 1945 roku. Całość została otoczona parkiem krajobrazowym z 2 połowy XIX wieku. W okresie okupacji hitlerowskiej majątek przejęli Niemcy. Po zakończeniu wojny znacjonalizowany majątek, został rozparcelowany, a park wraz z ogrodem przez kilka lat po wojnie był dzierżawiony przez dawnego ogrodnika dworskiego.

Szpetal Górny położony jest około 5 km na północ od Włocławka, po zachodniej stronie drogi nr 67 do Lipna. Dwór znajduje się w centrum założenia podworskiego, na południowym obrzeżu bloku budynków gospodarczych.

Zdjęcia wykonano w marcu 2015 roku.