Pałac Dolmabahce (tur. Dolmabahce Sarayi), to sułtański pałac w Stambule, położony po europejskiej stronie cieśniny Bosfor. Służył jako centrum administracyjne Imperium osmańskiego od 1853 do 1922 roku, z przerwą w latach 1889-1909. Pałac ten był pierwszym pałacem w Stambule zbudowanym w stylu europejskim przez sułtana Abdulmecida I w latach 184253, według projektu Ormianina Karabeta Balyana. Wcześniej, sułtan i jego rodzina mieszkali w pałacu Topkapi , lecz tam brakowało im luksusu i stylu, w związku z tym sułtan podjął decyzję o budowie nowej rezydencji na miejscu starego pałacu Besiktas, który rozebrano. Podczas gdy Topkapi słynie z wspaniałych przykładów płytek ceramicznych z Izniku i osmańskich rzeźb, w pałacu Dolmabahce użyto dużych ilości złota i kryształu.

Oficjalne otwarcie nastąpiło w dniu 7 czerwca 1856 roku. Pałac kosztował równowartość 35 ton złota. Fasada budowli, rozciąga się na długości 600 metrów przy samym brzegu Bosforu. Budynek ma powierzchnię 45 000 m², posiada 285 pokoi, 46 korytarzy, 6 łaźni, 68 toalet i 1427 okien. Pałac miał z założenia sprawiać wrażenie na zagranicznych gościach, dlatego wzorowano go na Luwrze i Pałacu Buckingham. Eklektyczna budowla zawiera elementy baroku, rokoko i stylu neoklasycystycznego, zmieszane z tradycyjną architekturą osmańską. Układ pałacu i wystrój odzwierciedla rosnące znaczenie europejskich stylów i standardów w kulturze i sztuce tureckiej w tamtym okresie. Z drugiej strony, budowla zachowuje elementy tradycyjnych tureckich domów, a także ich funkcjonalność.

Pałac składa się z trzech części; Mabeyn-i Humayun (lub Selamlik), kwater przeznaczonych dla mężczyzn, gdzie odbywały się oficjalne spotkania sułtana, Muayede Salonu (sali ceremonialnej) oraz Harem-i Humayun (Haremu) , gdzie mieściły się apartamenty mieszkalne rodziny sułtańskiej. Od lądu i morza prowadzi do rezydencji 12 bram. Obecnie jako brama wejściowa jest używana Brama Skarbu, przy której znajduje się Wieża Zegarowa i nieco dalej meczet Dolmabahce. Marmur użyty przy budowie pałacu pochodzi z wyspy Marmara, alabaster z Egiptu, porfir z Pergamonu. Wnętrza pałacu pokrywają obrazy włoskich i francuskich mistrzów, oraz sławnego rosyjskiego malarza Ajwazowskiego. Meble sprowadzono z Paryża, porcelanę z Sevres, wyroby jedwabne z Hereke i Lyonu. Z Hereke pochodzą ręcznie tkane dywany: 131 dużych i 99 małych. Ich łączna powierzchnia to 4500 m². W rezydencji znajduje się kryształowy żyrandol o 750 lampach, ważący 4,5 tony, będący darem królowej Wiktorii. W pałacu znajduje się również największa kolekcja bakaratowych żyrandoli na świecie, z tego szkła wykonano także jedne z poręczy schodów.

Pałac był siedzibą sześciu sułtanów od 1856 roku, aż do zniesienia kalifatu w 1924 roku: ostatnim władcą który tu mieszkał był kalif Abdulmecid Efendi. W 1887 roku gościł tu cesarz Wilhelm II podczas wizyty w Stambule. Podczas prac renowacyjnych w 1910 roku pałac wyposażono w centralne ogrzewanie. Po powstaniu Republiki Tureckiej oddano go do dyspozycji Ataturka, który zatrzymywał się tu podczas letnich wizyt w mieście i w nim spędził ostatnie dni swego życia, gdzie zmarł 10 listopada 1938 roku. Po jego śmierci gruntownie odrestaurowano zabudowania pałacowe, przejrzano i uporządkowano kolekcje dzieł sztuki i odtąd pałac miał pełnić rolę muzeum.

Pomiędzy Bramą Skarbu a wejściem do pałacu znajduje się Hasbahce, znany również jako Mabeyn lub Ogród Selamlik. Ogród ma kwadratowy kształt, a pośrodku znajduje się okrągła fontanna z figurami łabędzi przeniesionymi z Pałacu Gwiazd. Ogród ciągnie się również po drugiej stronie pałacu aż do Bosforu i ogrodzony jest dekoracyjnymi płotami. Od strony Bosforu znajdują się również dwie fontanny na kwietnikach po dwóch stronach Morskiej Bramy Imperialnej. Z ogrodem Hasbahce z jednej strony, a z drugiej strony z Ogrodem Haremu graniczy Ogród „Ptaszarnia”. Ze względu na dużą liczbę drzew jest on cienisty. Znajduje się tu Szklany Kiosk, z którego sułtan przyglądał się oficjalnym paradom przechodzącym ulicą. Ogród ma charakter typowego ogrodu tureckiego z wolno posadzonymi kwiatami wokół okrągłej fontanny. Przy murze oddzielającym ogród od ulicy znajduje się ptaszarnia w stylu secesyjnym. Umieszczano tu zwierzęta przywożone dla sułtana z różnych zakątków świata. Obecnie mieszkają tu pawie, bażanty, papugi. Ostatni ogród to Ogród Haremu. Ma kształt litery ‚L’ i przylega do Haremu. 

Pałac Dolmabahce jest położony w dzielnicy Besiktas przy ulicy Dolmabahce Cd.

Zdjęcia wykonano w lipcu 2011 roku.

  • Widok od Bosforu

  • Widok od Bosforu

  • Widok od Bosforu

  • Meczet Dolmabahce

  • Wieża zegarowa

  • Brama Skarbu

  • Brama Skarbu

  • Brama Skarbu

  • Brama Skarbu

  • Ogród Selamlik z fontanną

  • Brama główna

  • Fasada zachodnia

  • Szczyt fasady

  • Elewacja północna

  • Elewacja południowa - od Bosforu

  • Fasada

  • Elewacja południowa - od Bosforu

  • Elewacja południowa - od Bosforu

  • Elewacja południowa - od Bosforu

  • Morska Brama Imperialna

  • Wnętrze

  • Wnętrze

  • Wnętrze

  • Wnętrze

  • Wnętrze

  • Wnętrze

  • meczet Dolmabahce

  • Wieża Zegarowa