Katedra Ormiańska pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny we Lwowie została zbudowana w II połowie XIV wieku. W latach 1356-63 włoski budowniczy Dorchi, zbudował niewielką świątynię (dzisiejsza wschodnia część katedry), na miejscu starszego, drewnianego założenia. Około 1437 roku wokół naw bocznych wybudowano krużganki arkadowe, usytuowane symetrycznie od północnej i południowej strony świątyni, zbiegające się z narteksem. W latach 1570-71 wzniesiono nową, trzykondygnacyjną wieżę-dzwonnicę, na miejscu starej, która spłonęła podczas pożaru Lwowa w 1527 roku. Pod koniec XVI wieku do kościoła dobudowana została od strony zachodniej niska, długa na 11 m nawa i szeroka na 9,7 m nawa z dwuprzęsłowym sklepieniem kolebkowym z lunetami. Na styku starej i nowej części katedry utworzono szerokie, sklepione łukowo przejście, natomiast od zachodu zbudowano trzyprzęsłowy przedsionek. Wskutek tej rozbudowy powstała świątynia na planie krzyża łacińskiego, zbliżona tym samym do planu kościołów rzymskokatolickich. Stara, pierwotna część katedry w całości stała się prezbiterium nowej świątyni. Wewnątrz powstała barokowa ambona, nowy tron biskupi, drewniane, bogato zdobione ławy i ołtarze.

16 sierpnia 1712 roku w katedrze wybuchł ogromny pożar uszkadzając także dzwonnicę i klasztor benedyktynek. W latach 1723-31 przeprowadzono gruntowny remont świątyni (wymuszony wcześniejszym pożarem); podwyższono wówczas sklepienia nawy głównej i zbudowano przedsionek o trzech kopułkach. Wnętrze świątyni otrzymało wówczas bogate, barokowe wyposażenie, na które składało się jedenaście ołtarzy, ambona, tronu biskupi, ławy i konfesjonały.  W 1743 roku w katedrze wybuchł nowy pożar (spaliła się górna część dzwonnicy), a w 1948 roku kolejny, który zniszczył kościół i klasztor; ocalała jednak większość wyposażenia świątyni. W latach 1749-52 odbudowano klasztor, a w roku 1750 kościół, choć prace nad wystrojem wnętrza przeciągnęły się do roku 1755. Powstała wówczas nowa polichromia wnętrz świątyni wykonana w stylu późnobarokowym. Na początku lat 50-tych XVIII wieku na dziedzińcu południowym zbudowano drewnianą kaplicę-grotę Chrystusa Ukrzyżowanego. 17 maja 1778 roku w wyniku kolejnego pożaru spłonęła prawie cała ul. Ormiańska; ucierpiała także niedawno odnowiona katedra. Niezwłocznie przystąpiono do odbudowy świątyni, którą ukończono w roku 1779. Jeszcze w 1778 roku odnowiono wnętrze i wstawiono nowe stalle dla księży, a do lata 1779 roku odbudowano rezydencję arcybiskupów i zabudowania klasztorne.

Na początku XX wieku budynek katedry znajdował się w bardzo złym stanie technicznym. Ściany były popękane, dach przeciekał, a wody gruntowe, które zalewały piwnice, osłabiały fundamenty i powodowały wilgoć we wnętrzu świątyni. W 1909 roku rozpoczęto rozbudowę katedry i przebudowę jej wnętrza, zmieniono też część wewnętrznego wystroju. W ciągu dwóch lat dobudowano nową, sięgającą ul. Krakowskiej, część świątyni. Na kompleks ten składało się pomieszczenie oparte na planie kwadratu, przekryte kopułą wspartą na trompach, zwieńczoną latarnią zakończoną szklanym daszkiem ozdobionym witrażem. Do tego pomieszczenia dobudowano w kierunku ul. Krakowskiej przedsionek, którego górna, zamknięta galeria stanowiła przedłużenie chóru organowego, zaś dolna, otwarta część przedsionka miała stanowić przejście do kapliczki zaprojektowanej przy ul. Krakowskiej, której jednak, z powodu braku funduszy, nie zbudowano.

Po wybuchu II wojny światowej wszystkie parafie archidiecezji lwowskiej znalazły się pod okupacją sowiecką. Nowe władze ograniczyły lub zlikwidowały działalność instytucji i organizacji ormiańskich. Rozpoczęte aresztowania i deportacje w głąb ZSRR dotknęły duchowieństwo i wiernych Kościoła ormiańskokatolickiego. 26 listopada 1945 roku aresztowano administratora archidiecezji, wikariusza kapitulnego, ks. infułata Dionizego Kajetanowicza i trzech innych księży, co oznaczało likwidację archidiecezji lwowskiej obrządku ormiańskokatolickiego. Po wojnie niemal wszyscy Ormianie (prawie 99%) wyjechali do Polski w ramach tzw. akcji repatriacji ludności polskiej.

W 1946 roku katedrę zamknięto i przekazano jako magazyn Lwowskiej Galerii Obrazów, którą to funkcję katedra pełniła do roku 2000. W tym czasie świątynia niszczała. Na ścianach pojawiła się wilgoć i grzyb. Uszkodzeniu uległy malowidła Jana Henryka Rosena na południowej ścianie nawy. W kaplicy nad chórem muzycznym został zniszczony daszek nad latarnią. Uszkodzeniu uległy witraże Rosena w nawie. Zniszczone zostało umeblowanie świątyni: ławki, klęczniki i krzesła. Część dzieł sztuki zachowała się jednak w dobrym stanie, między innymi drewniany strop w nawie głównej projektu Franciszka Mączyńskiego oraz dwa ołtarze boczne.

Powstanie niepodległej Ukrainy zmieniło sytuację Ormian i ich katedry. Rozpoczęto starania o zwrot świątyni. 10 stycznia 1997 roku we Lwowie została oficjalnie ustawiona diecezja Apostolskiego Kościoła Ormiańskiego na Ukrainie obejmująca Ormian przybyłych na Ukrainę po II wojnie światowej. W grudniu 2000 roku władze przekazały diecezji Apostolskiego Kościoła Ormiańskiego starą część katedry. 5 stycznia 2001 roku w wigilię Bożego Narodzenia odbyła się w odzyskanej części świątyni pierwsza od pięćdziesięciu lat msza święta w języku ormiańskim i obrządku wschodnim.

Katedra Ormiańska Wniebowzięcia NMP we Lwowie stanowi jedyny w swoim rodzaju przykład architektury o rysach orientalnych w Europie Środkowej. Katedra składa się z trzech części: – część najstarsza (prezbiterium) oparta na planie krzyża greckiego, pochodząca z XIV wieku, została zbudowana w stylu wschodnioormiańskim i rozciąga się od apsydy do ambony; –  część środkowa (zachodnia część nawy głównej) nakryta kasetonowym, drewnianym stropem, powstała w roku 1630 w wyniku rozbudowy katedry w stylu renesansowym; –  część najmłodsza dobudowana od zachodu na początku XX wieku, do której od północy przylega kaplica Przenajświętszego Sakramentu, oraz kruchta. Wyposażenie katedry ormiańskiej stanowią: ołtarz główny, dwa ołtarze boczne, marmurowy tron biskupi i marmurowa ambona. Ołtarz główny zdobi antepedium z białego marmuru, udekorowane płaskorzeźbioną wicią roślinną na pozłacanym tle. Po obu stronach ołtarza stoją ołtarze boczne, wykonane w 1931 roku. Mają one identyczną budowę, składają się z cokołu, tabernakulum i ram, w które oprawione są obrazy. Ozdobą marmurowych antependiów ołtarzy są reliefy (ołtarz południowy) i medaliony (ołtarz północny) z początku lat 30-tych XX wieku w stylu Art deco, przedstawiające odpowiednio sceny z życia Jezusa i Maryi. W ołtarzach znajdują się dwa cudowne obrazy z XVI-XVII wieku: „Matka Boża Kamieniecka z Dzieciątkiem” (ołtarz północny) i „Św. Grzegorz Oświeciciel”. We wnętrzu katedry i pod jej posadzką zachowało się kilka płyt nagrobnych i epitafiów. Do najbardziej interesujących należy płyta nagrobna patriarchy eczmiadzyńskiego Stefana V Salmasteci, zmarłego we Lwowie w 1551 roku oraz epitafia Anny Augustynowiczowej i arcybiskupa Izaaka Mikołaja Isakowicza. Pod posadzką katedry znajdują się groby kilku arcybiskupów ormiańskich. Dużo nagrobków znajduje się na zewnątrz katedry, na jej ścianach lub na ścianach sąsiednich budynków.

Katedra ormiańska wchodzi w skład kompleksu budynków użytkowanych przez duchowieństwo ormiańskie, usytuowanych w obrębie ulic: Ormiańskiej (od południa), Krakowskiej (od zachodu) i Łesi Ukrainki (dawnej Skarbkowskiej) od północy. Od wschodu granicę kompleksu stanowią budynki kapituły ormiańskiej i pałac arcybiskupów ormiańskich; pomiędzy nimi a katedrą znajduje się Zaułek Ormiański (dziedziniec wschodni), będący zarazem pasażem pomiędzy ulicami Łesi Ukrainki, a Ormiańską. Południową granicę Zaułka stanowi dzwonnica katedralna, obok której jest przejście na dziedziniec południowy, a z niego wyjście na ulicę Ormiańską. Pomiędzy katedrą a ulicą Łesi Ukrainki znajduje się dawny klasztor benedyktynek ormiańskich, oddzielony od katedry dziedzińcem północnym. Główne wejście do katedry prowadzi od ulicy Krakowskiej.

Zdjęcia wykonano w sierpniu 2017 roku.