Esztergom (pol.Ostrzyhom) to zabytkowe miasto w północnych Węgrzech, położone na malowniczej wysokiej skarpie w zakolu Dunaju, około 40 km w kierunku północnym od Budapesztu. Jego historia sięga czasów starożytnych, kiedy to znajdowała się tu jedna z rzymskich kolonii zwana Solva. W późniejszym czasie tereny te zostały zajęte przez Madziarów, którzy w 972 roku wznieśli tu jeden ze swoich warownych zamków. Esztergom w świadomości Węgrów uważany jest za kolebkę węgierskiego chrześcijaństwa i katolicyzmu. To właśnie tutaj w 1000 roku przyjął chrzest ówczesny król Węgier, Stefan I. W kolejnych wiekach miasto stanowiło główny ośrodek gospodarczy i handlowy kraju oraz siedzibę biskupstwa. Okres świetności Esztergomu zakończył się w XVI wieku, kiedy miasto zostało zajęte przez Turków. Pod panowanie węgierskie Esztergom powrócił w 1683 roku. Wtedy też rozpoczęła się powolna odbudowa miasta.

Najważniejszym zabytkiem miasta jest katedra Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i Świętego Wojciecha. Klasycystyczna świątynia została wzniesiona w latach 1822-69 na miejscu starszej XII-wiecznej świątyni św. Wojciecha, zniszczonej podczas walk z Turkami. Za projekt bazyliki odpowiedzialni byli wybitni klasycystyczni architekci: Pál Kühnel, Janos Pakh i József Hild. Katedra została zbudowana na planie krzyża, z szerokim centralnym transeptem i umieszczonymi w narożach kaplicami. Świątynia charakteryzuje się bardzo dużymi rozmiarami, ma prawie 120 m długości i 40 m szerokości. Dominującym elementem jest kopuła, oparta na wysokim bębnie otoczonym kolumnami. Jej szczyt osiąga 100 m wysokości. Fasadę główną wyróżnia ogromny portyk kolumnowy, zwieńczony trójkątnym tympanonem. Po bokach fasady usytuowano dwie wieże. Wnętrze pozbawione naw bocznych jest wyjątkowo przestronne. Dwie szerokie nawy krzyżują się pod monumentalną kopułą. Jej wnętrze rozświetla szereg dużych okien. Ściany kościoła są pokryte jasnoszarym marmurem, urozmaiconym elementami z czerwonego kamienia. Sklepienia zdobią delikatnie złocone ornamenty. Tuż przy wejściu do sanktuarium, po lewej stronie, znajduje się dzieło włoskiego renesansu – kaplica Bakócza. Została ona wybudowana na początku XVI wieku jako kaplica grobowa arcybiskupa. Do 1822 roku była samodzielną budowlą, przylegającą do wcześniejszej katedry. Po wybudowaniu obecnej świątyni podzielono ją na małe części i odtworzono w jednej wewnętrznych kaplic. W prezbiterium znajduje się duży obraz w ołtarzu głównym – kopia dzieła Tycjana, przedstawiająca wniebowzięcie. Za prezbiterium znajduje się najcenniejszy na Węgrzech skarbiec katedralny. Są w nim przechowywane złote naczynia liturgiczne, bogato zdobione szaty oraz słynna Kalwaria króla Macieja Korwina, czy XIII-wieczny krzyż koronacyjny, wykonany ze złota, wysadzany perłami i kamieniami szlachetnymi, ważący ponad 7 kg. W kryptach spoczywają prymasi Węgier wraz z legendarnym męczennikiem totalitaryzmu Józefem Mindszenty. Obecnie Bazylika św. Wojciecha to największa i zarazem jedna z najważniejszych katolickich katedr na Węgrzech. świątynia jest siedzibą arcybiskupa Ostrzyhomia i Budapesztu i jednocześnie prymasa Węgier. Góruje ona majestatycznie nad miastem i widoczna jest z odległości wielu kilometrów. Dla turystów udostępniony jest taras widokowy, ulokowany tuż pod kopułą świątyni, z którego jest widok na miasto, zakole Dunaju i odległe góry.

Tuż obok bazyliki znajdują się ruiny zamku Arpadów. Zamek pierwotnie był zamkiem królewskim, a następnie przeszedł we władanie prymasa Węgier. Zamek przechodził wiele rozbudów, od otoczonego murem wzgórza z dwoma wolnostojącymi budynkami, do rozbudowanej siedziby składającej się z zamku i stojącej obok bazyliki, otoczonej od strony miasta kolejnymi pierścieniami murów. Sam zamek rozbudowywał się od wieży mieszkalnej do założenia składającego się z zamku wysokiego: rozbudowana wieża wraz z kaplicą i dziedzińcem oraz zamku średniego, który składał się z prostokątnego dziedzińca z trzema skrzydłami budynków i murem obwodowym z bramą w czwartym skrzydle. Od strony miasta był wjazd, który składał się z 2 bram z wieżami, z których pierwsza byłą flankowana okrągłą basteją. Obecnie zamek jest praktycznie w całości zrekonstruowany.

Esztergom jest położony około 40 km na północ od Budapesztu.

Zdjęcia pochodzą z filmu nagranego kamerą VHS w lipcu 1996 roku. Niestety ich jakość pozostawia wiele do życzenia, ale chciałem je wykorzystać.

  • Fasada katedry

  • Kopuła

  • Boczna wieża

  • Prezbiterium

  • Kopuła

  • Prospekt organowy

  • Relikwiarz

  • Krypta

  • Grób prymasa Józefa Mindszenty

  • Zamek