Początki klasztoru w Wigrach są datowane na rok 1667, kiedy to król Jan Kazimierz nadał wyspę wraz z zabudowaniami, okoliczne jeziora oraz duży kawał puszczy zakonowi kontemplacyjnemu kamedułów. W następnym roku Kameduli zbudowali kaplicę, kościół i zabudowania gospodarcze. Po pożarze w 1671 roku, który strawił drewniane zabudowania, przystąpiono do budowy murowanego, dużego zespołu klasztornego z kościołem i budynkami gospodarczymi. Najpewniej projekt całego założenia architektonicznego opracował włoski architekt Piotr Putini. Wyspę połączono groblą z lądem, podwyższono i uregulowano. Na dwu tarasach (niższym, na wysokości 11m, i wyższym, na wys.16m nad lustrem wody) zabezpieczonych murami oporowymi wzniesiono budowle z cegły: kościół, 12 eremów czyli domów pustelniczych, refektarz, kaplicę kanclerską zwaną też domem królewskim, wieżę zegarową, dom furtiana oraz pomieszczenia gospodarcze i piwniczne. Na zachodnim krańcu wyspy założono sad i ogród botaniczny, a w części południowej zwierzyniec. Stworzono również staw rybny w zatoce jeziora. 

W latach 1694-1745 wzniesiony został także barokowy kościół pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny. Jednonawowa świątynia została usytuowana w zachodniej części górnego tarasu. Zbudowano ją na rzucie krzyża, z dwiema dwukondygnacyjnymi wieżami zwieńczonymi hełmami. Jego długość wynosi 56 m, szerokość 30, zaś wysokość sklepienia 17,5 m. Bogate wnętrze kościoła wypełniało 9 ołtarzy, przeważnie rokokowych z połowy XVIII wieku. Ołtarz główny i dwa przy prezbiterium wykonane były z dębu złoconego. Po jego bokach stoją figury św. Benedykta i św. Romualda. W trzeciej kaplicy po prawej stronie znajdował się piękny ołtarz majolikowy. Przed prezbiterium jest zejście do krypt, gdzie chowano zmarłych zakonników.

Zachowały się nisze z ludzkimi piszczelami sprzed 200 lat. Zakonników nie chowano w trumnach lecz właśnie w niszach, układając ciała na deskach z cegłą pod głową. Gdy wszystkie nisze były zajęte – wyciągano kości i wrzucano je do wspólnej bezimiennej mogiły pod kościołem. Do niszy trafiał następny zmarły. Niestety miejsce to zostało splądrowane przez żołnierzy I i II wojny światowej. Na ścianie znajduje się malowidło przedstawiające taniec śmierci, alegorię śmierci zapraszającej mnicha do tańca.

Po trzecim rozbiorze w 1796 roku władze pruskie dokonały konfiskaty olbrzymich dóbr kamedułów i.kasaty klasztoru, a zakonnicy musieli przenieść się na Bielany pod Warszawą. Wigry stały się siedzibą nowo utworzonej diecezji. W 23 lata później siedzibę diecezji przeniesiono do Sejn, a kościół wigierski stał się parafialnym. I od tego czasu zaczęło się stopniowe ubożenie i niszczenie obiektu. W różnych okresach czasu z wigierskiego kościoła przeniesiono część wyposażenia do innych parafii, a m.in. do Suwałk. Najwięcej szkód poczyniły obie wojny światowe. Po pierwszej wojnie rozpoczęto prace rekonstrukcyjne zniszczonego zespołu. Odbudowano kościół, refektarz i jeden erem. Wnętrza kościoła nie zdołano zrekonstruować. Przyszła II wojna światowa, a z nią nowe zniszczenia. Po wojnie przeprowadzono odbudowę świątyni, a w latach 1967-74 także rekonstrukcję klasztoru. Ze wszystkich zabudowań autentykami są tylko: budynek refektarza i jeden narożny erem.

8 czerwca 1999 roku klasztor wigierski odwiedził papież Jan Paweł II. W klasztorze w latach 1975-2010 mieścił się Dom Pracy Twórczej Ministerstwa Kultury i Sztuki. Obecnie obiekt ponownie wrócił we władanie kościoła. Eremy w których kiedyś mieszkali zakonnicy dziś pełnią rolę kompleksu wypoczynkowego. Można je wynająć i zaznać niesamowitego spokoju tego miejsca. Każdy domek ma małe podwórko. Jest to idealne miejsce dla tych, którzy poszukują wyciszenia. Domki wraz z wieżą zegarową tworzą dziedziniec wewnętrzny. Wieża zegarowa umożliwia podziwianie panoramy całego kompleksu oraz przecudnie rozlewającego się wokół jeziora.

Założenie można zwiedzać bez ograniczeń w godzinach od 10.00. – do 17.30. Wstęp na teren obiektu w celach turystycznych jest za nabyciem karty wstępu w Domu Furtiana. Karta wstępu upoważnia do zwiedzania: Apartamentów Papieskich, Kaplicy Papieskiej, Krypt w Kościele, Wieży Zegarowej i wystaw organizowanych na terenie klasztoru. Cena karty wstępu: bilet normalny – 8zł, ulgowy – 4zł.

Wigry są położone 13 km na wschód od Suwałk, 1,5 km na południe od drogi 653 do Sejn.

Zdjęcia wykonano we wrześniu 2020 roku.

  • Brama wejściowa

  • Tablica pamiątkowa

  • Kościół pw. Niepokalanego Poczęcia NMP.

  • Fasada

  • Nawa główna

  • Ołtarz główny

  • Chór

  • Krypta

  • Taniec Śmierci

  • Nisza w krypcie

  • Erem

  • Wieża zegarowa w eremie

  • Brama główna

  • Muzeum

  • Dziedziniec gospodarczy

  • Brama na dziedziniec gospodarczy

  • Brama na dziedziniec gospodarczy

  • Makieta założenia