Początek osadzie dało podgrodzie, które ok. 1214 roku zostało przeniesione nad zakole rzeki i stało się osadą rybacką związaną ściśle z pobliskim zamkiem kasztelańskim. Prawa miejskie zostały nadane przed 1261 rokiem. Lata 1278-1368 były okresem intensywnego rozwoju miasta. Wleń uzyskuje liczne przywileje jak: prawo bicia złotych i srebrnych monet, prawo handlu suknem, pobieranie cła pieszego, prawo targu solą oraz prawo mili. Były to czasy rządów Bolka I, Bernarda Świdnickiego, Henryka I Jaworskiego i Bolka II. Powstawały nowe budynki użyteczności publicznej jak: ratusz, łaźnia miejska oraz domy bogatych patrycjuszy miejskich.

Następne lata były czasami powolnego upadku znaczenia miasta. Powodem słabego rozwoju Wlenia był brak murów miejskich, niefortunne ulokowanie w wąskiej dolinie, nieudolne rządy panów miasteczka oraz liczne powodzie których łącznie było ponad 70. Ostatnia zniszczyła miasto w 1997 roku. Innym powodem upadku miasta było to że dynamicznie rozwijająca się Jelenia Góra oraz pobliski Lwówek Śląski zdominowały handel i rzemiosło na tym terenie. W następnych latach trwające ruchy religijne, zarazy, liczne powodzie i pożary poważnie rujnowały miasto. W roku 1813 w czasie trwania bitwy nad Bobrem, między wojskami Napoleona a generała Kajzerowa miasto prawie doszczętnie spłonęło.

Dopiero II połowa XIX wieku przyniosły miastu ponowny rozwój gospodarczy. Wykorzystano panujące tu warunki mikroklimatyczne, które przyczyniły się do uznania Wlenia jako miejscowość uzdrowiskowo-wypoczynkową. Znajdujące się na terenie miasta pięknie położone nad Bobrem Sanatorium Rehabilitacyjne świadczy usługi w zakresie balneologicznym. W 1945 roku zajęte przez wojska sowieckie miasto przekazano Polsce, dotychczasowa ludność Wlenia została wysiedlona do Niemiec. 7 maja 1946 oficjalnie zatwierdzono obecną nazwę.

Wleń jest położony około 15 km na północ od Jeleniej Góry.

Zdjęcia wykonano w lipcu 2025 roku.

Wleń zachował znaczną część architektury staromiejskiej. Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są:

Ruiny zamku Lenno w Łupkach (osobny artykuł).

  • Dziedziniec i wieża

Klasycystyczny ratusz został wzniesiony w latach 1823–24 na środku rynku. Pierwszy ratusz istniał już w XIV wieku (fakt ten potwierdza zachowany dokument księcia Bolka III i Księżnej Anny pochodzący z 3 lipca 1353 roku), jednak budynek ten spłonął w wielkim pożarze miasta w roku 1813.

Wleński ratusz to budynek skromny, wzniesionym na planie prostokąta, jednopiętrowy, kryty spadzistym dachem naczókowym i zwieńczony wieżą z tarczami zegarowymi i galeryjką, która nakryta jest hełmem z prześwitem. Wieżę ową rekonstruowano w 1994 roku. Wejście do sieni prowadzi przez kamienne schody i jest ulokowane w płytkim ryzalicie. Nad wejściem umieszczono napis: Post nubila Phocbus-Excinere phoenix 1823-24 co oznacza Po deszczu słońce z popiołów odradza się Feniks. Przed ratuszem stoi pomnik Dziewczyny z Gołębiem, osłonięty w roku 1914 z okazji siedemsetlecia miasta.

Obecnie ratusz jest siedzibą władz samorządowych i administracyjnych Miasta i Gminy Wleń.

  • Widok z zamku

  • Fasada

  • Pomnik Dziewczyny z Gołębiem przed ratuszem

  • Elewacja boczna i tylna

Zabytkowe kamieniczki – Wleński rynek otaczają zabytkowe kamieniczki głównie z XIX wieku ustawione kalenicowe do rynku. Na szczególną uwagę zasługują kamieniczki pierzei wschodniej i północnej rynku.

  • Pierzeja wschodnia

  • Pierzeja północna

  • Pierzeja południowa

  • Pierzeja południowa

Kościół pw. św. Mikołaja powstał z fundacji księcia Henryka Brodatego i św. Jadwigi w latach 1215-17. Konsekracji dokonał biskup Wawrzyniec a Wrocławia w roku 1217. W 1240 roku została dobudowana wieża. W 1449 roku kościół spłonął, jednak w krótkim czasie został obudowany. W 1545 roku kościół został przejęty przez protestantów, a w 1629 roku ponownie wrócił w ręce katolików. W 1702 roku budowla zostaje uszkodzona przez powódź, a w 1731 roku pożar obraca ją w zgliszcza. 

W latach 1862-64 w miejsce dotychczasowego kościoła zostaje wybudowana w stylu neogotyckim nowa świątynia, której konsekracji dokonał dnia 11 listopada 1864 roku biskup H. Włodarski. We wnętrzu na uwagę zasługuje renesansowa chrzcielnica pochodząca z XVI wieku oraz polichromia wykonana w 1899 roku przez Maxa Schulza. W murze cmentarnym okalającym świątynię umieszczono płyty nagrobne z XVII wieku.

Kościół znajduje się przy ulicy Dworcowej 14.

  • Kościół św. Mikołaja

  • Portal wejściowy

Kościół pw. św. Jadwigi – po raz pierwszy w dokumentach wymieniony jest już w roku 1346. Niestety pierwotna budowla nie przetrwała do naszych czasów, została zniszczona podczas wojny trzydziestoletniej. Wkrótce na jej fundamentach wzniesiono nowy obiekt co miało miejsce w roku 1622. Obiekt został zmodernizowany i poddany renowacji w XVIII wieku. Po zakończeniu II wojny światowej opuszczony kościół popadł w ruinę i został zdewastowany. Wyremontowano go dwukrotnie w roku 1978 i 1994. Jest to skromny kościół jednonawowy, z zakrystią i prezbiterium, nakryty spadzistym dachem z niewielką wieżyczką. Przy kościele św. Jadwigi znajduje się mauzoleum rodu von Grunfeld.

Kościół znajduje się we wsi Łupki przy drodze do zamku za pałacem Lenno.

  • Kościół św. Jadwigi

  • Główne wejście

  • Wejście boczne

  • Sygnaturka

Barokowy pałac książęcy (osobny artykuł).

  • Pałac książęcy

Pałac Lenno w Łupkach (osobny artykuł).

  • Pałac Lenno