Katedra Santa Maria del Fiore została zbudowana w XIV wieku na miejscu wcześniejszego kościoła Santa Reparata z IV w. Prace pod kierunkiem architekta Arnolfa di Cambio rozpoczęto 8 września 1296 roku wznosząc nową świątynię wokół istniejącego kościoła, w którym sprawowano liturgię aż do 1375 roku. Wtedy kościół Santa Reparata zburzono. Po śmierci di Cambio (w 1302) pracami kierowali: Giotto di Bondone, Andrea Pisano, Francisco Talentini. Kopułę wg. projektu Filippo Brunelleschi wykonano w latach 1416-34. Została ona zaprojektowana na planie ośmiokąta o rozpiętości 45,4 m. Wraz z bębnem, na którym jest oparta ma wysokość 70,0 m (z latarnią wysokość ta wynosi 107,0 m). Kościół konsekrowano w 1436 roku, a fasadę w stylu neogotyckim wg projektu Emilia de Fabris ukończono dopiero w  1887 roku.

Jest to kościół o imponujących rozmiarach. Jego wnętrze ma długość 153,0 m, szerokość w korpusie (szerokość naw) – 38,0 m, na wysokości prezbiterium wraz z przyległymi apsydami – 90,0 m. Rzut trójnawowej bazyliki swoim kształtem przypomina plan krzyża łacińskiego, w którym miejsce transeptu zajmuje ośmiokątne prezbiterium otoczone trzema apsydami. Wewnętrzny podział na trzy nawy został zaakcentowany przez umieszczenie w fasadzie czterech pilastrów. W niszach, tuż powyżej górnej linii drzwi wejściowych umieszczono rzeźby. Pomiędzy pilastrami znajdują się trzy portale z scenami z życia Marii Panny w tympanonach. Tympanon nad środkowym portalem zdobi płaskorzeźba przedstawiająca Madonnę z patronami miasta a tympanony boczne figury: Miłosierdzia  i Wiary. Nad środkowym portalem, centralne pole fryzu z figurami Apostołów zajmuje postać Marii z Jezusem. Wyżej, nad fryzem, w środkowej części fasady znajduje się rozeta a nad nią tympanom ozdobiony płaskorzeźbą przedstawiającą Ojca Wiekuistego. W prezbiterium umieszczono ołtarz główny a nad nim wznosi się potężne sklepienie.

Nawy boczne od nawy głównej oddzielają od siebie lekko zaostrzone łuki arkad wspartych na masywnych filarach umieszczonych po trzy w każdym rzędzie. Krzyżowo-żebrowe sklepienia naw opierają się na tych samych filarach i pilastrach umieszczonych w ścianach zewnętrznych. Marmurowa posadzka wykonana w latach 1526-1660 przez Baccia i Giuliana d’Agnolo i Francesca de Sangallo. W nawie po lewej stronie znajdują się dwa obrazy z XV wieku przedstawiające konne pomniki kapitanów wojsk: Niccolò da Tolentino namalowany przez Andrea del Castagno w 1456 roku oraz Giovaniego Acuto – obraz Paolo Uccella z 1436 roku. Freski pokrywające wnętrze ścian kopuły przedstawiają  scenę Sądu Ostatecznego. Namalowane zostały przez Vasariego i Zuccariego w latach 1572-79.

Stojąca przy katedrze dzwonnica została zaprojektowana przez Giotta na planie kwadratu o boku długości 16 m z graniastymi wzmocnieniami w narożnikach. Dzwonnica została wzniesiona w latach 1334-59. Cała budowla ma 84 m wysokości.

W pobliżu wejścia do katedry znajduje się Baptysterium San Giowani. Pierwsza budowla powstała w okresie wczesnego chrześcijaństwa w IV – VI wieku niedaleko bram ówczesnego miasta, przed wejściem do znajdującej się dawniejszej katedry Santa Reparata. Baptysterium zostało zaplanowane jako budowla centralna, na planie ośmioboku z półkolistą absydą. W XI-XIII wieku, w okresie romańskim została przebudowana uzyskując zachowany do dnia dzisiejszego wygląd. Ściany zewnętrzne zostały pokryte okładziną z białego i zielonego marmuru. Na każdej z nich wprowadzono podział na trzy pola zwieńczone półkolistymi arkadami, oddzielonymi od siebie pilastrami. Podział poziomy na dwie wewnętrzne kondygnacje odzwierciedla poziome belkowanie. Pod łukami arkad osadzono okna doświetlające wnętrze. Budynek przykrywa namiotowy dach z 1128 roku zwieńczony latarnią z 1150 roku. W 1202 roku do Baptysterium dobudowano prostokątne prezbiterium. Do wnętrza prowadzi troje brązowych drzwi.

Katedra znajduje się w centrum miasta. Florencja jest położona w środkowych Włoszech, przy autostradzie A-1 łączącej Bolonię z Rzymem, 85 km na południe od Bolonii. Miasto leży nad rzeką Arno i jest stolicą Toskanii.

Zdjęcia wykonano we wrześniu 2008 roku. 

  • Fasada i dzwonnica

  • Portal wejściowy

  • Kopuła

  • Boczne wejście

  • Absyda

  • Dzwonnica

  • Dzwonnica

  • Elewacja boczna

  • Kopuła

  • Baptysterium

  • Nawa

  • Wnętrze

  • Wnętrze

  • Kopuła

  • Absyda

  • Prezbiterium

  • Nawa

  • Krypta

  • Fresk kapitana Niccolò da Tolentino

  • Fresk kapitana Giovaniego Acuto