Turyn został założony przez Rzymian. Nazwa miasta może pochodzić od indoaryjskiego słowa Taur oznaczającego górę, najczęściej jednak wiązana jest z legendą o byku, który padł pokonawszy mitycznego smoka. Jej mieszkańcy postanowili nazwać się Taurini ku czci ofiary. Pierwotnie była tu osada Taurisia, założona przez Taurynów, którą częściowo zniszczył w 218 r. p.n.e. kartagiński najeźdźca Hannibal.

W I wieku p.n.e. powstała tu rzymska kolonia wojskowa nazywana początkowo Julia Taurinorum, a następnie Augusta Taurinorum, którą zmodyfikował cesarz August w kształcie zamkniętego prostokąta, rozdzielonego na 72 insuli. Z tamtego okresu zachowały się ruiny murów obronnych, Wież Palatyńskich i Bramy Palatyńskiej. Typowo rzymska sieć dróg wciąż jest widoczna we współczesnym mieście. Wiosną 312 roku pod Augusta Taurinorum rozegrała się bitwa pomiędzy wojskami cesarza Konstantyna i Maksencjusza. Bitwa zakończyła się zwycięstwem cesarza i zajęciem miasta.

W IV w. po upadku cesarstwa rzymskiego Turyn zajęli barbarzyńcy – miasto stało się stolicą państwa Longobardów, a następnie częścią cesarstwa Franków. W 1046 roku dzięki małżeństwu hrabiny Adelajdy i hrabiego Odo z dynastii sabaudzkiej miasto połączono z Sabaudią. W 1418 roku Turyn został stolicą Piemontu, zaś od 1720 roku Królestwa Sardynii. W latach 1536-62 miasto zajmowali Francuzi, którzy je ufortyfikowali. W tym czasie nastąpił jego szybki rozwój i rozbudowa. Podczas wojny o sukcesję hiszpańską w roku 1640 i 1701 roku ponownie został oblężony przez Francuzów. W czasie wojen napoleońskich Francuzi zajęli miasto w 1798 roku, a w1801 roku zostało ono przyłączone do Francji.

W 1815 roku miasto zwrócono dynastii sabaudzkiej. W latach 1861-65 Turyn stał się stolicą formującego się państwa włoskiego. W XIX i XX wieku miała miejsce szybka industrializacja miasta. Torino stało się centrum jednego z największych regionów przemysłowych Włoch; powstały zakłady Fiata, zawiązał się też silny ruch robotniczy. W czasie II wojny światowej (po 1943 roku) w Republice Salo (Włoska Republika Socjalna – marionetkowe państwo) powstał ośrodek ruchu antyfaszystowskiego. Miasto poważnie ucierpiało podczas nalotów bombowych – zostało wyzwolone w 1945 rok podczas powstania kwietniowego. Obecnie Turyn jest stolicą oraz głównym ośrodkiem Piemontu i czwartym co do liczby ludności miastem Włoch. Najważniejsze zabytki:

– Katedra Metropolitalna św. Jana Chrzciciela w Turynie (Duomo di Torino) – najważniejszy kościół katolicki Turynu zbudowany w XV wieku, w stylu renesansowym, w/g projektu Meo del Caprino. Wewnątrz znajduje się kaplica Świętego Całunu (la cappella della Sacra Sindone), dobudowana w latach 1668-94, która jest dziełem Guarina Guariniego. (osobny artykuł).  Przed katedrą do dziś zobaczyć możemy nieliczne pozostałości z okresu, gdy Turyn był małą rzymską kolonią – skromne ruiny teatru i dwie okazałe wieże, tworzące bramę zwaną PortaPalatina.

– Barokowy kościół św. Wawrzyńca (San Lorenzo) wzniesiony w/g projektu Guarino Guariniego, konsekrowany 12 maja 1680 roku (osobny artykuł).

Pałac Królewski (Palazzo Reale) Budowę pałacu ukończono w 1800 roku. (osobny artykuł).

Palazzo Madama – średniowieczny zamek, który został przebudowany i powiększony w XVIII wieku m. in. o neoklasycystyczna fasadę (osobny artykuł).

Palazzo Carignano prywatna rezydencja książąt Carignano, w której urodził się pierwszy król Włoch – Wiktor Emanuel II w 1820 roku (osobny artykuł).

Piazza San Carlo – plac ten uznawany jest za najpiękniejszy w całym kraju, poświęcony św. Karolowi Boromeuszowi (osobny artykuł).

– Muzeum Egipskie (osobny artykuł)

– Mole Antonellianamiejsce to jest jednym z najpopularniejszych miejsc Turynu, dawniej mieściła się tu synagoga. Projektantem tej budowli był Alessandro Antonelli i od jego nazwiska budynek otrzymał swoją nazwę. Budowa trwała 26 lat, od 1863 do 1899 roku, wieża ma 167 m wysokości. Aktualnie w budynku mieści się Narodowe Muzeum Kina. W muzeum tym znajdują się różnego rodzaju urządzenia optyczne, obrazy, plakaty, filmy, książki oraz inne pamiątki. Dodatkową atrakcją muzeum jest panoramiczna winda, która pokonuje 75 m w 59 sekund, z windy rozciąga się przepiękny widok na otwarte wnętrze budowli. Ze szczytu budowli podziwiać można panoramę całego miasta, a przy odrobinie szczęścia można też zobaczyć Alpy.

– Palazzo Stupinigi – budynek ten wzniesiony został w latach 1729-33, według projektu Filippo Juvarra. Pełnił rolę rezydencji myśliwskiej króla Sycylii i Sardynii Wiktora Amadeusza II. O tym, że rezydencja ma charakter myśliwski świadczy stojący na kopule jeleń z brązu. Cały budynek powstał na podobieństwo zamku Malgrange w Lotaryngii. Budowlę tą charakteryzują doskonałe proporcje, a liczne rokokowe ozdoby dodają jej fantazji i tworzą w rezultacie harmonijną całość. Niedawno fasada pałacu została odrestaurowana, wewnątrz zachowano oryginalny wystrój. Centralny salon pałacu to przepiękna sala balowa, która ma wysokość całego pałacu. Wewnątrz budynku znajduje się 137 salonów i komnat.  W pomieszczeniach dominują motywy myśliwskie, ściany ozdobione są brokatem, ręcznie malowanym jedwabiem i licznymi freskami. Znajdują się tam również XVIII wieczne meble, a wśród nich złocone łóżka z baldachimami, biurka i kredensy. Duże wrażenie robi wspaniała marmurowa łaźnia, udekorowana płaskorzeźbą cesarskiego orła. W 1997 roku zabytek wpisano na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO.

– Kościół pielgrzymkowy Superga – jest to niewątpliwie jedna z bardziej znanych budowli Turynu. Kościół usytuowany jest na wzgórzu Monte dei Cappuccini (660m n.p.m.). Bazylika wybudowana została jako dziękczynienie Matce Boskiej za odniesione zwycięstwo króla Wiktora Amadeusza II nad armiami hiszpańską i francuską w 1700 roku. Autorem projektu bazyliki był Filippo Juvarra. Bazylikę wieńczy 75-metrowa kopuła, otoczona dzwonnicami o wysokości 60 m. Legenda głosi, że król wspiął się na górę by ocenić siły wroga, wtedy też przyrzekł, że jeśli odniesie zwycięstwo to na wzgórzu wybuduje bazylikę, słowa dotrzymał i dzięki temu możemy podziwiać tą cudowną, choć zniszczoną już i zaniedbaną budowlę. Na górę dostać się można zabytkową, bo XIX wieczną linią tramwajową. Kolejka może zabrać jednorazowo 210 osób, pokonuje dystans ponad 3 km. W najbardziej stromym miejscu nachylenie kolejki sięga 21%. Niewątpliwie podróż taka jest dodatkową atrakcją.

– Castello del Valentinobudowla położona jest nad brzegiem rzeki Pad, w parku o tej samej nazwie. Nazwa ta pochodzi prawdopodobnie od zwyczaju urządzania tu corocznych bali, właśnie w dniu 14 lutego. Zamek wybudowany został prawdopodobnie w czasach starożytnych, jednak pierwsza wzmianka o nim pochodzi z XIII wieku. Rezydencja ta zyskała na znaczeniu w XVII wieku, kiedy to córka króla Francji Henryka IV poślubiła mając 13 lat księcia Sabaudii Wiktora Amadeusza I. Zamek Valentino ma dwie twarze: barokową, którą pokazuje miastu oraz i starszą, którą zobaczyć możemy od strony rzeki.

– Santuario Della Consolata – kościół wybudowany został w XVII wieku, według projektu Guarino Guariniego, wyjątkiem jest bogato zdobiony ołtarz, który jest dziełem Filippa Juvarry. Budowla uznawana jest za najokazalszą świątynię w mieście, poświęcona jest Marii della Consolatrice, patronce Turynu. Fasada budynku jest biało – różowa i nosi znamiona stylu neoklasycystycznego. Przy sanktuarium znajduje się wiele sklepików z wotami, które można ofiarować w starej krypcie, w podziemiach kościoła. Wnętrze świątyni ozdobione jest licznymi, kolorowymi obrazami przedstawiającymi ludzi cudownie ocalałych z wypadków.

Turyn (Torino) – stolica Piemontu – jest położone w północno-zachodniej części Włoch, ok. 130 km na południowy-zachód od Mediolanu.

  • Katedra Metropolitalna św. Jana Chrzciciela

  • Kaplica Św. Całunu

  • Kościół św. Wawrzyńca

  • Pałac królewski

  • Pałac Madama

  • Pałac Madama

  • Pałac Carignano

  • Plac San Carlo

  • Muzeum Egipskie

  • Mole Antonelliana

  • Plac San Carlo

  • Plac Pałacowy

  • Mury obronne

  • Brama rzymska

  • Stadion Juventusu

  • Kościół pielgrzymkowy Superga

  • Palazzo Stupinigi

  • Castello del Valentino

  • Santuario Della Consolata