Pierwszy kościół w miejscu obecnej katedry św. Marii Magdaleny we Wrocławiu powstał już pod koniec XI wieku. W 1226 roku świątynia została wyniesiona do rangi kościoła parafialnego przez biskupa Wawrzyńca, choć niektóre źródła podają że zamiast starszego kościoła wzniesiono wówczas od podstaw romańską świątynię pod wezwaniem św. Andrzeja Apostoła i św. Marii Magdaleny, którą ukończono ją w 1232 roku. Kościół ten został zniszczony w czasie najazdu mongolskiego w 1241 roku.

Kolejną świątynię, romańsko-gotycką, zbudowano w latach 1242-48. W latach 1342-62, po pożarze wzniesiono nową, większą świątyni w stylu późnogotyckim, która uzyskała obecny kształt. W XV wieku ukończono wieże, a w 1459 roku po raz pierwszy wzmiankowano Mostek Czarownic (Pokutnic) łączący je na wysokości ostatniej kondygnacji, zaś w 1481 roku ukończono pokryte blachą ołowianą stożkowe hełmy. Wcześniej, bo już 1 września 1358 roku, w budujących się wieżach zawieszono pierwszy dzwon, a w 1386 roku umieszczono w południowej wieży odlany przez Michaela Wildego Dzwon Grzesznika – największy dzwon Śląska o obwodzie 6,30 m i wysokości wewnątrz 1,80 m. W 1440 roku w portalu głównym umieszczono rzeźbę przedstawiającą patronkę kościoła, zaś w 1447 roku kolejną – przedstawienie Chrystusa i Marii. W XV i XVI wieku wzniesiono otaczające kościół kaplice, w 1546 roku przeniesiono tu romański portal główny z wyburzonego kościoła opackiego na Ołbinie i wmurowano w elewację południową. Kościół posiadał w 1512 roku 16 kaplic i 58 ołtarzy.

W 1523 roku świątynię przejęła gmina protestancka, a pierwszym proboszczem został Johannes Heß. W latach 1564-81 na wieżach, w miejsce wcześniej zdemontowanych, wzniesiono nowe pokryte miedzią renesansowe hełmy. W północnej wieży zawieszono dwa nowe dzwony, które nazwano Tureckimi. Wówczas również otynkowano elewacje kościoła, zaś dachy naw bocznych podniesiono ponad poziom łęków przyporowych, gdyż wbudowano tam empory. W latach 1722-24 zbudowano w przęśle pomiędzy wieżami nowy prospekt organowy według projektu Georga Urbansky’ego. 23 marca 1887 roku podczas obchodów 90-tych urodzin cesarza Wilhelma I zapaliła się od fajerwerków północna wieża. Jej hełm, a wraz z nimi Dzwony Tureckie, uległy zniszczeniu. W latach 1890-92 odtworzono ją w dawnym kształcie, jednocześnie regotycyzowano wnętrze kościoła, zastępując prospekt organowy nowym, a w 1909 roku skuto renesansowe tynki sgraffitowe z elewacji. W ostatnich dniach II wojny światowej kościół stracił w pożarze hełmy wież i dach nawy, jednak mury zachowały się w stosunkowo dobrym stanie.

17 maja 1945 wybuch zniszczył wieżę południową – jej północna połowa runęła, niszcząc również mostek między wieżami, ścianę szczytową i portal główny (zachodni) kościoła wraz z cennymi rzeźbami. Zniszczone zostały sklepienia, a także zabytkowy Dzwon Grzesznika. Romański Portal Ołbiński przetrwał bez uszkodzeń. Kościół prowizorycznie zabezpieczono w 1947 roku, odbudowując południową wieżę. Do 1948 roku w zakrystii odbywały się nabożeństwa ewangelickie. Całkowitej odbudowy dokonano w latach 1960-70.

Obecnie jest to bazylikowy, trójnawowy kościół bez transeptu z dwoma wieżami z sześcioprzęsłową nawą główną oraz prosto zamkniętym prezbiterium bez obejścia. Od północy przylega do prezbiterium dwukondygnacyjna zakrystia. Nawy sklepione są krzyżowo-żebrowo, prezbiterium gwiaździście, a przedłużone nawy boczne przy nim – trójdzielnie. Łęki przyporowe znajdują się wysoko, ponad dachami naw bocznych. Kościół ma łączną długość 62,8 m, zaś jego szerokość wynosi 32,1 m przy wysokości murów nawy głównej 22,9 m, a bocznych – 9,4 m. We wnętrzu zachowała się renesansowa ambona z lat 1579-1581. Od 1972 roku Katedra św. Marii Magdaleny pełni funkcję katedry diecezji wrocławskiej Kościoła Polskokatolickiego. Na przełomie XX i XXI wieku odnowiono dach, przywracając tradycyjną kolorową dachówkę (czerwono-zielona szachownica) i odbudowując mostek. Planuje się rekonstrukcję renesansowych hełmów.

Katedra św. Marii Magdaleny we Wrocławiu znajduje się między ulicami Szewską i Łaciarską w pobliżu wrocławskiego Rynku.

Zdjęcia wykonano w sierpniu 2015 roku.

  • Elewacja północna

  • Fasada

  • Elewacja południowa

  • Portal wejściowy

  • Nawa główna

  • Nawa południowa

  • Nawa północna

Nowe zdjęcia wykonane w październiku 2017 roku.

  • Nawa

  • Ołtarz główny

  • Chór

  • Ambona

  • Tablica pamiątkowa

  • Katedra nocą