Pierwotny dwór w Zastrużu był już wymieniany pod koniec XIV wieku, jako siedziba zarządcy folwarku należącego do krzeszowskich cystersów.

Po 1532 roku stał się własnością rycerskiego rodu von Schindel. Na początku lat 90-tych XVI wieku z inicjatywy Jona von Schindel budowla została przebudowana w stylu renesansowym. Do odnowionego i powiększonego korpusu starego dworu dobudowano wówczas skrzydło południowe. W pierwszej połowie XVII wieku wzniesione zostało drugie skrzydło założenia pałacowego, również utrzymane w stylu renesansowym. W czasie wojny trzydziestoletniej w latach 1618-48 założenie zostało zrujnowane.

Około 1695 roku budowla została odbudowana i przebudowana na pałac w stylu barokowym przez nowych właścicieli, którymi ponownie zostali cystersi z Krzeszowa. Podwyższono wówczas fasadę północnego skrzydła pałacu. Od wschodniej strony pałacu dobudowano również kościół a wewnętrzne wejście do niego znajdowało się w sali reprezentacyjnej pałacu. Zachowana do dziś świątynia, murowana i otynkowana, jest jednonawową, dwukondygnacyjną budowlą z prostokątnym prosto zamkniętym, dwuprzęsłowym prezbiterium. Na przełomie XVII-XVIII wieku lub w latach 40-tych XVIII wieku do fasady dodano wieżyczkę zegarową. W latach 50-tych XVIII wieku pałac został poddany gruntownej restauracji. Przebudowano częściowo wnętrza i wieżę.

W 1810 roku, po sekularyzacji zakonu, pałac stał się letnią rezydencją nowych, świeckich właścicieli majątku. W 1812 roku przeprowadzono remont, który przystosował obiekt do nowej roli. Pod koniec XIX wieku stan techniczny pałacu znacznie się pogorszył. W 1910 roku nowy właściciel Euglen von Kulmiz przeprowadził remont, w trakcie którego rozebrano zniszczoną wieżyczkę zegarową, oraz przekształcono układ wnętrz na piętrze i częściowo parteru, modernizując je pod kątem pełnienia funkcji mieszkalnych. W latach 30-tych XX wieku odnowione zostały sale pałacowe. Ówczesna dwukondygnacyjna budowla była założona na planie litery „C” i nakryta czterospadowym dachem. Od wschodu niewielki wewnętrzny dziedziniec zamykała bryła kościoła, łącząc skrzydło północne pałacu z południowym. Stylowo obiekt stanowił mieszankę renesansu z barokiem i wprowadzonych w trakcie XX-wiecznych remontów elementów historyzujących. Całość była otoczona parkiem krajobrazowym powstałym na początku XVIII wieku oraz ogród warzywny i ozdobny, sad i kompleks 4 stawów. W trakcie działań wojennych w 1945 roku pałac nie został uszkodzony, ale zdewastowano wnętrza i rozgrabiono wyposażenie. Po nacjonalizacji majątku nowym właścicielem pałacu został PGR, który doprowadził go do ruiny. Proces niszczenia przebiegał bardzo szybko. W latach 50-tych XX wieku rozebrano dach i piętro, natomiast parter użytkowano jako magazyn do połowy lat 60-tych, kiedy zawaliły się stropy. Do lat 90-tych z budowli przetrwały jedynie fragmenty murów. W dobrym stanie zachował się kościół pałacowy, który jest użytkowany do dziś. Obecnie kościół ma rangę kaplicy mszalnej pw. Matki Boskiej Królowej Świata, która podlega pod parafię Najświętszego Serca Pana Jezusa w Żarowie.

Zastruże jest położone 11,5 km na wschód od Strzegomia, 1,5 km na południe od drogi nr 5 prowadzącej do autostrady A-4. Ruiny znajdują się w centrum wsi.

Zdjęcia wykonano w lutym 2012 roku.

  • Ruiny pałacu i kościół

  • Skrzydło świątynne

  • Kościół

  • Portal wejściowy

  • Zegar słoneczny

  • Tylny narożnik

  • Wnętrze ruin

  • Wnętrze ruin

  • Wnętrze ruin

  • Zabudowania folwarku

  • Zabudowania folwarku

  • Zabudowania folwarku