Pierwotny dom Elizy Orzeszkowej w Grodnie został wzniesiony w latach 60-tych XVIII wieku przy ówczesnej ul. Rozkosz według projektu architekta J. Mesera dla pracowników grodzieńskich manufaktur Tyzenhausa.

Był to drewniany, parterowy budynek, wzniesiony na planie prostokąta, nakryty dwuspadowym dachem. W osi fasady usytuowano główne wejście, poprzedzone schodami. Nad wejściem znajduje się trójkątna wystawka z balkonem. Na przełomie XIX i XX wieku budynek należał do adwokata Stanisława Nahorskiego – drugiego męża Elizy Orzeszkowej. Sama pisarka mieszkała w nim od 1894 aż do swojej śmierci w 1910 roku i pochowana została na miejscowym cmentarzu. Miały tu powstać takie utwory jak „Ad astra”, „Argonauci” i „Gloria victis”.

W latach 20-tych XX wieku w domu przy ul. Murawiowskiej (przemianowanej na ul. Orzeszkowej) otwarto Muzeum poświęcone pisarce. Po II wojnie światowej lokal zajmowała stacja krwiodawstwa, następnie oddział Związku Pisarzy Białorusi. W budynku, mieszczącym również filię biblioteki dla młodzieży im. Karskiego, utworzono w 1967 roku niewielką izbę pamięci poświęconą Orzeszkowej. W 1976 roku w związku z poszerzaniem ulicy obiekt rozebrano i trzy lata później ustawiono kilka metrów dalej. W latach 90-tych Związek Polaków na Białorusi zażądał eksmisji Związku Pisarzy z dworku i ponownego otwarcia Muzeum Elizy Orzeszkowej. Ostatecznie Muzeum wznowiło działalność 6 czerwca 2001, głównie staraniami Tadeusza Malewicza i Marii Ejsmont. W latach 2008–09 budynek przeszedł restaurację i 11 kwietnia 2009 roku muzeum zostało ponownie udostępnione zwiedzającym. Na domu znajduje się tablica ku czci Orzeszkowej odsłonięta w 1992 roku.

Nieco dalej przy tej samej ulicy znajduje się pomnik pisarki dłuta Romualda Zerycha, odsłonięty w 1929 roku w parku miejskim, ukryty w czasie wojny, w 1949 roku ustawiony w obecnym miejscu.

Dom-Muzeum Elizy Orzeszkowej znajduje się w przy ul. Orzeszkowej 17.

Zdjęcia wykonano w lipcu 2014 roku.

  • Elewacja frontowa

  • Tablica informacyjna

  • Elewacja tylna

  • Elewacja tylna

  • Popiersie Elizy Orzeszkowej

  • Grób Elizy Orzeszkowej na cmentarzu Grodzieńskim