Kamienna Śluza, jako element fortyfikacji miejskich oraz ochrony przed powodziami położona na Dolnym Mieście, powstała w latach 1619-24 wg projektu Holendrów: Wilhelma Jansena Benninga i Adriana Olbrantsa pod nadzorem Jana Strakowskiego. Renowację oraz rozbudowę przeprowadził w latach 1710-11 Jan Charpentier. Śluzę wyposażono w dwie lunety (Świńskie Głowy), pomiędzy którymi ciągną się dwie grodzie o długości 100 m naprowadzające wody Motławy na śluzę. Na końcach grodzi stoją cztery wieżyczki – Cztery Dziewice – które miały uniemożliwiać przejście wrogich żołnierzy po grodziach. Śluzę tworzyły dwie pary wrót (obecnie zachowały się jedne wrota po stronie miasta) odległe od siebie o 20 m, istniał również most zwodzony przy śluzie. Celem budowli między innymi była regulacja stanu wody w fosach (Opływ Motławy) i umożliwienie pracy młyna wybudowanego nieopodal śluzy. Możliwe było również skierowanie wody na przedmiejską okolicę w celu jej zalania w czasie obrony miasta. W 1656 roku armia szwedzka odstąpiła od oblężenia po zalaniu przedpola Gdańska. W czasie sztormów na morzu śluza chroniła Żuławy przed powodzią (tzw.cofka).

Bastiony powstały w latach 1603-36. Są to elementy fortyfikacji stałej wznoszonej na załamaniach obwarowania twierdzy na planie pięciokątnego masywu ziemnego wzmocnionego murem.

Bastion św. Gertrudy zbudowano w latach 1603-07 według założeń tzw. szkoły nowowłoskiej, prace przeprowadzono według koncepcji Antona van Obberghena. Ze względu na kluczowe usytuowanie obiektu, bastion podwyższono poprzez usypanie tzw. nadszańca. Na szczyt prowadzą zygzakowate chodniki, po których wtaczano armaty. We wnętrzu fortyfikacji znajdują się kazamaty, do których wnętrza prowadzi brama widoczna od strony Placu Wałowego. Bastion obejmuje wstęga starej fosy – odpływu Motławy. Nazwa nawiązuje do funkcjonującego wówczas w pobliżu szpitala św. Gertrudy. Ze szczytu podziwiać można panoramę południowej części Gdańska, dobrze też widać obszary Biskupiej Górki.

Bastion Żubr został zbudowany w latach 1623-36 na podstawie doświadczeń architektów holenderskich, według projektu Korneliusa van den Boscha, a nad przebiegiem prac czuwał Piotr Jansen.  Obiekt usypano m. in. z miejskich śmieci. Powstał pięciokątny masyw ziemny, głęboko wysunięty przed linię obrony i wzmocniony podwójną fosą. Bastion wyposażono w nadszaniec, do którego szczytu prowadzą kręte chodniki, wykorzystywane kiedyś do wtaczania artylerii. Przez wiele stuleci opisywany bastion funkcjonował pod nazwą „Auerochs” („Tur”), obecne określenie „Żubr” zniekształca historię tego nazewnictwa. Ze szczytu podziwiać można panoramę południowego ciągu gdańskich fortyfikacji. Doskonale widać Śluzę Kamienną, to arcydzieło XVII-wiecznej myśli hydrotechnicznej. Z drugiej strony pozostałości obronnej bramy kolejowej, przez którą pociągi wjeżdżały kiedyś w obszar miasta Gdańska, na funkcjonujący w pobliżu dworzec Danzig Leege Tor.

W kurtynie między bastionami Żubr i św. Gertrudy znajduje się Brama Nizinna zbudowana w roku 1626 według koncepcji Jana Strakowskiego.

W latach 1623-1636  oprócz bastionu Żubr powstało wiele podobnych obiektów obronnych: m.in. bastiony Wilk, Lis, Ryś, Gniady Koń czy Jednorożec. Fortyfikacje uległy z czasem częściowej dewastacji i rozbiórce.

U podnóża Bastionu Żubr 5 września 2015 roku odsłonięto Monument „W Hołdzie Kresowianom”. Pomnik odnosi się do pierwszych osadników kresowych, którzy w zniszczonym mieście szukali nowej i bardziej stabilnej przyszłości. Nie przyjechali tu z własnej woli, bo wskutek politycznych układów i ustaleń nastąpiły zmiany krajowych granic i wymuszone przemieszczenia ludności. Wraz z napływem ludności polskiej do Gdańska prowadzono systematyczne wysiedlenia mieszkańców narodowości niemieckiej. 5 września 1945 roku pierwsi kresowi repatrianci przyjechali do Gdańska, kres ich tułaczki wyznaczył nieistniejący już dworzec kolejowy Kłodno. Pomnik odsłonięto 5 września 2015 roku, dokładnie w siedemdziesiątą rocznicę przybycia do Gdańska pierwszego transportu z kresowymi repatriantami.

Opływ Motławy, to dawna fosa i ramię ujściowe Motławy opływające od południowego wschodu bastiony fortyfikacji gdańskiego Dolnego Miasta będące częścią potężnego systemu obwarowań Gdańska. Opływ Motławy znajduje swoje ujście do Martwej Wisły na wysokości Gęsiej Karczmy w miejscu dawnej przeprawy drogowej nieopodal dzisiejszego mostu Siennickiego. Teren Opływu Motławy został po latach zaniedbań poddany rekultywacji i rewitalizacji. Wzdłuż fosy, na wałach i bastionach, powstały chodniki i ścieżki rowerowe przeobrażając tereny poforteczne w swoisty miejski park rekreacji.

Zdjęcia wykonano w marcu 2011 roku