Lwówek Śląski należy do grupy najstarszych miast Dolnego Śląska, którego powstanie datuje się na rok 1140, kiedy to rozpoczęto budowę zamku książęcego Brak jest jednak na to datowanie wiarygodnych źródeł. Według dokumentu znanego z odpisu z 1407 roku, w 1209 roku książę Henryk I Brodaty nadał Lwówkowi prawo warzenia piwa i prawo mili. Miasto było własnością książęcą, a później otrzymało miano miasta królewskiego. Już we wczesnym średniowieczu jego rozwój przyspieszyło dogodne położenie przy znanym szlaku handlowym zwanym Królewską Drogą, łączącym Ruś z Saksonią oraz eksploatacja złota na obszarze dawnych Płakowic. W 1217 roku Henryk l Brodaty nadał Lwówkowi Śląskiemu prawa miejskie wzorowane na magdeburskich. Data nadania praw miejskich pochodzi wprawdzie ze sfałszowanego przywileju lokacyjnego, ale dokument ten opierał się istniejących w mieście zapisach, zawierających decyzje i nadania książęce od czasów Henryka Brodatego aż do Bolesława Rogatki. W 1385 roku ogromny pożar miasta w znacznym stopniu strawił Lwówek i w celu zgromadzenia w szybkim czasie pieniędzy na odbudowę szkód, urząd wójta został odsprzedany. Gdy stan kasy miejskiej po pewnym czasie się poprawił, w 1442 roku wójtostwo odkupiono. Znajdujący się na terenie miasta zamek tylko w XII wieku służył książętom piastowskim. W późniejszym czasie rezydował tam jedynie burgrabia, którego uprawnienia wykupiono w 1444 roku. Księstwo świdnicko-jaworskie, do którego wówczas należał Lwówek Śląski, w 1392 roku przeszło pod panowanie króla czeskiego. Zamek książęcy spłonął w pożarze w 1472 roku, i zadecydowano o nieodbudowywaniu go, a teren po zamku miasto otrzymało w 1501 roku od króla w formie darowizny, w zamian za wybudowanie szpitala i kościoła pod wezwaniem św. Macieja, królewskiego patrona, jednak budowle te nie zachowały się do współczesności. W 1498 roku, król czeski Władysław Jagiellończyk nadał Lwówkowi herb, który, z wyjątkiem krótkiej przerwy, jest używany do dnia dzisiejszego. W XVI wieku trwał największy rozkwit miasta, tzw. złoty wiek Lwówka. Miasto opasane było podwójnym murem obronnym. Działały liczne cechy: sukienników, piekarzy, rzeźników, krawców, szewców i wiele innych. Miasto było znane w regionie z produkcji piwa. Na początku XVII wieku miasto liczyło ponad 8 tysięcy mieszkańców. Funkcjonowało w nim 450 warsztatów sukienniczych, które wspaniale prosperowały. Kres prosperity przyniosła wojna trzydziestoletnia (1618–48), w trakcie której Lwówek został spustoszony i dokumentnie zniszczony. Zniszczenia wojenne, straty ludnościowe oraz pożary w latach 1659 i 1704, spowodowały, że prawie przez cały wiek XVIII miasto wegetowało. Niewielkie ożywienie gospodarcze nastąpiło pod koniec XVIII wieku. Rozwój gospodarczy został zahamowany w trakcie wojen napoleońskich. Z 450 mistrzów sukienniczych działających w Lwówku Śląskim przed 1618, w 1654 roku pozostało ich zaledwie 14. Dopiero w drugiej połowie XIX nastąpiło pewne ożywienie gospodarcze. Lwówek uzyskał połączenie kolejowe ze Złotoryją (1884) i Gryfowem Śląskim (1885) oraz znacznie później z Jelenią Górą (1909). W mieście i okolicy zaczęła rozwijać się turystyka.  Także w tym okresie rozwijał się przemysł spożywczy – w mieście powstały między innymi nowoczesny browar Hohbergów oraz wytwórnia wódek. Nastąpił dalszy rozkwit lokalnych kamieniołomów, powstała kopalnia gipsu i anhydrytu. W okresie międzywojennym nadzieje na bardziej aktywny rozwój nie spełniły się. Wprawdzie liczba ludności wzrosła do ponad 6 tysięcy, ale zmalała liczba zakładów przemysłowych i rzemieślniczych. W czasie II wojny światowej pogłębił się zastój gospodarczy miasta, które w 1945 r. zostało zniszczone w 40%. Lwówek Śląski, został zdobyty przez wojska sowieckie 16 lutego 1945 roku i na mocy ustaleń konferencji poczdamskiej został przekazany Polsce. Dotychczasową ludność miasta wysiedlono do Niemiec. Już w maju 1945 miasto stało się ośrodkiem polskiej administracji powiatowej.

W Lwówku Śląskim mimo zniszczeń wojennych i powojennych dewastacji (75% budynków) zachowała się część budowli w stanie pierwotnym, bądź odrestaurowano je po wojnie. Do najważniejszych zabytków należą:

Gotycko-renesansowy ratusz.Pierwszym budynkiem pełniącym funkcję ratusza miejskiego był piętrowy Dom Kupców, wzniesiony na placu targowym w połowie XIII wieku, za czasów panowania Bolesława Rogatki. Obecną formę budynek otrzymał po przebudowie w latach 1522-24, projektowanej niewątpliwie przez Wendela Roskopfa, oraz po dalszych pracach przy elewacjach rozpoczętych ok. 1546 roku. Ostatnia przebudowa z lat 1902-05 powiększyła obiekt o handlowe podcienia w parterze i nową klatkę schodową od północy. Częściowo spalony w 1945 roku, został odbudowany w latach 1955-58. Obecnie jest to budowla dwukondygnacyjna, na rzucie wydłużonego czworoboku, nakryta wysokim dachem dwuspadowym. Do elewacji zachodniej dostawiona jest kamienna wieża, o podstawie kwadratowej z galerią, przechodząca w okrągłą z czterema zegarami, a wyżej w ośmioboczną z małymi otworami okiennymi, zwieńczona hełmem z prześwitem. Na północnej ścianie budynku, w płytkiej wnęce, zamontowano rzeźbę XVI wiecznego lwa, z łacińskim napisem, który tłumaczy się: „sprawiedliwy jak lew”. Do ratusza przylega budynek Ławy Sądowej. Jego szczyt widoczny jest tylko w połowie, gdyż drugą, południową stronę fasady, zasłoniła wieża, dostawiona później. Renesansowa elewacja południowa jest najefektowniejszą elewacją ratusza. Ciekawe obramienia okienne, wzorowane na dojrzałym rzymskim renesansie, są czymś tak wyjątkowym na Śląsku, co każe przypuszczać, że twórcami tej kamieniarki musiał być zapewne jakiś mistrz włoski. Do dziś robią wrażenie podwójne renesansowe okna parteru. To właśnie południowy portal z bogatym obramieniem, od XVI wieku był głównym wejściem do ratusza. We wnętrzach znajduje się szereg sal nakrytych sklepieniami sieciowymi oraz obszerna sień z centralnym filarem. Zgromadzono tu w początkach XX wieku szereg płyt nagrobnych rycerskiego rodu Talkenbergów z dawnego klasztoru franciszkańskiego oraz płytę księcia Henryka jaworskiego i jego żony Agnieszki, pochodzące z ok. 1350 roku. Codziennie w południe we lwóweckim rynku wybrzmiewa melodia hejnału lwóweckiego granego z wieży ratusza.Gotycko-renesansowy ratusz znajduje się na Rynku, w centrum miasta.

  • Ratusz

  • Fontanna pod sową

XIII-wieczny, późnogotycki Kościół Wniebowzięcia NMP został zbudowany w stylu romańskim ok. 1300 roku z fundacji Henryka Brodatego, w miejscu stojącego tu już w XII wieku kościoła drewnianego. Jest to murowana z kamienia ciosowego świątynia, z masywną fasadą zwieńczoną dwoma wieżami rozdzielonymi portalem z czerwonego piaskowca z ok. 1300 roku. Całość nakryto dwuspadowym dachem. W 1455 roku pożar strawił prawie całą świątynię, a po odbudowie obiekt uzyskał szatę gotyku, choć w wyglądzie możemy dostrzec pierwotne, romańskie cechy, ponieważ cała fasada główna wraz z wieżami ocalała z pożogi. W 1752 roku ponownie trawi ją pożar i ulega zniszczeniu cały strop, który zostaje zastąpiony obecnym dachem, który niestety nie nawiązuje do historycznego charakteru świątyni. Tym razem odbudowa następuje dopiero po ok. 100 latach od tragedii. Ostatni remont świątynia przeszła w latach 70. XX wieku. W trójnawowym wnętrzu kościoła wystrój jest generalnie neogotycki, choć zachowało się wiele starszych, cennych elementów wyposażenia min. w przedsionku lewego wejścia do kościoła znajduje się najstarszy na Śląsku drewniany krzyż z 1410 roku ; obraz „Koronacja Matki Boskiej” z 1771 roku ; kamienna renesansowa chrzcielnica z 1560 roku ; 40-głosowe organy z XVIII wieku ; drewniana ambona ; trzy kamienne ołtarze ; ołtarz Matki Boskiej Ostrobramskiej ; oraz konfesjonały. Kościół znajduje się przy ul. Kościelnej. 

  • Kościół Wniebowzięcia NMP

  • Fasada świątyni

  • Portal wejściowy

  • Nawa główna

  • Prezbiterium

  • Fasada świątyni

  • Epitafium

  • Figura św. Jana Nepomucena

Późnogotycka kaplica Świętego Krzyża zbudowana w 1496 roku. Kaplicę postawiono na miejscu istniejącej tu od XIV wieku kaplicy cmentarnej pw. św. Szczepana i św. Wawrzyńca. Teren na południe i zachód od kościoła parafialnego pełnił wówczas, a także później, funkcję cmentarza. Do czasu wybudowania kościoła w kaplicy odbywały się msze. Kaplicę wzniesiono z ciosów piaskowcowych, na planie prostokąta o wymiarach 17 x 9 m. Trzyosiowe wnętrze budowli pokrywa sklepienie sieciowe, wsparte na wspornikach wyciętych w części na kształt ludzkich głów. Całość jest nakryta czterospadowym dachem zwieńczonym barokową sygnaturką z małym dzwonem. Kaplica uległa zniszczeniu podczas pożaru wieży kościelnej w 1455 r., wkrótce odbudowana w 1458 r. W 1682 roku została odbudowana po wcześniejszym zniszczeniu i zwrócona fundatorowi, którego w niej później pochowano.

  • kaplica Świętego Krzyża

Dawna Komandoria Joannitów. Data wybudowania komandorii w Lwówku Śląskim nie jest dokładnie znana, wiadome natomiast są daty przebudowy tego budynku, a informacji o tym dostarczają kartusze herbowe. Wielokrotne przebudowy budynku zagłuszyły renesansowe pochodzenie komandorii. Obecny, barokowy wygląd budowla zawdzięcza remontowi z 1782 roku upamiętnionego znajdującym się nad oknem I piętra kartusza hrabiego Józefa Wengerskiego, składającego się z herbu, krzyża i orderu joannitów. Budowla oraz przyległe dobra znajdowały się w posiadaniu joannitów od momentu powstania aż do 1810 roku, czyli do kasaty tego zakonu i sekularyzacji Prus. Obecnie mieści się tu Ośrodek Kolonijno-Szkoleniowy „Caritas” oraz jest to siedziba Urzędu Dziekańskiego.

Komandoria znajduje się przy kościele Wniebowstąpienia NMP.

  • Budynek komandorii

  • Kartusz herbowy

  • Główne wejście

Klasztor i kościół św. Franciszka z Asyżu został zbudowany w latach 1264-1320, pierwotnie pod wezwaniem śś Piotra i Pawła. Początkowo jednonawowy kościół został później rozbudowany na kamienną, trójnawową budowlę. W XV wieku dobudowano nawę południową, a następnie północną. W 1810 roku po kasacie zakonu, zespół klasztorny przeszedł we władanie państwa pruskiego. Od XIX wieku często zmieniali się włodarze zespołu klasztornego. W latach 1873-75 budynek klasztorny przebudowano i nadano mu obecny wygląd. W latach 1905-45 w murach kościelnych mieściło się Muzeum Historyczne Powiatu Lwóweckiego. Po wojnie w budynku siedzibę miała straż pożarna, a potem urządzono magazyn materiałów budowlanych i składnicę maszyn rolniczych. W latach 1975-77 w świątyni przeprowadzono prace konserwacyjne. Po remoncie nie był jednak użytkowany i zaczął popadać w ruinę. Klasztor był siedzibą różnych szkół. Franciszkanie wrócili do Lwówka po 1945 r. zajmując dawną komandorię joannitów, kościół parafialny i kaplicę św. Krzyża. Ich starania o zwrot majątku skonfiskowanego w 1810 r. przyniosły efekt po 185 latach. Franciszkanie przystąpili do odbudowy kościoła. Remont zakończono 31.12.1999 roku, a  01.01.2000 roku prowincjał o. Stanisław Strojecki odprawił w kościele pierwszą mszę. W sierpniu 2003 roku miasto przekazało franciszkanom klasztor. obecny korpus ma pięć, a prostokątne prezbiterium dwa przęsła. Budowla jest oskarpowana.

Po północnej stronie prezbiterium, w zwieńczeniu nawy znajduje się dwuprzęsłowa kaplica grobowa rodów Raussendorf, Talkenberg i Schaffgotsch, w której w 1999 roku umieszczono zakrystię. Dawna zakrystia znajdowała się po południowej stronie, w podstawie niedokończonej wieży kościelnej. Umieszczono w niej kaplicę Matki Bożej Fatimskiej. We wnętrzu kościoła są sklepienia krzyżowo-żebrowe i gwiaździste, wiele portali gotyckich oraz obramienia okienne i drzwiowe, w tym kurtynowe. Wyposażenie pochodzi z przełomów XX i XXI wieku. Do wnętrza prowadzi skromny barokowy portal z ok. 1738 roku. Po lewej stronie od wejścia znajduje się tablica z aniołem, który trzyma dwie tarcze. Na jednej wyrzeźbiony jest emblemat cechu piekarzy – obwarzanek, na drugiej inicjały MW i i data 1685. Na murach znajdują się epitafia i kamienne nagrobki z XVI – XVIII wieku. Część z nich została w trakcie remontu w latach 1995-99 umieszczona w zachowanym fragmencie muru cmentarnego.

Od południa z kościołem styka się klasztor z XIII wieku. Był on wielokrotnie odbudowywany i przebudowywany (w 1735 roku, w latach 1872-75 i w XX wieku). Budynek ma trzy skrzydła i trzy kondygnacje. Pomiędzy skrzydłami klasztoru a ścianą kościoła zamknięty jest prostokątny wirydarz. W niektórych pomieszczeniach klasztoru znajdują się sklepienia sieciowe.

Kościół i klasztor znajdują się przy ul. Szkolnej 1.

  • kościół św. Franciszka z Asyżu

  • Fasada świątyni

  • Klasztor

  • Ołtarz główny

  • Epitafia

Mury obronne Lwówka Śląskiego wznoszone były w dwóch etapach. W pierwszym, który rozpoczął się przed 1261 rokiem, do ok. 1301 roku wybudowano pierścień wewnętrzny, w drugim (od ok. 1435 do ok. 1494 r.) postawiono pierścień zewnętrzny. Do miasta prowadziły wówczas trzy bramy: Lubańska, Złotoryjska i Bolesławiecka. W połowie XVI wieku mury miejskie zostały przebudowane, a w 1643 roku częściowo zniszczone. Ponownie przystosowano je do celów militarnych w czasie wojen śląskich. Wewnętrzny pierścień muru składał się z 23 prostokątnych baszt łupinowych, z których zachowało się 15. W zewnętrznym pierścieniu wybudowanych było 11 półokrągłych bastei. Do dziś w obrębie murów obronnych zachowała się brama Bolesławiecka z wieżą, Basteja Gryfowska i Baszta Bramy Lubańskiej.

  • Baszta Bramy Lubańskiej

  • Baszta Bramy Lubańskiej

  • Baszta Bramy Bolesławickiej

  • Baszta Gryfowska

  • Mury obronne

Klasycystyczny pałac Hohenzollernów. Budynek służy jako siedziba Urzędu Miasta i Gminy.

Pałac znajduje się przy al. Wojska Polskiego 25A.

  • Fasada pałacu

Pozostałe obiekty zabytkowe

  • Fontanna z lwem przy rynku

  • Kamienice Starego Miasta

  • Czarna Wieża im. św. Wiktora Babicza

  • Czarna Wieża im. św. Wiktora Babicza

  • Czarna Wieża im. św. Wiktora Babicza

Lwówek Śląski jest położony ok.40 km na zachód od Legnicy, przy drodze nr 364, do Gryfowa Śląskiego.

Zdjęcia wykonano w maju 2023 roku.