Sobór Kazański, znany także jako Sobór Kazańskiej Ikony Matki Bożej oraz Kazański Sobór Katedralny prawosławny sobór położony przy Newskim Prospekcie w Petersburgu, poświęcony Kazańskiej Ikonie Matki Bożej.

Został wybudowany w latach 1801-11 pod kierownictwem Aleksandra Siergiejewicza Stroganowa, który zatrudnił głównego architekta – Andrieja Worochina (twórca projektu). Woronichin tworząc plan wzorował się na Bazylice św. Piotra na Watykanie. Monumentalna budowla utrzymana jest w stylu neoklasycystycznym. Uwagę przyciąga kolumnada złożona z 96 kolumn korynckich o wysokości 13 m. Po obu stronach portyku znajdują się posągi generałów – Michaiła Kutuzowa oraz Michaiła Barclay de Tolly. Autorem projektu obydwu figur jest architekt Wasilij Stasow, a wykonawcą – rzeźbiarz Borys Orłowski.

Sobór pełni ważne miejsce w rosyjskiej historii. Wynika to z doniosłej roli jaką odegrał w czasie Wojny Ojczyźnianej w 1812 roku. Po najeździe armii napoleońskiej na Rosję, główny dowodzący wojskami obronnymi – feldmarszałek Michaił Kutuzow – zwrócił się o pomoc do Kazańskiej Ikony Matki Bożej, w związku z czym nowo wybudowana świątynia została poświęcona jej opiece. Po zwycięskim zakończeniu wojny obronnej zaczęła być postrzegana jako pomnik dedykowany zwycięstwu Rosji nad Napoleonem.

Po śmieci Kutuzowa w 1813 roku został on tutaj pochowany – jego grobowiec znajduje się w krypcie pod północną kaplicą. W 1815 roku w cerkiewnej zakrystii zostały zdeponowane klucze z 17 miast i 8 fortec Europy.

Po rewolucji w 1917 roku rozpoczął się okres prześladowań religijnych, które dotknęły również to miejsce. Po konfiskacie świątyni przez bolszewików w 1922 roku, jej wnętrze zostało mocno zdewastowane. Następnie cerkiew została na krótko przejęta przez ruch Żywej Cerkwi, uzyskując status Soboru Katedralnego Żywej Cerkwi Eparchii Leningradzkiej. 25 stycznia 1932 roku nakazem władz sobór został zamknięty. 15 listopada 1932 roku wewnątrz świątyni otworzono Muzeum Historii Religii i Ateizmu, które w 1990 roku zostało przemianowane na Muzeum Historii Religii. Rok później zostało ono przeniesione do nowej siedziby (naprzeciwko budynku poczty głównej, na ulicy Pocztamskiej 14). W latach 1950-56 przeprowadzane były prace renowacyjne wnętrza, a w latach 1963-68 – fasad.

Od 25 maja 1991 roku, początkowo w lewej nawie świątyni, rozpoczęto odprawianie mszy świętych. W następnym roku msze były już sprawowane w nawie głównej. 30 kwietnia 1994 na kopule świątyni został umieszczony krzyż. Pełna konsekracja miała miejsce 29 marca 1998 roku. Była ona przeprowadzona pod przewodnictwem metropolity petersburskiego i ładoskiego biskupa Włodzimierza. W 2000 świątynia otrzymała status katedry eparchii petersburskiej i ładoskiej.

Sobór znajduje się w centrum Sankt Petersburga. Od strony północnej otacza go Newski Prospekt, od wschodniej – Kanał Gribojedowa, od zachodniej – ulica Kazańska, a od południa – Plac Kazański. 

Zdjęcia wykonano w lipcu 2014 roku.

  • Elewacja frontowa z kolumnadą

  • Elewacja frontowa z kolumnadą

  • Tympanon portyku

  • Nawa główna

  • Kopuła

  • Ikonostas

  • Wnętrze

  • Wnętrze

  • Wnętrze

  • Ikona Matki Bożej Kazańskiej

  • Widok ogólny