Czerwony Klasztor to miejscowość i jedna z najsłynniejszych budowli sakralnych usytuowanych w słowackich Pieninach. Jego budowę zainicjował Kokosz Berzeviczi jako zasądzone zadośćuczynienie za popełnione morderstwo.  Budowa klasztoru (zwanego początkowo Lechnickim) rozpoczęta została w 1330 roku. Klasztor choć znajdował się na terenie Węgier cieszył się opieką Polski – zwłaszcza donacjami królowej Jadwigi oraz Kazimierza Wielkiego. Otrzymał on m.in. prawo do połowu ryb na obu brzegach Dunajca, młyn na polskiej stronie oraz kontyngent soli z Wieliczki. Początkowo zabudowania klasztoru wykonane były z drewna. W 1360 roku wzniesiono nowe, ceglane zabudowania w stylu gotyckim. Nazwa klasztoru pochodzi od koloru nieotynkowanych początkowo ścian z czerwonej cegły i koloru dachówki.  W latach 1431-33 zespół klasztorny został doszczętnie zniszczony przez husytów oraz rabusiów. Klasztor kilkakrotnie zmieniał właścicieli.

Zespół zamieszkany był początkowo (do 1567 roku) przez mnichów z zakonu kartuzów, a później (1711–82) kamedułów. Zakonnicy rozpoczęli rozbudowę założenia. Wznieśli nowe pustelnie, wieże kościelną oraz założyli zajazd dla podróżnych a także szpital i aptekę. W latach 1747-56 kościół zyskał zabytkową dziś polichromię  oraz nowy barkowy wystrój z pięknym ołtarzem.

Zakon kamedułów poza działalnością kontemplacyjną trudnił się także nauką i sztuką.  Z okresu, kiedy Czerwony Klasztor był w rękach tych zakonników pochodzą wybitne dzieła księgarskie. Na szczególną uwagę zasługują dzieła dwóch mnichów, którzy rozsławili Czerwony Klasztor swymi dokonaniami – Romualda Hadbavnego i brata Cypriana. Pierwszy z nich był autorem słownika łacińsko-słowackiego (pierwsze tego typu dzieło w historii) oraz przekładu pisma świętego na język słowacki. Drugi natomiast znany był szczególnie na terenie naszego kraju. Pochodził on bowiem z Polkowic na Śląsku. Był lekarzem, botanikiem oraz wynalazcą. Jego największy dziełem jest zielnik, który zachował się do dziś.

W 1782 roku miała miejsce kasata zakonu. W tym czasie archiwum zostało wywiezione do Budapesztu, z kolei część kościelnego wyposażenia sprzedana do Muszyny. Coraz bardziej podupadający klasztor w 1820 roku trafił do kapituły greckokatolickiej w Preszowie. Od tej chwili Czerwony Klasztor powoli podupadał. Upadek ten przyspieszył dodatkowo pożar, który miał miejsce w 1907 roku. Zrujnowane zabudowania klasztorne przeszły na własność państwa. Częściowo odbudowano je, aby tutaj właśnie stworzyć siedzibę PIENAP-u a także schronisko turystyczne. To właśnie w Czerwonym Klasztorze w 1932 roku powołano pierwszy międzynarodowy – polsko-słowacki – park natury w Pieninach. Zespół klasztorny został odrestaurowany w latach 1956-66. 

Najbardziej okazałym budynkiem kompleksu jest gotycki Kościół Św. Antoniego z końca XIV wieku, który został w znacznej mierze zrekonstruowany w stylu barokowym. Drugim ciekawym obiektem jest Dom Przeora. Zachował się także budynek klasztoru z ciekawym refektarzem. Na terenie klasztoru znajdują się dwa zegary słoneczne. Na pierwszym zegarze słońce pada na metalową wskazówkę i zegar wskazuje godzinę od piątej rano do trzynastej. Na czwartym dziedzińcu, na domku przeora, znajduje się drugi zegar słoneczny, wskazujący czas po południu. Tarcze zegarów datowane są na połowę XVIII wieku. Niestety nie zachowały się domki mnichów, a na ich miejscu znajdują się ogródki warzywne i kwiatowe. Całość jest otoczona murem obronnym.

Do Czerwonego Klasztoru można dojść pieszo ze Sromowców Niżnych, kładką nad Dunajcem, bądź dojechać rowerem ze Szczawnicy bardzo malowniczą trasą wzdłuż przełomu Dunajca. Z okolic Klasztoru rozciąga się piękny widok na Trzy Korony. Współcześnie Czerwony Klasztor jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych zabytków na Słowacji, uznany za narodowy pomnik kultury. Odrestaurowane budynki klasztorne, otwarte dla zwiedzających, opowiadają historię regionu i jego duchowego dziedzictwa. Wejście na teren klasztoru kosztuje 3€. Obecnie zespół klasztorny jest w trakcie kolejnej restauracji.

Zdjęcia wykonano w lutym 2024 roku.