Budowę Bazyliki archikatedralnej Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny we Lwowie (potocznie zwanej katedrą Łacińską) rozpoczęto za czasów króla Kazimierza Wielkiego w 1370 roku, według planów Piotra Stechera. Prezbiterium zasklepiono w 1404, a nawę w 1474 roku. Kościół został poświęcony w roku 1405 przez biskupa przemyskiego Macieja Janinę, ale konsekracja miała miejsce dopiero 24 grudnia 1481 roku. Dokonał jej arcybiskup lwowski Jan Wątróbka. W 1412 roku, kiedy Lwów stał się siedzibą biskupią świątynię podniesiono do godności katedry.

Przez stulecia katedra zmieniała zarówno swój plan architektoniczny wskutek dobudowy szeregu kaplic, jak również wystrój wewnętrzny. Trójnawowy gmach w stylu gotyckim o długości 67 m i szerokości 23 m uległ barokizacji z domieszką rokoka w XVIII stuleciu; otynkowano wówczas ściany i filary, usunięto wiele ołtarzy, nagrobków i epitafiów, a malarz Stanisław Stroiński w latach 1769-75 stworzył nową polichromię o tematyce maryjnej. W barokowym ołtarzu głównym umieszczono w 1765 roku łaskami słynący obraz Matki Bożej Łaskawej zw. Domagaliczowską, koronowany rok później. Dzieje i kult tegoż wizerunku maryjnego jest nierozerwalnie związany z osobą króla Jaka Kazimierza, który 1 kwietnia 1656 roku złożył przed tym obrazem religijno-patriotyczne ślubowanie, proklamując Matkę Bożą Królową Korony Polskiej.  21 października 1677 roku chrzest w katedrze otrzymał późniejszy król Polski Stanisław Leszczyński. Główne wejście do katedry, znajdujące się dawniej w osi ołtarza głównego, zamurowano w 1772 roku – w proteście przeciwko aneksji miasta przez Austrię. W roku 1766 zbudowano barokowy ołtarz główny. Zdobią go marmurowe kolumny oraz cztery rokokowe posągi dłuta Macieja Polejowskiego przedstawiające świętych Augustyna, Grzegorza, Ambrożego i Hieronima. W roku 1777 jedna z dwóch wież (o wys. 65 m) otrzymała rokokowy hełm. W końcu XIX wieku dokonano regotyzacji prezbiterium według projektów Juliana Zachariewicza, a także wykonano witraże (w części według projektu Józefa Mehoffera). Z 1899 roku pochodzą organy wykonane przez Jana Śliwińskiego (trzy lata wcześniej organmistrz ten wykonał też małe organy w prezbiterium). W roku 1910 wskutek zabiegów metropolity lwowskiego abp. św. Józefa Bilczewskiego papież Pius X nadał świątyni tytuł Bazyliki Mniejszej. W 1917 dach katedry wykonany z blachy miedzianej zarekwirowali Austriacy, pozostawiając miedź jedynie na wieży.

Największe zagrożenie dla istnienia katedry jako ośrodka życia religijnego przyniosły lata powojennej sowieckiej okupacji 1945-1991, które szczęśliwie przetrwała zachowując swój sakralny charakter. Z katedry zostali usunięci arcybiskupi lwowscy – powrócili tutaj dopiero w roku 1991. W latach 1999–2000, z okazji planowanej wizyty papieża Jana Pawła II, wnętrze katedry zostało poddane gruntownej restauracji przez polskich i ukraińskich konserwatorów zabytków.

Dookoła katedry biegnie szereg kaplic zbudowanych w XVI, XVII i XVIII wieku:

– kaplica Jezusa Miłosiernego, zwana też kaplicą Milewskich lub arcybiskupa Bilczewskiego, zbudowana w latach 1770-71, restaurowana i przebudowana w latach 1905-07 w stylu historyzmu z elementami secesyjnymi;

– kaplica Matki Boskiej Częstochowskiej z marmurowym grobowcem komendanta Lwowa generała Pawła Grodzickiego (zm. 1634);

– kaplica Ukrzyżowania, rokokowa, z XVIII wieku z relikwiami błogosławionego Jakuba Strepy (Strzemię) (zm. 1411);

– kaplica Zamoyskich (św. Anny) z dwoma alabastrowymi grobowcami arcybiskupów: Jana Zamoyskiego (zm. 1614) i Jana Tarnowskiego (zm. 1669);

– kaplica Buczackich z kopią „Zwiastowania” Rubensa i obrazem „Syn marnotrawny” Luca Giordano;

– kaplica Najświętszego Sakramentu, rokokowa z XVIII wieku z freskami Stanisława Stroińskiego;

– kaplica Matki Boskiej;

– kaplica Kampianów, zbudowana w XVI wieku z fundacji burmistrza i doktora medycyny Pawła Kampiana, ukończona w początku XVII wieku przez jego syna Marcina. Jest to najcenniejszy zabytek późnego renesansu we Lwowie. Ściany kaplicy są pokryte rzeźbami z czarnego i szarego marmuru. Rzeźby są prawdopodobnie autorstwa Jana Pfistera i Henryka Horsta. Od zewnątrz kaplica ta ma ciekawą architekturę i ornamentykę – trzy kamienne płaskorzeźby przedstawiają: Złożenie do grobu, Chrystusa i Marię Magdalenę oraz Zmartwychwstanie.

Na absydzie katedry wiszą na łańcuchach dwie kule kamienne z czasów oblężenia Lwowa w roku 1672. Jest tu też portret Wojciecha Domagalicza, fundatora kaplicy, jaka stała w tym miejscu do połowy XVII wieku. Na tej samej przyporze czerwony, nieotynkowany mur wskazuje miejsce, które 5 marca 1919 roku wyrwał pocisk ukraiński podczas walk o Lwów. Na zewnętrznej ścianie katedry wmurowane są dwie tablice pamiątkowe: jedna poświęcona Tadeuszowi Kościuszce w 100-lecie jego śmierci, zaś druga – papieżowi Janowi Pawłowi II, który odwiedził Lwów w 2001 roku. Wewnątrz katedry znajduje się szereg pamiątkowych tablic i epitafiów związanych z wybitnymi postaciami polskiej i lwowskiej historii. Do prezbiterium przylegają dwie niegdyś gotyckie zakrystie. W katedrze znajdują się relikwie świętych: arcybiskupa Józefa Bilczewskiego i księdza Zygmunta Gorazdowskiego. W świątyni zostały złożone także wnętrzności króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego.

Bazylika archikatedralna znajduje się na Starym Mieście, przy południowo-zachodnim narożniku lwowskiego rynku.

Zdjęcia wykonano w sierpniu 2017 roku.