Złoty Stok jest najstarszym ośrodkiem górniczo-hutniczym w Polsce. Już w 1273 roku książę Henryk IV Probus zezwolił cystersom z Kamieńca na prowadzenie tutaj robót górniczych. Szczytowy rozkwit górnictwa i hutnictwa złota przypada na początek XVI wieku. W 1529 roku w Złotym Stoku było czynnych 145 kopalń i kilkanaście małych hut. Dwadzieścia lat później liczba kopalń wzrosła do 190, ilość wydobywanej rudy przekraczała 30 000 t, a roczna produkcja złota osiągnęła 60 kg (max. 140 kg) co dawało ok. 8% produkcji złota w Europie. W 1507 książęta ziębicko-oleśniccy bracia Albrecht i Karol założyli mennicę, biła ona monety z wydobywanego tu złota do 1621 roku. W 1565 roku w szybie „Złoty Osioł” zginęło 59 górników, co zahamowało rozwój wydobycia. Wkrótce potem do miasta przybył aptekarz Hans Scharffenberg, który z kopalnianych hałd postanowił uzyskiwać arsen i rozwinął produkcję arszeniku.

Po II wojnie światowej głównym zakładem przemysłowym w Złotym Stoku po II wojnie światowej był zakład produkujący arsen i złoto zwany początkowo „Przemysł Arsenowy” w 1950 roku „Zakłady Przemysłu Arsenowego” w 1956 na „Kopalnia Arsenu Złoty Stok”. W 1960 roku zamknięto kopalnię, tym samym skończył się prawie 700-letni okres działalności górniczej w Złotym Stoku. Szacuje się, że istniejące w tym czasie kopalnie wydobyły około 2 mln ton rudy, z której otrzymano około 16 ton złota i 126 000 ton arszeniku.

Podziemna Trasa Turystyczna Kopalnia Złota powstała w 1996 roku. Z labiryntu 320 km udostępniono do zwiedzania dwie niezwykle ciekawe sztolnie: Sztolnię „Gertruda” oraz „Sztolnię Czarną Górną” z jedynym w Polsce podziemnym wodospadem (8 m wysokości), z której wyjeżdża się Pomarańczową Kolejką. Bajkowy świat stworzony pod ziemią (gnom, szalony alchemik oraz postać górnika) i nietuzinkowy sposób oprowadzania wprowadzają turystów w zachwyt Poza tym w sztolni Gertrudy możemy zobaczyć ekspozycje pokazujące mapy i plany kopalni z okresu od XVIII do XX wieku. W gablotach znajdują się dawne narzędzia górnicze i hutnicze, minerały, lampy naftowe. W dawnym dworku dyrekcji kopalni usytuowano Izbę Górnictwa i Historii Złotego Stoku, a w dawanej kruszarni skał – restaurację.

Złoty Stok jest położony 9 km na południe od Kamieńca Ząbkowickiego, przy drodze nr 390 do Stronia Śląskiego.

Zdjęcia wykonano w lipcu 2021 roku.

  • Plan muzeum

  • Kruszarnia skał

  • Dworek dyrekcji - muzeum

  • Sztolnia Gertrudy

  • Plan kopalni

  • Sztabki złota wydobytego w Złotym Stoku

  • To ponoć waży 16 ton

  • Sztolnia Czarna Góra

  • Gnom strzegący kopalni

  • Poziemny wodospad

  • Wylot sztolni Czarna Góra

  • Pomarańczowa kolejka podziemna