Historia Niemczy znana jest w Polsce ze słynnej obrony Niemczy w 1017 roku. W tym właśnie roku za panowania Bolesława Chrobrego, cesarz niemiecki Henryk II wkroczył na ziemie polskie. Wojska cesarza wyposażone w potężne machiny oblężnicze otoczyły gród, którego mieszkańcy stoczyli dramatyczną bitwę obronną. Bohaterska obrona Niemczy podziwiana była nawet przez wrogów państwa polskiego. Kronikarz z Merseburga Thietmar – świadek oblężenia zapisał wówczas w swej kronice; „Nigdy nie słyszałem o oblężonych, którzy by z większą od nich wytrwałością i bardziej przezorną zaradnością zabiegali o swoją obronę.” Obrona Niemczy stała się w polskiej historii symbolem obrony jej granic.

Najstarsze zapisy w księgach biskupich i kronikach z wczesnego średniowiecza dowodzą, że Niemcza jest starsza od Wrocławia, a także, że Niemcza była trzecim, zaraz po Wrocławiu i Głogowie, najstarszym ośrodkiem grodowym posiadającym kościół. Miasto zostało lokowane na prawie niemieckim w roku 1282. Niemcza w XIII wieku znana była jako gród kasztelański z pięcioma okręgami grodowymi. Pierwszymi kasztelanami byli znani z dokumentów: Jarosław, Stefan, Bogusław, Jaksa, Janusz, Michał, Szymon i Fryczko. Od roku 1369 Niemcza ma już swoją radę miejską, od 1383 roku prawo wyższego sądu, od 1424 roku w mieście rezydował burmistrz, a w 1474 roku wzniesiono ratusz. Od 1311 roku Niemcza należała do księstwa legnicko-brzeskiego. W 1430 roku miasto zostało zajęte przez husytów.

Od 1527 roku wraz z całym księstwem legnicko-brzeskim przechodzi pod władanie Habsburgów, a od 1742 roku podobnie jak cały Śląsk przechodzi pod panowanie Hohenzollernów. W państwie pruskim staje się siedzibą powiatu do 1932 roku. W styczniu 1945 roku zbliżanie się Armii Czerwonej spowodowało ucieczkę i ewakuację ludności niemieckiej z miasta. 9 maja Niemcza zostaje zajęta przez wojska sowieckie. 28 maja 1945 roku do miasta przybyli polscy urzędnicy i Niemcza wróciła w granice państwa polskiego. Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są obiekty:

– Gotycko-renesansowy zamek z końca XVI-XIX wieku (osobny artykuł). Zamek znajduje się przy ul. Królowej Jadwigi 6.

– Baszta Bramy Górnej z XVI wieku, przebudowana w 1936 roku. Baszta znajduje się przy ul. Bolesława Chrobrego 3.

– Fragmenty murów obronnych z XV wieku, przy ul. Podmiejskiej.

– Neoromański ratusz wzniesiony w latach 1853-62 w miejscu poprzedniego ratusza, który został rozebrany w roku 1853, po tym jak uległ zniszczeniu w pożarze. Autorem projektu był Friedrich August Stuler. Ratusz został wzniesiony na planie czworokąta, ma trzy trakty pomieszczeń, trzy kondygnacje i jest nakryty dachami dwuspadowymi z lukarnami. Kondygnacje podzielone są gzymsami kordonowymi, a szczyty ścian zwieńczono gzymsami koronującymi. Na narożnikach znajdują się wieloboczne wieżyczki, a w fasadzie usytuowano jednoosiowy ryzalit z zegarem w górnej części. Ryzalit jest zwieńczony czworoboczną wieżą ze schodkowym szczytem, z wieżyczkami na narożach. Przed budynkiem stoi fontanna z 1973 roku projektu F. Stejera z rzeźbami wojów. Obecnie ratusz jest siedzibą władz miejskich. Ratusz jest usytuowany przy Rynku, pod nr 10.

– Kamienice przy Rynku.

– Neoromański kościół pw. Niepokalanego Poczęcia NMP, zbudowany w latach 1864-65 z wysoką 60-metrową wieżą. Salowe wnętrze świątyni jest nakryte stropem belkowym. Do wyposażenia wnętrza należą drewniane empory, trzy barokowe ołtarze z XVIII wieku i ambona. Pozostałe ołtarze i neogotycka chrzcielnica powstały w II połowie XIX wieku. W latach 1530-1945 świątynia należała do protestantów, a od 1947 roku do katolików.

Niemcza jest położona 13 km na północ od Kamieńca Ząbkowickiego, przy drodze nr 8 do Wrocławia.

Zdjęcia wykonano w lipcu 2021 roku.