Myślenice wzmiankowane od XIII wieku, uzyskały lokację miejską w 1342 roku od króla Kazimierza Wielkiego. Wówczas w rejonie miasta istniał system umocnień, tak zwana brona myślenicka, której główną część stanowił zamek wzniesiony u podnóża góry Uklejny, zwanej Zamczyskiem. W tym samym roku kasztelan krakowski Spytko z Melsztyna ufundował kościół parafialny. Od tego czasu miasteczko zaczęło się prężnie rozwijać. W mieście przebywał król Władysław Jagiełło i królowa Jadwiga, a także cesarz Zygmunt Luksemburski, królowie Węgier i Danii oraz liczni książęta. Okres świetności skończył się w 1557 roku, kiedy Spytek Wawrzyniec Jordan przekazał Myślenice kasztelanii krakowskiej. Miasto położone było w drugiej połowie XVI wieku w powiecie szczyrzyckim województwa krakowskiego. Wchodziło w skład klucza myślenickiego, stanowiącego uposażenie kasztelanów krakowskich. W latach trzydziestych i czterdziestych XVII wieku do Myślenic trafił cudowny obraz Matki Boskiej. Kolejną degradację miasto przeżyło po potopie szwedzkim, w wyniku którego spłonęły dwa kościoły, a maryjne wota zostały rozkradzione. Po I rozbiorze Polski Myślenice zostały włączone do terytorium cesarstwa austriackiego. Po I wojnie światowej burmistrzem miasta został Jan Dunin-Brzeziński, który w czasie wojny był dowódcą 2 pułku Szwoleżerów Rokitniańskich. W czasie drugiej wojny światowej Myślenice były pod niemiecką okupacją od 5 września 1939 roku. W tym czasie dwukrotnie miasto było pacyfikowane (29 czerwca 1940 i 29 kwietnia 1942 roku). Miasto zostało wyzwolone 22 stycznia 1945 roku przez oddziały 38 armii 4. Frontu Ukraińskiego.

Centralnym i najważniejszym punktem miasta jest rynek o kształcie zbliżonym do prostokąta z pierzejami długimi na 120/100/80/115 metrów. Został on wytyczony w roku 1458 według prawa magdeburskiego. W wieku XVIII powstawały przy nim pierwsze murowane domy, najstarszym z nich jest „Kamienica Obońskich” mieszcząca się pod numerem 27. Na płycie rynku znajdują się dwa symbole miasta: studnia-fontanna „Tereska” – pochodzący z końca XIX wieku żeliwny posąg z czeskiej odlewni w Blansku oraz pomnik św. Floriana z XVIII wieku.

Na zachód od rynku, przy ulicy Piotra Skargi znajduje się kościół parafialny pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny, zbudowany w roku 1466 w stylu gotyckim, a następnie przeszedł wiele modernizacji, które wniosły wiele elementów architektury renesansowej i barokowej. Najstarszą częścią jest prezbiterium oraz nawa główna, z następnych wieków pochodzą zachowane części kościoła, w tym kaplice: Serca Pana Jezusa oraz Matki Bożej, w której znajduje się obraz Matki Boskiej Myślenickiej. Obraz ten wg tradycji powstał w XVI wieku w Rzymie i stanowił własność papieża Sykstusa V, do Myślenic natomiast trafił w roku 1624, a pod koniec XVII wieku został uznany za cudowny. Dokonane badania świadczą jednak, że jest to dzieło z kręgu manierystów praskich powstałe albo w Czechach albo już w Polsce w Krakowie.

Przy ulicy Sobieskiego 3 stoi tzw. Dom Grecki, który  został wybudowany w końcu XVII wieku jako dom zajezdny. Początkowo był parterowy, a od roku 1818 jednopiętrowy. Nazwę zawdzięcza goszczeniu licznych kupców ormiańskich, nazywanych wtedy przez miejscowych Grekami. Od drugiej połowy dwudziestego wieku pełni funkcję siedziby Muzeum Regionalnego. Wśród wystaw można podziwiać: XIX-wieczne wnętrza mieszczańskie, ekspozycje dzieł sztuki ludowej, etnograficzne, archeologiczne oraz dotyczące II wojny światowej.

Kościół pw. św. Jakuba Apostoła został wybudowany pod koniec wieku XV w miejscu najstarszego kościoła w Myślenicach. Podobnie jak kościół parafialny, powstał w stylu gotyckim, lecz przez liczne przebudowy, posiada elementy charakterystyczne dla wielu stylów. Przy kościele oraz po przeciwnej stronie ulicy Niepodległości znajdują się dwa cmentarze oraz dwie zbiorowe mogiły: Grób Nieznanego Żołnierza i grób Żołnierza Sowieckiego. Kościół jest jednym z punktów na projektowanej Beskidzkiej Drodze św. Jakuba. W jego pobliżu, na zboczu Plebańskiej Góry, znajduje się źródło zwane „Studzienką”. Mieszkańcy Myślenic uznawali wodę z tego źródła za uzdrawiającą. Obok niego w XVIII wieku powstała Kaplica Matki Bożej Śnieżnej.

Na Zarabiu, 2 km na południe od Rynku, przy ul Zamkowej, na stoku góry Uklejny znajdują się ruiny zamku (osobny artykuł).

Myślenice leżą 30 km na południe od Krakowa, przy drodze nr 7 do Zakopanego.

Zdjęcia wykonano w marcu 2022 roku.