Pałac Hofburg to duży, nieregularny, architektonicznie skomplikowany kompleks budynków (obejmujący także obiekty sakralne), od XIII wieku do 1918 roku pełniący prawie nieprzerwanie funkcję głównej rezydencji Habsburgów w Wiedniu. Na całość składają się aż 54 klatki schodowe, 2600 sal, 19 dziedzińców oraz 18 skrzydeł. W pałacu znajduje się pokaźnych rozmiarów biblioteka, uznawana za jedną z najpiękniejszych na świecie.

Początkowo było to czteroskrzydłowy gotycki zamek z wieżami w narożach przylegający do murów miejskich, jednak obecnie stylem dominującym jest barok i klasycyzm. W cesarskiej Austrii panował zwyczaj, zgodnie z którym nowy władca nie mógł zamieszkiwać komnat swojego poprzednika, dlatego też pałac rozrósł się do oszałamiających rozmiarów, wciąż rozbudowywany o nowe pomieszczenia. Najstarszą część pałacu stanowi Stara Twierdza, nazywana też Skrzydłem Szwajcarskim. Z powodu licznych zmian, zarządzanych przez kolejnych cesarzy nie zachowała się do dziś ani fosa, ani wieże, ani też zwodzony most. W XVI wieku elewacja pałacu przybrała renesansowy charakter. Także wtedy Hofburg powiększył się o Bramę Szwajcarską, która łączy XIII-wieczny „Dziedziniec Szwajcarski” z największym placem wśród zabudowań Hofburga – In der Burg. Plac otoczony jest „starym pałacem” (niem. Alte Burg), „pałacem Amelii” z XVI w., barokowym „skrzydłem Leopolda” oraz pochodzącą z XVIII w. „Kancelarią Cesarską”. Na placu stoi pomnik Franciszka II. W „skrzydle Leopolda” obecnie znajduje się rezydencja prezydenta Austrii. W apartamentach Franciszka Józefa i cesarzowej Elżbiety w budynku „Kancelarii” obecnie mieści się muzeum. W XVIII wieku do pałacu dobudowano stajnie dla koni.

Wejście do pałacu umieszczone jest od strony Placu św. Michała. Choć kompleks pałacowy sam w sobie jest perełką architektoniczną Austrii, co najmniej dwie tutejsze sale zasługują na szczególną uwagę. Pierwsza z nich to Sala Tronowa, która jednak nigdy nie posłużyła do tego celu. W wielu miejscach znajdziecie tu gloryfikację Habsburgów. Świadczą o tym chociażby umieszczone na suficie obrazy Aloisa Hansa Schramma. Znaleźć tu można alegoryczne przedstawienie Austrii w otoczeniu wartości takich jak: sprawiedliwość, odwaga, nauka, sztuka i rolnictwo. Uwieczniono tu również znaczących władców habsburskich, m.in. dowódcę Karola z Lothringen, polskiego króla Jana III Sobieskiego, feldmarszałka księcia Eugeniusza Sabaudzkiego, kanclerza stanu księcia Kaunitza i księcia Metternicha.

Drugą jest Sala Ceremonialna, w której zachwyca wspaniały kasetonowy sufit, wspierany przez 24 okrągłe kolumny. Pomieszczenie rozświetla 26 kryształowych żyrandoli, które mieszczą aż 1300 świec. Sala była świadkiem wielu historycznych wydarzeń.

W apartamentach cesarskich można zwiedzać prywatne i oficjalne komnaty cesarza Franciszka Józefa i cesarzowej Elżbiety. Do końca monarchii w roku 1918 Hofburg służył jako mieszkanie i miejsce pracy cesarskiej rodziny. Zwiedzanie obejmuje 24 pomieszczenia, wiodąc przez cesarskie schody, pokój audiencyjny, gabinet, pokoje mieszkalne i sypialnie cesarskiej pary. Tu żyli cesarz Franciszek Józef i „Sisi” z dziećmi i całym dworem. Pomieszczenia utrzymane są w stylu rokoko i wyposażone w bogate sztukaterie, imponujące kryształy z Bohemii, jednej z trzech historycznych ziem czeskich, a także ceramiczne piece kaflowe. Imponująca jest sala jadalna z luksusowo nakrytym stołem.

W Muzeum Sisi, znajdującym się w cesarskich apartamentach Hofburgu, najcenniejszymi eksponatami muzeum są liczne osobiste przedmioty, które były własnością Elżbiety, a także najsłynniejsze portrety pięknej monarchini.

W Komnacie Srebrnej wystawione są cenna porcelana oraz kryształowe kieliszki, wystawne zastawy stołowe, ale także proste naczynia kuchenne z miedzi. Najbardziej imponującym eksponatem jest długa na 30 metrów „Mediolańska dekoracja stołowa”, która została wykonana z okazji koronacji cesarza Ferdynanda I na króla Królestwa Lombardzko-Weneckiego w roku 1838.

W skarbcu cesarskim zobaczyć można aż dwie korony cesarskie, tu także przechowywany jest skarb Burgundzki i skarb Zakonu Złotego Runa.

Imponująca sala paradna biblioteki ma prawie 80 m długości i 20 m wysokości i zwieńczona jest pięknie udekorowaną freskami autorstwa malarza dworskiego Daniela Grana kopułą. Znajduje się tu ponad 200 000 tomów, w tym obejmująca 15 000 tomów biblioteka księcia Eugeniusza Sabaudzkiego. Znaleźć tu można także jedną z największych kolekcji pism Marcina Lutra z okresu reformacji. Wśród eksponatów znajdują się także dwa wspaniałe, barokowe globusy weneckie: globus i globus nieba. Każdy o średnicy ponad jednego metra. Zwiedzanie wnętrz pałacu ułatwia, otrzymany na wstępie, polskie audioguide, dostarczający najważniejszych informacji po polsku.

Obecnie, od 1945 roku, jedno ze skrzydeł kompleksu pełni funkcję siedziby prezydenta Austrii. Pałac jest też siedzibą Austriackiej Biblioteki Narodowej (Österreichische Nationalbibliothek) i kilku światowej sławy muzeów; część pomieszczeń wykorzystywana jest jako centrum kongresowe.

Pałac Hofburg jest położony w historycznym centrum miasta, na południowy zachód od placu i katedry św. Szczepana.

Zdjęcia pochodzą z filmu nagranego kamerą VHS w sierpniu 1992 roku. Niestety ich jakość pozostawia wiele do życzenia, ale chciałem je wykorzystać.