Początki Pafos sięgają czasów starożytnych (początek XIV wieku p.n.e.), kiedy to znajdowały się tu dwie osady Stare Pafos (Pafos Palaia) i Nowe Pafos (Pafos Nea). Nowe Pafos, powstałe w obrębie dzisiejszego miasta, zostało założone pod koniec IV wieku p.n.e. Według mitologi greckiej to właśnie w pobliżu Pafos narodziła się z morskiej piany bogini miłości, piękna, kwiatów, pożądania i płodności – Afrodyta. Wydarzenie to spowodowało że miasto cieszyło się wielką sławą w całym ówczesnym antycznym świecie. Swój największy okres rozkwitu Pafos przezywało w epoce hellenistycznej (okres od 323 roku p.n.e. do 30 roku p.n.e.). Wtedy to podniesione zostało do rangi stolicy wyspy. Kres świetności miasta rozpoczął się wraz z rządami Rzymu. Na początku IV wieku Pafos zostało zniszczone przez trzęsienie ziemi. Miasto odbudowano, ale nie osiągnęło już dawnej świetności, a stolica została przeniesiona do także odbudowanej Salaminy. W czasach bizantyjskich w wyniku coraz częstszych najazdów od strony morza Pafos zostało przeniesione na 60 metrowe wzgórze. Po upadku Cesarstwa miasto dostało się pod panowanie Bizancjum, a później przejęli je Wenecjanie. W XIII wieku w Pafos wybudowane zostały dwa zamki, które zostały zniszczone w czasie inwazji tureckiej jaka miała miejsce w 1570 roku. W późniejszym czasie Turcy odbudowali jedną z twierdz i przekształcili ją w więzienie. W tym czasie Pafos stanowiło już mało znaczący port pozostający w cieniu Larnaki, Kyrenii i Famagusty.  Sytuacja Pafos jako mało ważnego miasteczka nie zmieniła się pod rządami Brytyjczyków ani po odzyskaniu niepodległości przez Cypr w latach sześćdziesiątych XX wieku. Rolę głównego ośrodka administracyjnego wyspy przejęła zaś Nikozja. Dopiero interwencja Turcji w 1974 roku, a w konsekwencji utrata takich miast jak Kyrenia i Famagusta przez Republikę Cypryjską na rzecz Cypru Północnego skłoniła rząd południowo-cypryjski do inwestycji w Pafos, dzięki czemu miasto jest dziś ważnym ośrodkiem turystycznym południowej części wyspy. Bogactwo zabytków z praktycznie każdej epoki istnienia Pafos stało się przyczyną wpisania miasta na listę UNESCO. Do ważniejszych zabytków zaliczają się:

Park archeologiczny Nea Pafos – kompleks archeologiczny obejmujący ruiny starożytnego greckiego i rzymskiego miasta zlokalizowanego w pobliżu portu współczesnego miasta. Wykopaliska datowane są na okres od starożytności do średniowiecza. Ważniejsze zabytki odkryte na terenie parku archeologicznego:

Willa Tezeusza – zbudowana w drugiej połowie II wieku na ruinach wcześniejszych domów z okresu hellenistycznego i wczesnego okresu rzymskiego i była w użyciu do VII wieku. Ze względu na duże rozmiary willi (składała się z ponad 100 pokoi) była prawdopodobnie rezydencją gubernatora Cypru. Wiele pokoi i trzy z czterech portyków wokół centralnego dziedzińca pokryte są mozaikami z motywami geometrycznymi. Najstarsza mozaika przedstawia Tezeusza i Minotaura, datowana jest na sam koniec III lub początek IV wieku z wyraźnymi późniejszymi uzupełnieniami, wykonanymi prawdopodobnie po trzęsieniach ziemi w połowie IV wieku;

Dom Dionizosa – pozostałości willi zbudowanej pod koniec II wieku p.n.e. o powierzchni 2000 m² z czego 556 m² podłóg pokrytych zachowanymi mozaikami ze scenami mitologicznymi, łowieckimi i historycznymi. Wiodącym tematem mozaik jest mit odkrycia i przekazania ludzkości wytwarzania wina przez Dionizosa;

Dom Orfeusza – przedsionek domu jest ozdobiony mozaiką przedstawiającą Orfeusza wśród zwierząt. W kolejnym pomieszczeniu znajdują się dwa panele mozaikowe, jeden przedstawiający Herkulesa i lwa nemejskiego, a drugi Amazonkę z koniem; 

Dom Aiona – odkryto tu jedną z najpiękniejszych mozaik datowaną na połowę IV wieku n.e. Składa się z pięciu paneli figuralnych przedstawiających narodziny Dionizosa, Ledę z łabędziem, konkurs piękności między Kasjopeją i Nereidami, Apollo i Marsjasz oraz Triumf Dionizosa.

Agora – z datowanej na II wiek agory zachowały się fundamenty czterech portyków otaczających dziedziniec i fragmenty niektórych budynków.

Odeon – zbudowany w II wieku ze starannie ociosanych bloków wapiennych. Aktualnie odrestaurowany jest miejscem wydarzeń teatralnych i muzycznych (brak zdjęć);

Bazylika Chrysopolitissa – jedna z największych bazylik wybudowanych na wyspie w VI wieku. Pierwotnie miała siedem naw, które zostały zredukowane do pięciu podczas późniejszej przebudowy. Bogata geometryczna dekoracja mozaikowych posadzek bazyliki datowana jest na IV i VI wiek n.e. W nawie środkowej zachowały się trzy unikalne sceny figuralne przedstawiające alegorie chrześcijańskie. Po zniszczeniu bazyliki, w XI wieku na tym miejscu wybudowano kościół bizantyjski. Kolejny kościół Agia Kyriaki Chrysopolitissa, zbudowany w XV wieku, od 1987 roku jest kościołem katolickim, ale służy także wiernym Kościoła anglikańskiego. Przy kościele stoi niewysoka biała kolumna, przy której według tradycji biczowano św. Pawła (Pręgierz św. Pawła).

Katakumby Agia Solomoni składające się z dziedzińca otoczonego przez pięć komór. Początkowo służyły one za grobowce, z czasem została tam wybudowana synagoga, a nawet kapliczka. W średniowieczu katakumby Agia Solomoni często były obierane za cel pielgrzymek. Stąd właśnie na ścianach nadal wiszą malowidła i święte obrazy. Katakumby ciężko jest przeoczyć, ponieważ przed wejściem znajduje się dość intrygujące drzewo pistacjowe. Jest na nim zawieszone mnóstwo kolorowych wstążek, które mają chronić wejścia do katakumb. 

Zamek, pierwotnie bizantyjski fort znajdujący się u wejścia do portu w Pafos (brak zdjęć). Grobowce Królewskie – duża starożytna nekropolia usytuowana na północny zachód od miasta, wpisana na listę UNESCO (brak zdjęć).

Pafos to zabytkowe miasto w południowo-zachodniej części Cypru, położone nad brzegiem Morza Śródziemnego, około 70 km na zachód od Limassol i jest największym ośrodkiem turystycznym tej części wyspy.

Zdjęcia wykonano we wrześniu 2024 roku.

  • Wejście na teren Nea Pafos

  • Willa Tezeusza

  • Mozaiki

  • Willa Orfeusza

  • Kolumna św. Pawła

  • Kolumna św. Pawła i kościół Agia Kyriaki Chrysopolitissa

  • Kościół Agia Kyriaki Chrysopolitissa

  • katakumby Agia Solomoni - wejście

  • Pafos port

  • Najnowsze Pafos