Najstarsze historyczne wzmianki o osadzie znajdującej się w miejscu obecnego miasta pochodzą dopiero z przełomu XII i XIII wieku. W 1308 roku Kutna Hora otrzymała od króla Wacława II prawa miejskie oraz zezwolenie na eksplorację miejscowych złóż srebra. To właśnie dzięki pozyskiwaniu tego cennego kruszcu bardzo szybko miasto stało się jednym z ważniejszych i bogatszych ośrodków handlowych regionu. Do XVIII wieku w mieście działała mennica królewska Włoski Dwór (Vlašský dvůr), o której randze dziś przypomina majestatyczna gotycka kaplica królewska. To właśnie w niej bity był słynny srebrny praski grosz (pražský groš), który stał się jedną z najpopularniejszych monet obiegowych i przeliczeniowych w średniowiecznej, środkowej Europie. W 1471 roku w Kutnej Horze wybrano na króla czeskiego Władysława II Jagiellończyka (1456-1516). Niestety z upływem czasu złoża srebra zostały wyczerpane co przyczyniło się do stagnacji i upadku miasta. W 1547 roku wybito ostatni praski grosz, a w 1726 roku mennicę ostatecznie zamknięto. Budowa nowoczesnych traktów komunikacyjnych (w tym m.in. kolei) w XIX wieku ominęła Kutną Horę przez co po dziś dzień zachowała ona nieco prowincjonalny charakter. Obecnie miasto utrzymuje się głównie dzięki turystyce i handlowi.
Najważniejsze zabytki miasta to:
Gotycki kościół św. Barbary – jeden z najwspanialszych zabytków miasta. Z uwagi na swój monumentalizm i piękno architektury nazywany bywa także często katedrą – Chrám svaté Barbory. Budowa świątyni rozpoczęta została w drugiej połowie XIV wieku i ciągnęła się z przerwami przez kilka kolejnych stuleci. Jej fundatorem był zakon cystersów (jeden z najbardziej wówczas wpływowych), a także część funduszy zebrana została ze składek górników (św. Barbara to ich patronka). Świątynię zaczęto wznosić na skarpie za murami miejskimi, w miejscu, gdzie znajdowała się już kaplica poświęcona św. Barbarze, patronce górników. Zakładano dzieło w stylu francuskiego gotyku, a pierwszym architektem był Johann Parler. Wojny husyckie spowodowały przerwę w budowie, którą wznowiono w latach 80-tych XV wieku. Dokończono wówczas nawy boczne ze sklepieniami krzyżowymi, girlandową kaplicę oraz transept. Architektem był wówczas Matej Rejsek, a później Benedykt Rejt. W roku 1499 zasklepiono chór. Budowę zakończono w roku 1558. Z powodów finansowych kościół nie został wybudowany z takich rozmachem, jak pierwotnie zaplanowano. Niemniej jednak budowla stanowi wspaniały symbol potęgi i bogactwa miasta oraz Królestwa Czech. Kościół zbudowany z piaskowca jest bezwieżowy. Wnętrze jest pięcionawowe. Na zewnątrz zwracają uwagę liczne przypory, sterczyny i rzygacze. W jednej z kaplic znajdują się freski z motywami górnictwa i mennictwa, czyli zajęciami związanymi z Kutną Horą. W kaplicy Smíškowskiej znajdują się malowidła późnogotyckie, przedstawiające scenę wojenną z ówczesnym kierownikiem budowy Michalem Smíškiem z Vrchoviszt, przygotowującym wraz z rodziną ołtarz do mszy. W 1626 roku do miasta przybyli jezuici. Kościół był wówczas zaniedbany, więc zakonnicy dokonali niezbędnych przeróbek i prac konserwacyjnych. Powstał wtedy m.in. barokowy chór i kaplica św. Franciszka Ksawerego, a później ołtarz Ignacego Loyoli w nawie północnej. Zmianie uległ dach – siodłowy zastąpił pierwotny namiotowy. Powstała również galeria łącząca świątynię z nowym kolegium jezuickim. Po kasacie zakonu kościół przejęła fundacja religijna, ale nie miała ona funduszy na utrzymywanie świątyni. Dopiero w II połowie XIX wieku doszło do renowacji – odnowiono dach, poszerzono od zachodu kościół o jedno pole sklepienne, a cała świątynia uzyskała neogotycki wygląd. W miejsce gotyckiego ołtarza stanął neogotycki tryptyk z lat 1905-10. W oknach pojawiły się witraże z motywami z ogólnoczeskiej i miejscowej historii, wspominające mecenasów renowacji. Jeden z witraży upamiętnia mającą miejsce w 1905 roku wizytę cesarza Franciszka Józefa I, który zostawił dar dla świątyni. Kościół ponownie wyświęcono w 1905 roku.
Kaplica Czaszek (Kostnice Sedlec), czyli kościół cmentarny Wszystkich Świętych (Hřbitovní kostel Všech Svatých). Historia ten niesamowitej świątyni rozpoczyna się w połowie XII wieku, kiedy to Cystersi założyli w Sedlecu jeden ze swoich klasztorów. W 1278 roku ówczesny opat klasztoru sedleckiego Jędrzej uczestniczył w poselstwie króla Przemysła Otokara II do Jerozolimy. Wtedy to przywiózł on z Kalwarii garść ziemi, którą rozsypał na miejscowym cmentarzu. Tym samym teren ten stał się ziemią świętą. Wydarzenie to spowodowało, że wielu ludzi (w tym i szlachciców) miało pragnienie by po śmierci spocząć na tym cmentarzu. Od tego czasu miejscowy cmentarz stał się miejscem pochówku nie tylko mieszkańców Czech ale i Polski, Bawarii czy Belgii. Ponadto w czasach epidemii, wojen czy pomoru chowano tu także tysiące innych osób. W 1421 roku kaplica została podpalona i doszczętnie zniszczona przez Husytów. Jej całkowita odbudowa nastąpiła dopiero w XVIII wieku. W jej wnętrzu zgromadzono szczątki około 50 tysięcy ofiar epidemii dżumy oraz wojen husyckich. Zdezynfekowane czaszki i kości zmarłych posłużyły jako materiał konstrukcyjny dla stworzenia niemal całego wystroju wnętrza świątyni. Za projekt ten odpowiadał znany rzeźbiarz Franciszek Rint z Czeskiej Skalicy.Zobaczyć możemy tu m.in. wykonany z kości oraz czaszek monumentalny żyrandol czy herb rodowy książąt Schwarzenbergów. W godzinach wieczornych po tych zabytkach oprowadzają przewodnicy w cysterskich habitach. Pomieszczenia kościoła i ossuarium oświetlone są tylko świecami, a turyści mogą posłuchać chorału gregoriańskiego oraz muzyki organowej. Sedlec to dzielnica Kutnej Hory.
Kościół klasztorny Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i św. Jana Chrzciciela w Sedlcu. Wzniesiony w latach 1280–1320 kościół łączył w sobie cechy stylowe północnofrancuskiej gotyckiej architektury katedralnej z elementami niemieckimi. Jego budowę rozpoczęto za czasów opata Heidenreicha, kiedy to klasztor cystersów rozwinął się gospodarczo, głównie dzięki wydobyciu srebra na obszarach wchodzących w skład jego uposażenia, co całkowicie zmieniło sytuację materialną opactwa i całego regionu. Kościół w Sedlcu stał się pierwszą katedrą i jednocześnie największą budowlą sakralną w Czechach i na Morawach. Pierwotna forma masywnej, kamiennej budowli w stylu wczesnogotyckim na planie krzyża łacińskiego nie została zachowana, gdyż w 1421 roku tutejszy klasztor i kościół cystersów zostały splądrowane i spalone przez wojska husyckie. Świątynia pozostawała ruiną przez 279 lat. Prace restauracyjne rozpoczęto w 1700 roku za czasów opata Jindricha Snopka. Inicjatorem pierwszego etapu renowacji był Pavel Ignác Bayer z Igławy, który zabezpieczył świątynię, jak również był autorem koncepcji pięcionawowego układu kościoła. Kolejny etap zainicjował Jan Błażej Santini-Aichel, chcący przebudować świątynię w stylu baroku gotyckiego. Stworzył on m.in. nowe sklepienia oraz szczyt zachodni i przedsionek. Odrestaurowany kościół konsekrowano w 1708 roku. Okres jego ponownego rozkwitu nie trwał jednak długo. Niespełna osiemdziesiąt lat po renowacji, za panowania cesarza Józefa II, klasztor w Sedlcu został zlikwidowany w 1784 roku, a jego majątek zlicytowano. Kościół stał się magazynem mąki, a w 1812 roku w budynkach klasztornych rozpoczęła działalność fabryka tytoniu, która przetrwała do czasów współczesnych. W 1806 roku kościół ponownie zaczął pełnić funkcję religijną.- Kościół Świętego Jakuba – gotycki kościół farny. Budowa trwała od połowy XIV wieku, aż do wieku XV, a prace budowlane nadzorował Peter Parler. Kościół jest łatwo rozpoznawalny dzięki wysokiej na 84 metry wieży na zachodniej fasadzie. Planowana była budowa drugiej bliźniaczej wieży, która jednak nigdy nie powstała.
Hrádek – zameczek szlachecki. Pierwotnie była to wieża wchodząca w skład miejskich fortyfikacji. Pierwsza wzmianka o budowli pochodzi z 1312 roku (właścicielem był niejaki Herman de Castro). Następnie Hrádek został przebudowany na przełomie XIV i XV wieku, kiedy jego właścicielem był wójt Václav z Donína. Ponowna przebudowa miała miejsce pod koniec XV wieku, kiedy to dawna średniowieczna twierdza przekształciła się w siedzibę patrycjuszy. Wielką rozbudowę rozpoczął przedsiębiorca Michal Preklov, ale w 1490 roku zmuszony został do odsprzedaży zameczku kupcowi Janowi Smíškowi z Vrchovišť. Obiektowi nadano kształt w stylu tzw. jagiellońskiego gotyku: okna zostały ozdobione małymi fasadami górników, północna fasada uzyskała wykusz na wrzecionowym słupku z bogatym kamiennym zdobieniem. W 1504 roku powstała wykuszowa kaplica św. Wacława, w której znajdują się malowidła ścienne właścicieli ziemskich, symboli ewangelistów i dobrodziejów, z Janem Smiškiem i jego żoną Anną włącznie. W dużej sali na pierwszym piętrze zachował się wczesnorenesansowy malowany sufit kasetonowy z 1493 roku. W 1686 roku Hrádek kupili jezuici i urządzili w nim seminarium, którym pozostawał do 1773 roku, kiedy nastąpiła kasacja zakonu. W XIX i na początku XX wieku (do 1912 roku) mieścił się tu Instytut Nauczycielski. Od połowy XX wieku Hrádek stał się siedzibą Czeskiego Muzeum Srebra. W podziemiach udostępniono turystom m.in. tunele starej kopalni, odkryte w latach 60-tych XX wieku.
Włoski Dwór – Vlašský Dvůr. Jest to budynek dawnej mennicy królewskiej przeniesionej tu z Jihlavy przez Wacława II. Od XV wieku budowla była również rezydencją czeskich królów. W środku mieści się Muzeum Numizmatyczne, w którym możemy zobaczyć ostatni praski grosz, urządzenia służące do bicia monet, królewską Salę Posiedzeń oraz kaplicę. Niestety sama mennica jest zamurowana. W niewielkim dziedzińcu doskonale widoczne zamurowane wnęki warsztatów menniczych (šmiten). Każda šmitena oznakowana jest herbem innego miasta, do którego należały poszczególne warsztaty. Nazwa mennicy pochodzi od staroczeskiej nazwy Włochów (cz. Vlach), którzy przybyli tu z Florencji na zaproszenie króla, aby zająć się wdrażaniem technologii bicia monet. Przed wejściem wznosi się pomnik założyciela i pierwszego prezydenta Republiki Czechosłowackiej T. G. Masaryka.
Studnia kamienna – Studnia Rejsekowa – jest to kamienny zbiornik wody pitnej z końcaXV wieku położony na Rejsekowym Rynku. Studnię w latach 1493–95 wybudował najprawdopodobniej architekt Matej Rejsek z fundacji rycerza Jana Smíšeka z Vrchovišť, właściciela Hradku. Studnię tworzy bogato zdobiony dwunastokąt z dokładnie ociosanych bloków Piaskowca. Pierwotnie studnię zdobiło kilka rzeźb gotyckich umieszczonych na konsolach, które jednak się nie zachowały. Studnia służyła jako zbiornik wody pitnej dla mieszkańców od roku 1495 aż do roku 1890. Wodę do studni prowadziła drewniana kanalizacja o długości kilku kilometrów. W latach 1887–90 studnia została restaurowana. Zabytek jest uważany za unikatowy przykład inżynierii średniowiecznej na ziemiach czeskich i arcydzieło sztuki późnogotyckiej.
Kościół św. Jakuba. – świątynię wzniesiono w latach 1330-1420, a odnowiono w XVII wieku. Jest to najstarszy kościół w mieście. Jego budowę rozpoczęto krótko po odkryciu tutejszych złóż srebra. Ma tylko jedną wieżę, o wysokości 84 m, ponieważ stwierdzono niestabilność gruntu związaną ze szkodami górniczymi. Nawet ta jedna wieża jest nieznacznie odchylona od pionu. Jego ogrom jest odzwierciedleniem bogactwa, jakie miasto osiągnęło w XIV wieku. W okresie od XIV do XVI w. kościół był nazywany wysokim kościołem. Został on zbudowany jako trzynawowy kościół halowy, w którym nawy mają tą samą wysokość, 19 m. W połowie XX wieku rozpoczęto większe prace remontowe, które ujawniły, że był to ostatni na nie moment, bo kościół mógł się zawalić. Jego wnętrze skrywa bogaty wystrój późnogotycki, renesansowy i barokowy. W prezbiterium znajdują się gotyckie stalle z 1484 roku. Barokowy ołtarz główny pochodzi z lat 1677-78, nad nim znajduje się owalny obraz Św. Trójcy. Ciekawostką są kościelne organy, które posiadają aż 4 manuały, z których jeden steruje piszczałkami ukrytymi za ołtarzem głównym. Pod prezbiterium znajduje się 6 krypt, w których chowano bogatych mieszczan aż do 1782 roku, kiedy to zabroniono pochówków w kościołach. W sumie spoczywa tam około 200 osób.
Kolegium jezuickie – Barokowy budynek wzniesiono w latach 1667-78 na cześć cesarza Fryderyka II, według projektu włoskiego architekta, na planie litery F. Kolegium usytuowane jest dość nietypowo, bo poza murami miasta. Wynikało to po pierwsze z braku miejsca w obrębie murów, a po drugie budowanie w mieście wiązałoby się z ogromnymi wydatkami na wykup nieruchomości szlacheckich. Po kasacie klasztoru w 1773 roku budynek służył administracji wojskowej. Wzorując się na Moście Karola w Pradze na tarasie przed budynkiem w latach 1703-16 ustawiono obszerną dekorację rzeźbiarską, szpaler barokowych rzeźb rozgestykulowanych świętych i cherubinów.
Kolumna Niepokalanej Maryi Panny – barokowa kolumna morowa jest dziełem jezuickiego rzeźbiarza Franciszka Bauguta. Pochodzi z lat 1713–15 jako przypomnienie o epidemii dżumy, podczas której w 1713 zginęło ponad tysiąc osób.
Kaplica Bożego Ciała – późnogotycka kaplica przy kościele św. Barbary. została zbudowana przez Bractwo Bożego Ciała i służyła jako kaplica cmentarna z kostnicą. Cmentarz znajdował się prawdopodobnie w miejscu obecnego kolegium jezuickiego. Pod koniec XVIII wieku kaplica przestała służyć do celów duchowych (brak zdjęcia).
Kutna Hora jest położona w środkowych Czechach, nad strumieniem Vrchlice, około 65 km na wschód od Pragi.
Zdjęcia wykonano z filmu nagranego kamerą VHS w lipcu 2001 roku.