Najstarsze wzmianki o Człuchowie pochodzą z XII wieku. Na najwyższym wzniesieniu pod miastem znajdował się prasłowiański, drewniany gród. Od 1312 roku był własnością Krzyżaków, którzy kupili Człuchów za niewielką kwotę od synów Mikołaja z Ponieca. Główną, a długo jedyną murowaną budowlą miasta był zamek wzniesiony przez Krzyżaków, w którym rezydował wielki Mistrz zakonu, brat Urlyka, Konrad von Jungingen, a wcześniej Konrad von Wallenrode. Na podgrodziu powstała zaś nieduża, zamieszkała przez Kaszubów i niemieckich kolonistów, osada przyzamkowa. Dziś uznaje się, że stanowiła ona zalążek miasta.

Prawa miejskie miasto uzyskało w 1348 roku. Od 1466 roku, po pokoju toruńskim, kończącym wojnę trzynastoletnią, Człuchów należał do Polski, a od 1772 roku (I rozbiór Polski) do Prus. Po II wojnie światowej miasto ponownie znajduje się w Polsce i jest stolicą powiatu. Od 1999 roku miasto należy do województwa pomorskiego.

Najważniejszymi zabytkami miasta są:

– zamek krzyżacki drugi po Malborku pod względem wielkości, a terytorialnie największy. Był on siedzibą komtura i konwentu krzyżackiego. Rezydowali w nim m.in. komtur Konrad von Jungingen i Konrad von Wallenrode (1377-82). Do dziś przetrwały mury, wieża i nie odkryte jeszcze podziemia. W XIX wieku zamek został w większości rozebrany na odbudowę miasta po pożarze. W 1811 roku ukazało się rozporządzenie rejencji o ochronie ruin zamku. Obecnie trwają prace budowlane, których celem jest ponowne udostępnienie ruin zamku turystom;

– kościół parafialny pw. św. Jakuba z XVII wieku, z wieżą z XVIII wieku, następnie rozbudowany. Ufundowany był przez ówczesnego starostę Jakuba Wejhera, konsekrowany w 1647 roku;

– park miejski „Lasek Luizy” z XIX wieku;

– park z 1828 roku;

– dwór murowano-szachulcowy z 1 połowy XIX wieku, przy ul. Wojska Polskiego 5;

– budynek poczty z 1892 roku;

– budynek dawnej szkoły średniej przygotowującej do zawodu nauczyciela „Preporanda” z 1901 roku, ul. Szczecińska (obecnie siedziba Urzędu Gminy);

– zabytkowe kamienice z XIX wieku przy ul. Królewskiej;

– budynek dawnej szkoły specjalnej dla dzieci głuchoniemych z 1882 roku przy ul. Parkowej (obecnie siedziba ZSA);

– wille z końca XIX wieku przy ul. Batorego;- budynek browaru Rudolfa Leya z XIX wieku (obecnie siedziba PSS Społem);- budynek dawnej szkoły miejskiej z 1892 roku przy ul. Traugutta (obecnie siedziba CKU);

– budynek dworu miejskiego z 2 połowy XIX wieku, dawniej siedziba starostwa przy al. Wojska Polskiego 3 (obecnie Muzeum Regionalne);

– układ urbanistyczny dawnego śródmieścia.

W mieście znajduje się Muzeum Regionalne, prezentujące w swym dziale archeologicznym pradzieje Ziemi Człuchowskiej. Zabytki pochodzą z badań nad wczesnośredniowiecznych, osadnictwa w rejonie jeziora Krępsko i Szczytno oraz cmentarzyska ludności kultury pomorskiej w Olszanowie, Sąpólnie i Gwieździnie.

Człuchów jest położony 136 km na południowy zachód od Gdańska, na skrzyżowaniu dróg krajowych nr 22 i 25. Miasto rozłożyło się pomiędzy jeziorami: Urzędowym, Miejskim Małym, Miejskim Dużym oraz największym – Rychnowskim.

Zdjęcia wykonano w czerwcu 2013 roku.