Twierdza Dęblin (ros. Iwanogród) została wzniesiona przez Rosję w XIX wieku u zbiegu Wieprza i Wisły. Budowę twierdzy rozpoczęto wkrótce po klęsce powstania listopadowego. W 1832 roku zjechał tu car Mikołaj I położył kamień węgielny pod przyszłą fortyfikację. Zasadnicza budowa twierdzy według projektu inżyniera wojskowego gen. Iwana Dehna przypadła na lata 1837-45. Prócz zadań obronnych miała ona pełnić funkcje policyjne.

W efekcie powstała położona na prawym brzegu Wisły twierdza bastionowa o narysie pięciobocznym (pentagonalnym). Odcinki między bastionami i półbastionami, kurtyny, bronione były przez kazamaty artyleryjskie. Przed głównym obwodem twierdzy wzniesiono trzy lunety oraz dwie wysunięte reduty. Ponadto na lewym brzegu Wisły wybudowano przedmoście, zwane Fortem Gorczakowa. Wnętrze twierdzy wypełniały liczne obiekty zaplecza, przede wszystkim potężny gmach koszarowy o długości około 1500 metrów, magazyny i cerkiew. Na przełomie lat 70-tych i 80-tych XIX wieku przystąpiono do modernizacji i rozbudowy fortyfikacji. W jej ramach Twierdza Iwangorod została zmieniona w twierdzę fortową. Wzniesiono system 7 ceglano-ziemnych fortów, z których trzy znajdowały się na lewym brzegu Wisły. Mimo tych zmian twierdza, podobnie jak większość rosyjskich umocnień, była przestarzała i niedostosowana do warunków nowoczesnej wojny. W 1909 roku twierdza została skasowana.

W następnych latach wiele elementów obronnych zostało rozebranych bądź wysadzonych. W latach 1914–15 okolice twierdzy były polem ciężkich zmagań między wojskami rosyjskimi a niemieckimi i austro-węgierskimi. Sama twierdza jednak została opuszczona w tych samych dniach, co inne umocnienia rosyjskie na zachodzie Rosji. 4 sierpnia 1915 roku do twierdzy wkroczyły wojska niemieckie. W okresie międzywojennym cytadelę obsadzało Wojsko Polskie, zaś w większości fortów kontynuowano prace rozbiórkowe. W Dęblinie i jego rejonie mieściły się bardzo ważne magazyny wojskowe oraz słynna szkoła lotnicza. W roku 1939 roku wielkie tempo niemieckiej ofensywy nie pozwoliło zorganizować obrony Wisły na tym odcinku. Tragicznym dowodem na błędy popełnione w tym okresie przez stronę polską jest wysadzenie wspomnianych magazynów. Zniszczone zostały wtedy ogromne ilości sprzętu wojennego, w tym około 200 tysięcy karabinów. W czasie okupacji na terenie twierdzy mieścił się obóz jeniecki. W 1944 roku w rejonie Dęblina toczyły się bardzo ciężkie walki między wojskami radziecko-polskimi a niemieckimi.

Obecnie cytadela Twierdzy Dęblin zajęta jest przez Wojsko Polskie. Pozostałości istniejących fortów są opuszczone. Stosunkowo najlepiej zachowanym jest Fort II „Mierzwiączka”. Zwiedzanie twierdzy możliwe jest tylko w grupach po uzgodnieniu terminu z dowódcą jednostki wojskowej.Informacja w sprawie zwiedzania twierdzy +48 81 883 19 90 , 693143316. Punkt informacji Turystycznej czynny od 8.00- 15.00 od poniedziałku do piątku, w soboty od godz 9.00- 12.00. Wejście do Twierdzy znajduje się przy ul Saperów 5.

Dęblin jest położony 10 km na południowy-zachód od Ryk.

Zdjęcia wykonano w lipcu 2021 roku.

  • Brama południowa

  • Główne wejście

  • Koszary

  • Pomnik przy bramie południowej