Po raz pierwszy pomysł budowy pomnika wysunął w 1971 roku Henryk Lenarciak, ówczesny przewodniczący rady oddziałowej Związku Zawodowego Metalowców na Wydziale W-4. Realizacja tego zamierzenia możliwa jednak była dopiero po podpisaniu porozumień sierpniowych w 1980 roku.

Pierwotny projekt, autorstwa Bogdana Pietruszki przewidywał, że monument składać się będzie z czterech krzyży, łączących się kotwicami i ramionami. Opracowania formy plastycznej pomnika podjął się bezpośrednio po podpisaniu porozumień trzyosobowy zespół, w którego skład weszli architekt i plastyk Wojciech Mokwiński, rzeźbiarka Maria Korpalska, artysta plastyk Giedymin Jabłoński. Zespół ten zaproponował trzy krzyże zamiast czterech, ze względu na lepszą bryłę i bardziej uniwersalną symbolikę. 1 października 1980 roku komitet wybrał kolejną wersję projektu pomnika, zaproponowaną przez zespół, w skład którego wchodzili: Bogdan Pietruszka, Elżbieta Szczodrowska-Peplińska, Robert Pepliński (rzeźbiarze) i Wiesław Szyślak (architekt). Małą architekturę w otoczeniu pomnika zaprojektowali Wojciech Mokwińsli i Jacek Krenz.

Ówczesne władze próbowały odwlec budowę pomnika, m.in. proponując zorganizowanie szerokiego konkursu. Podjęto także próbę zmiany jego nazwy, tak by objął on również pamięć poległych milicjantów. Udało się temu zapobiec dzięki ostrym protestom Anny Walentynowicz która obawiała się, że może to umożliwić manipulację prawdą historyczną i rozmycie odpowiedzialności za masakrę stoczniowców. Pierwszy pal pod budowę wbito 17 września 1980 roku. Uroczystość wbudowania kamienia węgielnego odbyła się 6 grudnia 1980 roku. W budowie pomnika brało udział kilkanaście zakładów i instytucji.

16 grudnia 1980 roku, w dziesiątą rocznicę wydarzeń grudniowych, pomnik został odsłonięty, ceremonii towarzyszyło premierowe odtworzenie “Lacrimosy” Krzysztofa Pendereckiego, dzieła zamówionego specjalnie na tę okazję przez Lecha Wałęsę. Pomnik składa się z trzech krzyży, z których każdy waży 36 ton i mierzy 42 metry wysokości. Na każdym krzyżu zawieszona jest kotwica o wadze około 2 ton każda. W dolnej części monumentu znajdują się płaskorzeźby ze scenami z życia stoczniowców. Na pomniku został umieszczony cytat z psalmu 29, a także fragment wiersza “Który skrzywdziłeś” Czesława Miłosza. Krzyże wykonano z płyt ze stali chromoniklowej, kwasoodpornej, kotwice z płyt mosiężnych, a płaskorzeźby z brązu.

Pomnik Poległych Stoczniowców 1970, upamiętniający ofiary grudnia 1970 roku znajduje się na Placu Solidarności w Gdańsku, w pobliżu Bramy nr 2 Stoczni Gdańskiej, niedaleko miejsca, gdzie padli pierwsi czterej zabici.

Europejskie Centrum Solidarności zostało powołane na podstawie umowy z dnia 8 listopada 2007 w sprawie utworzenia i prowadzenia wspólnej instytucji kultury, zawartej między Ministrem Kultury i Dziedzictwa Narodowego, województwem pomorskim, Miastem Gdańsk, Związkiem Zawodowym „Solidarność” i Fundacją Centrum Solidarności. Deklarowanym celem działalności Centrum jest „upowszechnienie dziedzictwa „Solidarności” w Polsce i innych krajach oraz czynne uczestnictwo w budowie tożsamości europejskiej”. Centrum kieruje dyrektor, powołany na czteroletnia kadencję. Przy Centrum działa 16-osobowa Rada powoływana również na czteroletnią kadencję. Członkowie Rady pełnią swoją funkcję społecznie bez wynagrodzenia. Przy Centrum działa także Kolegium Historyczno-Programowe. Nadzór nad Centrum sprawuje Prezydent Miasta Gdańska.  Projekt został wybrany drogą konkursu spośród 58 prac. Konkurs architektoniczny wygrał zespół z pracowni Fort z Gdańska, w składzie: Wojciech Targowski, Paweł Czarzasty, Piotr Mazur, Antoni Taraszkiewicz. Koszt budowy wyniósł 231,1 mln zł.

Otwarcie nastąpiło 30 sierpnia 2014. Powstał pięciopiętrowy budynek z tarasem widokowym, którego ściany obłożono blachą corten, która swoim rdzawym kolorem nawiązuje do elementów kadłubów stoczniowych. Obiekt zajmuje powierzchnię około jednego hektara i posiada podziemny parking o 286 miejscach. Sercem budynku jest wystawa stała, dedykowana historii Solidarności i ruchów opozycyjnych, które doprowadziły do przemian demokratycznych w całej Europie Środkowo-Wschodniej. Siedem sal wystawienniczych zajmuje powierzchnię blisko trzech tysięcy metrów kw. Odwiedzający mogą skorzystać z najnowszych rozwiązań technologicznych – multimedialnych ekranów dotykowych, prezentujących zbiory, czy oryginalnych instalacji przestrzennych, jak też obejrzeć oryginalne wyposażenie stoczni czy wejść do milicyjnego STARA. Wystawa to około dwa tysiące archiwaliów: fotografii, filmowych materiałów archiwalnych, dokumentów, map, biogramów, kalendariów, wycinków prasowych. Oprócz wystawy stałej w siedzibie Centrum mieści się m.in. archiwum, biblioteka, mediateka, sala wielofunkcyjna. Na parterze budynku, swobodnie dostępnym, znajdzie się całoroczny ogród oraz księgarnia, sklep z pamiątkami i kawiarnia.

Oprócz Europejskiego Centrum Solidarności w budynku siedziby mają także organizacje pozarządowe. Swoje biuro ma także prezydent Lech Wałęsa, legendarny przywódca Solidarności.

Siedziba Centrum znajduje się w dzielnicy Śródmieście, przy placu Solidarności, w pobliżu Bramy nr 2 i Pomnika Poległych Stoczniowców.

Zdjęcia wykonano w grudniu 2016 roku.