Prawa miejskie zostały nadane miastu w 1283 roku przez margrabiego Henryka Dostojnego na podstawie prawa magdeburskiego. Lubsko musiało już wtedy mieć umocnione wały obronne, dla których otrzymano zezwolenie na rozbudowę. Z miasta prowadziły dwie bramy: na północ do Gubina i na południe do Żar. Po śmierci margrabiego jego wnuk, Dytryk III sprzedał w 1304 miasto Brandenburgii. Margrabia Waldemar w 1318 roku nadał miastu przywilej sądowniczy, według którego mogło odtąd sądzić zbrodnie popełnione w obrębie murów. Zostało również nadane prawo do stałego utrzymywania sądów, wybieranego na jeden rok sędziego oraz trzech dożywotnych ławników. Po śmierci Waldemara doszło do walk pomiędzy spadkobiercami i władcami sąsiednich księstw. Wkrótce wkroczył do marchii Jan Luksemburski i zajął miasto w drodze na Gubin. W 1323 roku zostało miasto przekazane przez króla niemieckiego Ludwika IV Wittelsbacha jego najstarszemu synowi Ludwikowi Brandenburskiemu. W 1353 roku miasto zostało zastawione przez margrabiów landgrafowi Miśni Fryderykowi III. On to nadał w 1359 roku prawo do wolnego handlu z Frankfurtem nad Odrą i całą Brandenburgią. Przez układ rozwiązujący kwotę zastawu pomiędzy cesarzem Karolem IV Luksemburskim i brandenburczykami miasto dostało się między 1364-68 do rąk krewnego cesarza, Bolka Świdnickiego z rodu Piastów śląskich. Po bezpotomnej śmierci Bolka wróciło miasto w ręce cesarza i wkrótce jego małoletniego syna. W ten sposób miasto dostało się na prawie sto lat pod władanie czeskie. Król Wacław IV nadał miastu w 1411 roku prawo bicia własnej monety. W następnym stuleciu doszło do prywatyzacji miasta, które zostało oddane w zastaw rodzinie Biberstein. W kwietniu 1430 miasto zostało splądrowane i częściowo spalone przez Husytów. Podczas wojny marchijskiej pomiędzy elektorem brandenburskim Albrechtem Achilles a Janem II Żagańskim miasto przechodziło wielokrotnie z rąk do rąk. Na mocy pokoju w Kamieńcu Lubsko przeszło w 1492 roku we władanie Brandenburczyków. Od tego momentu aż do 1945 roku miasto należało nieustannie do Brandenburgii. Dnia 13 lipca 1496 roku miasto zostało prawie doszczętnie zniszczone przez pożar. Odbudowa miasta następowała szybko dzięki ulgom nadanym przez margrabiego. Z tego okresu pochodzi kościół farny. Przez cały XVI wiek miasto rozwijało się, nie zakłócone przez żadne wojny. Prywatyzacja miasta została dokonana w 1543 roku, gdy przeszło na własność rodziny von Pack i następnie von Kottwitz. Podczas wojny trzydziestoletniej Lubsko znacznie ucierpiało. Wojny XVIII wieku oszczędziły wprawdzie miasto, ale obłożyły je wysokimi obciążeniami. Podczas wojen napoleońskich przez miasto przechodziły obce armie, obciążając je kontrybucjami. Reformy w Prusach w roku 1807 przyniosły miastu niezawisłość od prywatnych właścicieli. Miasto otrzymało wybieralnych radnych i przejęło administrację we własne ręce. Jako pan na zamku został wymieniony jeszcze w 1793 roku joannita George Friedrich von Beerfelde. Jego potomkowie począwszy od roku 1840 przebudowali zamek wielokrotnie, który przybrał dzisiejszą formę. W 1846 roku przeprowadzono przez miasto linię kolejową Berlin-Wrocław. W 1857 uruchomiono gazownię miejską i w 1863 roku ułożono wodociągi. Oświetlenie uliczne z gazowymi lampami zostało wprowadzone w 1896 roku. I wojna światowa zastopowała wzrost miasta. Od tego czasu liczba mieszkańców malała stale aż do roku 1939.

W czasie II wojny światowej miasto nie zaznało alianckich nalotów bombowych. W licznych fabrykach pracowali robotnicy przymusowi z zajętych przez Niemców krajów. Lubsko zostało zajęte przez oddziały sowieckie rankiem 20 lutego. Podczas walk zostało uszkodzonych kilkanaście domów. W dniu 3 czerwca 1945 roku miasto zostało oddane przez sowieckiego komendanta w ręce polskiej administracji. Miasto otrzymało początkowo nazwę Zemsz i od 1947 roku nazwę Lubsko, pochodzącą od nazwy rzeki. Jako rezultat Konferencji Poczdamskiej Lubsko stało się częścią Polski a ludność niemiecka została przymusowo przesiedlona już w końcu czerwca 1945 roku, jeszcze przed oficjalnymi ustaleniami. Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są:

– Zamek z 1570 roku, przebudowywany w XVIII i XIX wieku, obecnie dom pomocy społecznej. Zamek znajduje się przy ul. Zamkowej 10 (osobny artykuł) 

– Gotycki kościół parafialny pod wezwaniem Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny, z połowy XIII wieku. Jest to najstarszy obiekt sakralny w mieście. Najwcześniejsza wzmianka o świątyni pochodzi z 1315 roku. W dokumencie tym jest jednak mowa o ufundowaniu kościoła w 1289 roku. Z tego wynika, że kościół został ukończony w II połowie XIII stulecia. Według źródeł staroniemieckich, kościół „stał już w roku 1106, gdy miasto otrzymało pierwszy przywilej od Margrabiego Łużyckiego”. W dniu 13 lipca 1496 roku w mieście wybuchł pożar, który zniszczył kościół. Zostały zniszczone: dach i wnętrze. Zachowały się tylko mury. Świątynia była odbudowywana przez 20 lat. W 1589 roku wieża została rozbudowana oraz został zbudowany nowy ołtarz. W 1795 roku aptekarz Sternberg nakazał wybudować nowy chór do ufundowanych przez niego organów. Z przełomu XV i XVI wieku pochodzi m.in. szczyt wschodniej fasady, w formie schodkowej, ozdobiony prostokątnymi, rozdzielonymi krzyżowo blendami, zakończony sterczynami i sygnaturką. Z epoki gotyku pochodzą także ostrołukowe okna oraz iglica, będąca zwieńczeniem wieży z XIII wieku. Renesansowa jest natomiast attyka ozdabiająca wieżę. We wnętrzu świątyni zachowały się: ołtarz główny, ambona i chrzcielnica. Kościół znajduje się w centrum miasta, przy pl. Wolności 2.

– Renesansowy ratusz z 1580 roku. Pierwsza siedziba władz miejskich w Lubsku istniała już w roku 1456. Budynek ten spłonął w roku 1496. Obecny ratusz został wzniesiony w latach 1580-82 według projektu Antonio Albertiego. W latach 1597, 1606 i 1615 budynek był niszczony w pożarach a następnie remontowany, co jednak nie zmieniło jego pierwotnej formy. W XIX wieku dokonano przeróbek wnętrz i fasady w stylu neobarokowym. Podczas remontu w latach sześćdziesiątych XX wieku przywrócono pierwotną, renesansową formę ratusza, ostatnią renowację budynku przeprowadzono w roku 2009. Ratusz jest dwukondygnacyjnym budynkiem wzniesionym na planie prostokąta i umiejscowionym we wschodniej części rynku. Budowla nakryta jest wysokim dachem dwuspadowym z oknami typu wole oko. Elewacje ścian szczytowych są podzielone gzymsami, krawędzie są zdobione miękkimi liniami wolut. W środkach dłuższych elewacji o ośmiu osiach widnieją duże mansardy, o zdobieniach nawiązujących stylistycznie do szczytów budynku. Główny portal ujęty jest boniowanym obramowaniem, ponad którym umieszczono kartusz z herbem miasta. Wewnątrz zachowały się renesansowe drzwi z 1582 roku, oraz sale ze sklepieniami kolebkowymi i krzyżowymi. Obecnie ratusz jest siedzibą władz samorządowych i administracyjnych Lubska.

–  Baszta Pachołków Miejskich – gotycka wieża Bramy Żarskiej z XIV/XV wieku. Baszta znajduje się przy ul. Kopernika 28.

Lubsko jest położone 20 km na północny-wschód od Żarów.

Zdjęcia wykonano we wrześniu 2022 roku.

  • Kościół pw. Nawiedzenia NMP

  • Prezbiterium

  • Portal wejściowy

  • Kruchta

  • Kruchta

  • Nawa

  • Ratusz

  • Fasada

  • Portal wejściowy

  • Herb Lubska

  • Kamienice Starego Miasta

  • Baszta Pachołków miejskich

  • Baszta Pachołków miejskich