Klasztor cysterek w Marianowie został ufundowany w 1248 roku przez księcia szczecińskiego Barnima I. Do powstania klasztoru i jego funkcjonowania przyczyniły się także pomorskie rody rycerskie: von Osten, von Borck, von Jerichow, von Regedanz i von Wedel, które przekazały na rzecz klasztoru liczne nadania ziemskie. Klasztor posiadał również wiele przywilejów nadanych przez książąt pomorskich i władze duchowne.

Pierwotne zabudowania klasztorne były wykonane prawdopodobnie z drewna. Później zastąpiono je budowlami ceglanymi. Kompleks klasztorny składał się z orientowanego, pięcioprzęsłowego kościoła salowego, oraz dwóch dwukondygnacyjnych skrzydeł klasztornych. W skrzydle wschodnim (nieistniejącym obecnie) znajdowała się zakrystia, kapitularz i refektarz oraz cele mniszek. Wzdłuż skrzydeł klasztornych oraz południowej fasady kościoła biegł krużganek, który otaczał klasztorny wirydarz. Do szczytu skrzydła zachodniego przylegał (zachowany w niewielkim fragmencie) jednokondygnacyjny budynek gospodarczo-sanitarny. W pobliżu znajdowały się inne zabudowania pomocnicze: piekarnia, suszarnia, browar i wozownia. Cały kompleks klasztorny otoczony był murem.

Klasztor początkowo korzystał z immunitetu gospodarczego, z czasem musiał jednak przyjąć niektóre podatki na rzecz księcia i biskupa kamieńskiego. W razie najazdu zbrojnego wroga, ordynacja Bogusława X z 1523 roku zobowiązywała zakonnice do wystawienia sześciokonnego wozu z dziesięcioma mężczyznami uzbrojonymi w siekiery, pałki, łopaty i oskardy. Danina dla biskupa ograniczała się do przekazania 30 par rękawiczek nicianych oraz po dwie beczki piwa chociwelskiego i stargardzkiego. Funkcje przełożonych konwentu zakonnego pełniły zazwyczaj mniszki z rodów książęcych lub rycerskich. Przeciętnie w klasztorze przebywało ok. 20-30 mniszek. Po wprowadzeniu na Pomorzu protestantyzmu w 1534 roku klasztor uległ likwidacji, a w jego budynkach powstał zakład dla panien ze szlacheckich domów. Środki na utrzymanie zakładu pochodziły z zysków domeny marianowskiej w którą przekształcono część posiadłości zakonnych. Dodatkowy dochód dostarczał młyn, karczma, kuźnia i (najprawdopodobniej) warsztaty tkackie. W 1549 roku zabudowania klasztorne ucierpiały z powodu pożaru. Odbudowa trwała 2 lata. Ponowny pożar w 1637 roku spowodował zniszczenie skrzydła wschodniego klasztoru i krużganków wirydarza. Obiekty te nie zostały już odbudowane. W XIX wieku przebudowano skrzydło zachodnie dawnego klasztoru, rozebrano także zachodnie przęsło nawy kościoła i wybudowano w tym miejscu wieżę. Z zabudowań klasztornych zachowały się do naszych czasów:

ceglany, gotycki kościół z drugiej połowy XIII wieku pw. Niepokalanego Poczęcia NMP, z dobudowaną w 1892 roku wieżą, na której znajdują się dzwony z 1825 i 1890 roku. Przypory wzmacniające z zewnątrz mury kościoła pochodzą z XIX wieku. W murach kościoła zachowały się dwa skromne portale, z których południowy przeznaczony był dla zakonnic, a północny dla pozostałych wiernych. Górne partie zewnętrznych ścian kościoła ozdobione są gzymsem wieńczącym w postaci malowanego ornamentu z motywem czwórliścia. Kościół posiada drewniany, belkowany strop. Wyposażenie: ołtarz główny – pentaptyk powstały w XVI wieku, przemalowywany w XVIII i XIX wieku. Ołtarz początkowo był tryptykiem. Przekształcenie w pentaptyk, poprzez dodanie dwóch skrzydeł, nastąpiło prawdopodobnie ok. 1730 roku. W predelli znajduje się obraz „Złożenie do Grobu” wykonany w 1546 roku przez nadwornego malarza księcia Barnima I – Gabriela Glockendona. Artysta ten jest być może autorem całego ołtarza (w jego pierwotnej formie). Jedną z osób przedstawionych na obrazie jest córka księcia Barnima XI – Anna, późniejsza księżna Anhalt. Obraz ten uważany jest za najwartościowszą część ołtarza. Nad predellą, w centralnym miejscu ołtarza, umieszczono obraz „Ukrzyżowanie”. Na wewnętrznych skrzydłach ołtarza umieszczono obrazy: „Modlitwa w Ogrójcu”, „Pojmanie”, a na zewnętrznych: „Biczowanie”, „Złożenie do Grobu”; barokowa ambona – wykonana w 1726 roku przez stargardzkiego rzeźbiarza Bartholome Frantza. Ufundowana przez przeoryszę Domu dla Panien Barbarę Katherinę von Strauss i kaznodzieję Jana Krzysztofa Foersterna. Nad bramką ambony znajduje się herb fundatorki. Kosz ambony wspiera się na figurze Mojżesza. Płyciny ambony zdobią figury ewangelistów oraz cytaty z ewangelii św. Łukasza; epitafium królewskiego radcy Jerzego Andrzeja von Thuna. Epitafium wykonane z drewna, pod koniec XVII wieku w stylu barokowym. Posiada bogatą dekoracje rzeźbiarską z motywami roślinnymi; neogotyckie ołtarze boczne – wykonane w 1956 roku.

zachodnie skrzydło budynku klasztornego wraz z niewielkim fragmentem dawnego budynku gospodarczego. Zabudowania klasztorne otacza, pochodzący sprzed XVIII w., mur o długości 91 m i wysokości od 1,5 do 2 m. W pobliżu rośnie dąb Sydonii – pomnik przyrody.

Marianowo jest położone 16 km na wschód od Stargardu.

Zdjęcia wykonano w maju 2022 roku.

  • Kościół i klasztor

  • Skrzydło klasztorne

  • Nawa kościoła

  • Dawny wirydaż klasztorny