Barokowy pałac w Nałęczowie został wybudowany w latach 1771-75 dla Stanisława i Marianny z Potockich Małachowskich, według projektu architekta Ferdynanda Naxa. Była to jednopiętrowa budowla z mansardowym dachem, kryta gontem. Po śmierci żony, Stanisław ożenił się po raz drugi, lecz prowadząc hulaszczy tryb życia został zmuszony sprzedać majątek kuzynowi, Antoniemu Małachowskiemu. Antoni, sam leczący się na podagrę, swój dom w Nałęczowie otworzył na przybywających licznie krewnych chcących skorzystać z dobrodziejstwa źródeł. Po śmierci Antoniego jego spadkobiercy zaczęli poważnie myśleć o wykorzystaniu źródeł. Ponieważ ich pałac z trudem mieścił gości wybudowali osobny budynek dla gości nazywany dziś „Starymi Łazienkami”. Podczas Powstania Listopadowego cała powstała infrastruktura została zniszczona, a Małachowskich nie było stać na odbudowę, tak że ostatecznie zmuszeni byli majątek sprzedać.

W latach siedemdziesiątych XIX wieku trzech lekarzy, dawnych powstańców i sybiraków zakupiło podupadający w ruinę pałac i park. Ich celem było stworzenie sanatorium. Do roku 1880 przebudowali pałac, odbudowali „Stare Łazienki”.

Powstała wówczas piętrowa rezydencja wzniesiona na planie prostokąta, nakryta łamanym mansardowym dachem z facjatami. W fasadzie, w partii dachu znajduje się półkolisty fronton zwieńczony kartuszami z herbami Nałęcz i Pilawa. We wnętrzu pałacu zaskakuje bogactwo wystroju reprezentacyjnego piętra w bogatym stylu rokokowym i późno klasycystycznym. Na pierwszym piętrze Sala Balowa, której sufit i ściany pokryte zostały wysokiej wartości artystycznej dekoracją stiukową. W podobnym stopniu ozdobione są przylegające salony. Przy pałacu stoi piętrowy budynek zwany „oficyną pałacową” – niegdyś dwór Gałęzowskich pochodzący z pierwszej połowy siedemnastego wieku. W pochodzącym z połowy XVIII wieku parku, powiększonym w następnym stuleciu dla potrzeb kuracjuszy, znajdują się zabudowania uzdrowiska – m.in. najstarsze sanatorium oraz zabytkowe łazienki nad stawem, domki: grecki, angielski, biskupi.

W czasie II wojny światowej pałac został w znacznym stopniu zniszczony, jednak zaraz po wojnie odbudowano go. Obecnie pałac znajduje się w remoncie i jest niedostępny.

Nałęczów jest położony 23 km na zachód od Lublina, przy drodze nr 830 do Puław. Pałac znajduje się przy Al. St. Małachowskiego 3.

Zdjęcia wykonano w lipcu 2021 roku.

  • Elewacja frontowa

  • Kartusz herbowy

  • Oficyna - dawny dwór Gałęzowskich

  • Park zdrojowy

  • Park zdrojowy

  • Sanatoroum

  • Łazienki

  • Park zdrojowy