Pierwsze prawa miejskie nadał miastu w 1233 roku książę Henryk Brodaty. Miasto było na przestrzeni wieków własnością książąt legnickich, głogowskich i świdnicko-jaworskich. Wraz z powstaniem na początku XIII wieku klasztoru, nastąpił dynamiczny rozwój kościoła jak i miasta. Mniszki z klasztoru dzięki swym staraniom doprowadziły do miasta wodę budując w 1500 roku wodociąg miejski. Znaczny rozwój miasta zapewniło XV-wieczne prawo cechowe, które ustalało liczbę warsztatów jednego cechu w mieście. Znaczenie miasta rosło w związku z obecnością na jego terenach złóż gliny.  Aż do XX wieku mieszkańcy utrzymywali się z produkcji wyrobów ceramicznych. Nowogrodziec znajdował się najpierw pod panowaniem Polski, potem do śmierci księżnej Agnieszki w przyjaznym Polsce księstwie Świdnicko-Jaworskim. Po wygaśnięciu piastowskiej linii książęcej, miasto weszło pod panowanie korony Czeskiej. Właścicielami Nowogrodźca były rody von Landeskrone, von Rechenberg, von Haugwitz i von Warnsdorf. Od XVIII wieku miasto znajdowało się we władaniu Prus. Nowogrodziec doświadczył w swej historii wielu katastrof i klęsk żywiołowych wśród których prym wiodły wielkie pożary i katastrofalne powodzie. Również zarazy i choroby nie omijały miasta. W 1527 roku dżuma zabiła niemal wszystkich mieszczan. Jedynymi ocalałymi z epidemii były trzy pary małżeńskie oraz mieszkańcy klasztoru. Wstrząśnięci nowi mieszkańcy miasta postanowili wybudować świątynię i nazwać ją Kościołem Ofiarowania. Kościół ten został ukończony dopiero w 1657 roku, a do naszych czasów zachował się jedynie fragment fundamentów na cmentarzu komunalnym.

Nowogrodziec przez lata był też dewastowany przez działania wojenne. Miasto niszczone było przez Husytów w XV wieku, Szwedów w XVII wieku, a także podczas wojen śląskich. Mimo to miasto szybko podnosiło się ze zniszczeń i odbudowywało. W 1817 roku powstał pierwszy telegraf, a wkrótce potem poprowadzono Dolnośląsko-Brandenburską Kolej Żelazną. Początek XX wieku zapisał się szybkim i dynamicznym rozwojem miasta, dużymi inwestycjami oraz znacznym poprawieniem standardu życiowego mieszkańców Nowogrodźca. Już w 1900 roku miasto otrzymało prąd elektryczny, a jako pierwsze zostały oświetlone główne arterie komunikacyjne miasta. Również w tym samym roku w mieście założono pierwsze linie telefoniczne. Równocześnie rozbudowywano sieć połączeń kolejowych. Nowogrodziec przeszedł bez większych zniszczeń I wojnę światową, natomiast olbrzymie zniszczenia przyniosła II wojna światowa. Większość zabytkowych domów i kamieniczek w centrum uległa zniszczeniu w wyniku zaciętych walk w lutym 1945 roku. Te które ocalały wojenną pożogę w stanie nienaruszonym stoją do dzisiaj i są ozdobą nowogrodzieckiego rynku. Jednak te które były lekko zniszczone w wyniku działań wojennych zostały bezmyślnie wyburzone, a w ich miejsce postawiono nieciekawe, socjalistyczne bloki. Najważniejsze zabytki miasta to:

– Zespół klasztorny magdalenek – założony w XIII wieku, prawdopodobnie za sprawą św. Jadwigi Śląskiej. Wiadomo, że już w 1247 roku z pewnością był on zamieszkiwany przez magdalenki, sprowadzone w to miejsce z Niemiec. Zakon w miarę upływu czasu umacniał swoje wpływy w Nowogrodźcu, w czym na pewno pomagało przyjmowanie w szeregi nowogrodzieckiego zgromadzenia córek z dobrych, bogatych rodów. Pod koniec XV wieku zgromadzenie nabyło cały Nowogrodziec, stając się jego właścicielem aż do końca swojego istnienia, co miało miejsce w 1810 roku. W I połowie XVIII wieku doszło do wielkiego pożaru budynków klasztoru, a ich odbudowa przekształciła kompleks zabudowań klasztornych do stanu, w jakim znajdował się do końca 1945 roku. Wielokrotnie przebudowywany, po 1810 roku przestał być klasztorem i mieścił w swych murach różne instytucje, w tym sąd i seminarium ewangelickie. W 1945 roku został zniszczony przez zajmujące Nowogrodziec wojska sowieckie i do dziś znajduje się w ruinie. Jest jednym z nielicznych ufortyfikowanych klasztorów na Dolnym Śląsku i najstarszym klasztorem Magdalenek w Polsce. Obecnie zachowały się trzy zrujnowane budynki klasztorne (północno-wschodni, południowy i zachodni) i mury, które dawniej otaczały kompleks klasztorny od zachodu i północy. W bardzo dobrym stanie znajdują się podziemia klasztorne, zachowały się tam nawet resztki lamp i ściany dawnego pieca. W kiepskim stanie są masywne mury piaskowcowe, otaczające tereny klasztorne od strony ulicy Strzeleckiej, czyli od zachodu. Kilka lat temu duży fragment tych murów zawalił się.

– Późnobarokowy kościół parafialny pw. św. Pawła i Piotra, dawniej należący do klasztoru.

– Ratusz z 1795 roku, przebudowany w 1880 roku. Dwa poprzednie ratusze zostały zniszczone w pożarach w latach 1726 i 1742. Obecny budynek został wzniesiony w roku 1795 roku przez mistrza budowlanego Johanna Menzela z Bolesławca i cieślę Antona Cögehoera z Nowogrodźca, w miejscu wcześniejszych ratuszy. Budowla była restaurowana w roku 1880, a w latach siedemdziesiątych XX wieku została częściowo przebudowana. Ratusz jest budowlą wzniesioną na planie prostokąta, ma dwie kondygnacje, trzy trakty pomieszczeń i jest nakryty łamanym dachem naczółkowym. Główne wejście do budynku ulokowano w trzyosiowym płaskim ryzalicie, zwieńczonym schodkowym szczytem. Kondygnacje podzielone są gzymsem kordonowym, a naroża ujęto płaskimi lizenami. Obecnie ratusz jest siedzibą władz samorządowych i administracyjnych Nowogrodźca.

– Plebania, obecnie dom mieszkalny, ul. Kościelna 1, z 1790 roku.

– Kamieniczki przy okolicznych uliczkach rynku.

– Barokowa kamienna figura św. Jana Nepomucena.

– Słup milowy Poczty Saskiej z 1725 roku z monogramem króla Augusta II Mocnego (AR –.Augustus Rex, pol. Król August). Słup znajduje się ok 2,5 km na południowy zachód od centrum, przy ul. Chrobrego 36.

Nowogrodziec jest położony 16 km na południowy-zachód od Bolesławca.

Zdjęcia wykonano w maju 2023 roku.