Pierwotnie skansen nosił nazwę Wschodniopruskiego Muzeum Ziemi Ojczystej i znajdował się na terenie Królewca. Prace nad stworzeniem muzeum rozpoczęto w 1909 roku, a jego inauguracja nastąpiła w 1913 roku. W związku ze złym stanem budynków przeznaczonych do przeniesienia zdecydowano o wybudowaniu kopii. W latach 1910-1913 wybudowano ok. 20 obiektów z XVIII-XIX wieku, reprezentujących budownictwo mieszkalne, sakralne, przemysłowe oraz gospodarcze. Tereny muzeum w Królewcu okazały się na dłuższą metę zbyt małe i ograniczały dalszy rozwój placówki.

W 1937 roku zapadła decyzja o przeniesieniu muzeum do Olsztynka (ówczesnego Hohenstein), a translokacji wszystkich obiektów dokonano w latach 1938-42. Muzeum szczęśliwie przetrwało II wojnę światowa bez szwanku i po jej zakończeniu znalazło się w granicach Polski. Po wojnie przystąpiono do zabezpieczania obiektów. Prace wykonywane były pod nadzorem Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Olsztynie. Pod koniec lat pięćdziesiątych rozpoczęła się rozbudowa muzeum.

Skansen zajmuje powierzchnię około 93 hektarów. Na jego terenie zgromadzono mniej więcej 80 obiektów budownictwa ludowego z terenów dawnych Prus Wschodnich (z Warmii, Mazur, Powiśla i Małej Litwy), z czego kilkanaście to zachowane kopie przywiezione z Królewca. Na wizytę w skansenie warto zaplanować przynajmniej 2 godziny. Na terenie skansenu działa kawiarnia, w której serwowane są zioła, mieszanki ziołowe oraz różne lemoniady (Pijalnia Ziół i Mieszanek Ziołowych). Na miejscu możemy zjeść też coś słodkiego i zakupić lokalne przetwory. Na terenie skansenu przebywają również zwierzęta, w tym owce oraz koniki polskie, do których można podejść. Niektóre z obiektów wartych uwagi na terenie skansenu:

– drewniany kościół (kopia kościoła ze wsi Rychnowo) z niezależną dzwonnicą, która wzorowana była na istniejącym do dziś kościele we wsi Mańki,

– zagrody z chałupami, budynkami gospodarczymi czy stodołami,

– domy podcieniowe,

– cztery wiatraki – dwa typu paltrak, po jednym typu koźlak i holender,

– szkoła wiejska z XIX wieku,

– warsztat szewski,

– młyn wodny,

– malowane meble ludowe pochodzące z: Warmii, Powiśla i Mazur,

– oryginalny wóz cygański z początku XX wieku.

Olsztynek jest położony 25 km na południowy-zachód od Olsztyna. Skansen znajduje się w północnej części miasta, przy ul. Leśnej 23.

Zdjęcia wykonano we wrześniu 2021 roku.