Pierwszy, niewielki drewniany dwór w Roskoszy został zbudowany w XVI wieku z fundacji Katarzyny z Sobieskich Radziwiłłowej. Za czasów Anny z Sanguszków Radziwiłłowej, kanclerzyny wielkiej litewskiej, wzniesiony został ok. 1730 roku drewniany, parterowy pałac, zniszczony u schyłku XVIII wieku. W 1807 roku książę Dominik Radziwiłł przekazał Roskosz Teodorowi Michałowskim, żonatemu z Ludwiką z Kamińskich. Michałowscy ok. 1818 roku wznieśli najpierw dworek drewniany, a ok. 1840 roku dwór (pałacyk) murowany oraz stajnię cugową. Autorstwo obydwu, zachowanych do naszych czasów, budowli przypisywane jest arch. Franciszkowi Jaszczołdowi.

W skład zespołu wchodzi dwór, dawna stajnia cugowa oraz zabudowania folwarczne. Późnoklasycystyczny dwór, z elementami neogotyku wzniesiono na planie prostokąta. Zwrócony frontem na północ, parterowy z piętrowymi ryzalitami na osiach środkowych wszystkich elewacji został posadowiony na sklepionych (zapewne starszych) piwnicach. Korpus nakryty dachem czterospadowym z lukarnami. Elewacja frontowa jest pięcioosiowa, z ryzalitem środkowym zwieńczonym trójkątnym szczytem. W elewacji ogrodowej umieszczono ryzalit trójosiowy, zwieńczony schodkowym szczytem. W elewacji zachodniej usytuowano ryzalit dwuosiowy, zwieńczony trójkątnym szczytem, a w elewacji wschodniej neogotycki ryzalit, ujęty półfilarkami przechodzącymi w sterczyny i zwieńczony ostrołukowym szczytem Wszystkie elewacje zwieńczono belkowaniem i podzielono pilastrami. Układ wnętrza wielodzielny, dwutraktowy. Na osi hall i obszerny prostokątny salon o skośnie ściętych narożach. We wnętrzu częściowo zachowane elementy dawnego wystroju i wyposażenia (piece i sztukaterie w salonie). Przed dworem znajduje się aleja dojazdowa z gazonem.

Przy alei dojazdowej usytuowana dawna stajnia cugowa z mieszkaniami masztalerzy. Jest to eklektyczna budowla, wzniesiona na rzucie litery „H”, o malowniczej, urozmaiconej bryle składającej się z parterowej części środkowej i ustawionych prostopadle piętrowych skrzydeł bocznych, ujętych ośmiobocznymi wieżyczkami-sterczynami. Elewacja frontowa symetryczna, o podziałach ramowo-lizenowych, z osią środkową zaakcentowaną ryzalitem mieszczącym wejście główne; w osiach bocznych wydatne ryzality skrzydeł bocznych.

Po północnej stronie parku jest usytuowany zespół zabudowań folwarcznych (m. in. gorzelnia, magazyny, budynki inwentarskie) wzniesionych z cegły i kamienia polnego, częściowo przebudowanych. Całość otacza park krajobrazowy w typie angielskim. W 4. ćw. XIX wieku dwór został częściowo przebudowany wg proj. arch. Władysława Marconiego oraz po raz kolejny w l. 20. XX wieku. Po 1822 roku osiemnastowieczny barokowy ogród ze zwierzyńcem przekształcono na park angielski. W 1842 roku majątek przeszedł w ręce Łubieńskich, a w l. 70. XIX wieku do Mielżyńskich, których córka Helena wniosła go Aleksandrowi Karskiemu i w rękach tej rodziny pozostał do czasu II wojny światowej. W l. 80. i 90. XIX wieku na terenie folwarku wzniesiono gorzelnię i szereg budynków gospodarczych, z których część zachowała się do chwili obecnej. Dwór został zniszczony w 1915 roku, następnie odbudowany.

Po 1944 roku zespół dworski i folwarczny użytkowany był przez PGR, od 1993 roku miały tu siedzibę placówki kulturalno-oświatowe.Od 1999 roku dwór jest siedzibą Europejskiego Centrum Kształcenia i Wychowania OHP. W dworku znajdują się miejsca hotelowe i centrum konferencyjne a w dawnej stajni cugowej – restauracja.

Roskosz jest położona 5 km na północ od Białej Podlaskiej, przy drodze nr 811 do Konstantynowa.

Zdjęcia wykonano w lipcu 2021 roku.

  • Elewacja frontowa

  • Elewacja tylna

  • Elewacja boczna

  • Stajnia cugowa

  • Fasada

  • Elewacja tylna

  • Ule w parku

  • Zabudowa hotelowa