Pierwotnie Sokółka była wsią koronną, której mieszkańcy zobowiązani byli do hodowli sokołów, z czym można wiązać pochodzenie nazwy miasta. W początku XVI wieku istniał tu dwór myśliwski Sucholda znajdujący się we władaniu królowej Bony, który został nadany jej przez Zygmunta Starego w roku 1524. W 1565 roku Zygmunt August ufundował w Sokółce kościół katolicki, a parafia funkcjonowała od roku 1592. W latach 1586-89 Sokółka stała się wsią targową.

Prawa miejskie nadane zostały osadzie 28 lutego 1609 przez Zygmunta III Wazę. Przed nadaniem praw miejskich do Sokółki przybyli rewizorowi królewscy Jerzy Scipion del Campo oraz Stefan Nieszkowski, którzy dokonali rozplanowania przyszłego miasta. W roku 1652 Ludwika Maria Gonzaga, żona króla Jana III Sobieskiego, nadała parafię w Sokółce trzem współpracownikom Wincentego à Paulo. Po krótkim pobycie w mieście przeniesieni zostali jednak do Warszawy. 29 grudnia 1698 roku August II nadał zamieszkującym Sokółkę Żydom przywilej wolnego handlu oraz prowadzenia szynków. W drugiej połowie XVIII wieku podskarbi nadworny litewski Antoni Tyzenhauz sprowadził rzemieślników i rozbudował Sokółkę, próbując dokonać przestrzennej przebudowy miasta. Na zlecenie Tyzenhauza został wykonany przez Józefa de Sacco projekt założenia parkowo-pałacowego: „Planty Zabudowania gubernji J.K.mci Sokolskiey”, zbudowano jednak tylko pałacyk gubernatora. Za to do lat 80-tych XVIII wieku wybudowano 12 kamienic na rynku. Od 1796 roku miasto znalazło się w zaborze pruskim, zaś od czasu czasu Pokoju w Tylży w roku 1807, zaborze rosyjskim. W latach 1792 i 1803 wybuchały pożary w wyniku których spłonęła część miasta, a w roku 1796 kościół parafialny. W roku 1848 zbudowany został murowany kościół katolicki pw. św. Antoniego. W latach 50-tych XIX wieku zbudowana została prawosławna cerkiew św. Aleksandra Newskiego oraz szkoła administracyjno-leśna i strzelecka, a w 1886 koszary. Od 1807 aż do 1975 roku Sokółka była miastem powiatowym.

Od 30 kwietnia 1919 roku Sokółka znalazła się w granicach Polski, jednak w okresie VII-IX 1920 zajmowana była przez wojska sowieckie podczas wojny polsko-bolszewickiej. W lipcu 1920 roku w wyniku ostrzału artyleryjskiego część miasta została zniszczona. W okresie międzywojennym miasto było znane z garbarni oraz targów końskich i bydlęcych. 21 września 1939 roku Sokółka została zajęta przez oddziały sowieckie. Podczas okupacji niemieckiej, od czerwca 1941 roku, mieścił się tu hitlerowski obóz pracy i w latach 1941-43 getto żydowskie liczące ponad 8 tys. osób. Żydzi z getta w roku 1942 wybudowali zalew w Sokółce. W czasach II wojny światowej zginęło ok. 2 tysiące mieszkańców, zniszczono ok. 25% miasta. W czerwcu 1944 roku miasto zostało wyzwolone przez wojska sowieckie. Po wojnie Sokółka dźwignęła się szybko z wojennych zniszczeń. Szczególnie widoczny rozwój nastąpił w latach 70-tych. Ze względu na to, że miasto zamieszkują wyznawcy religii katolickiej, prawosławnej oraz islamu, poza Polakami są to Białorusini i Litwini, a w jego okolicach zamieszkują także Tatarzy, zyskało ono określenie stolicy polskiego orientu. W mieście zaczyna się także Szlak Tatarski, utworzony w roku 1979 na cześć sprowadzenia na te ziemie chorągwi tatarskiej przez Jana III Sobieskiego. Z czasów lokowania Sokółki w XVI wieku zachował się układ architektoniczny w centrum mia­sta z rynkiem i przyległymi ulicami oraz domami pamiętającymi czasy Antoniego Tyzenhauza. Najważniejszymi zabytkami miasta są:

– neoklasycystyczny kościół parafialny pw.św. Antoniego Padewskiego zbudowany około 1848 (osobny artykuł). Kościół jest znajduje się przy skrzyżowaniu ul. Grodzieńskiej i Adama Mickiewicza.

– Cerkiew prawosławna pw. św. Aleksandra Newskiego zbudowana w latach 1850-53 za sumę 14 870 rubli, przy czym część prac za darmo wykonali parafianie. Cerkiew posiada jedną dużą kopułę i cztery boczne. Gotowy obiekt poświęcił 26 kwietnia (9 maja) 1853 roku biskup brzeski Ignacy. W czasie budowy konieczna okazała się rezygnacja z niektórych założeń projektu budowlanego. Nie powiodło się urządzanie zakrystii w podziemiach budynku z powodu nadspodziewanie wysokiego poziomu wód gruntowych. Również wykorzystanie bocznych kopuł cerkwi jako dzwonnic okazało się niemożliwe i zmusiło budowniczych do wzniesienia dzwonnicy jako odrębnej konstrukcji, pełniącej równocześnie funkcje bramy prowadzącej na teren świątyni. Niestaranność budowniczych w czasie prac przy wznoszeniu cerkwi sprawiła, że mury świątyni systematycznie były zawilgacane przez wody gruntowe. Ponadto w 1879 roku, z powodu złego usytuowania kominów piecowych, doszło do zapalenia się poszycia dachu i zawalenia się więźby dachowej do wnętrza obiektu. Za sumę 11 500 rubli cerkiew odbudowano. W 1915 roku prawosławni mieszkańcy Sokółki udali się na uchodźctwo. Porzucona cerkiew została zdewastowana przez wojska niemieckie. Ponownie została otwarta dla potrzeb kultu w 1919 roku. W czasie okupacji niemieckiej rozebrana została dzwonnica cerkiewna – pod pretekstem, że jest schronieniem partyzantów. W 2010 z inicjatywy proboszcza parafii sokólskiej ks. Włodzimierza Misiejuka podjęto jej odbudowę. W 2003 cerkiew otrzymała z petersburskiej Ławry Aleksandra Newskiego cząsteczkę relikwii patrona obydwu świątyń.  12 września 2011 roku odbyło się poświęcenie dzwonów i krzyża, które następnie umieszczono na niedokończonej jeszcze dzwonnicy. Świątynia mieści się przy Placu Tadeusza Kościuszki.

– Przedwojenne kamienice wzdłuż ulic Białostockiej i Grodzieńskiej.

Sokółka jest położona 36 km na północny-wschód od Białegostoku, przy drodze nr 19 do polsko-białoruskiego przejścia granicznego w Kuźnicy Białostockiej.

Zdjęcia wykonano we wrześniu 2020 roku.