Początki Supraśla wiążą się z przeniesieniem z Gródka w 1501 roku na uroczysko Suchy Hrud prawosławnego monasteru męskiego, którego fundatorem był Aleksander Chodkiewicz. Akta wydane przez królów Aleksandra Jagiellończyka w 1504 i Zygmunta I Starego w 1509 roku potwierdziły prawa i przywileje obejmujące fundację. Wokół monasteru powstała osada. W 1609 roku klasztor przystąpił do unii brzeskiej i stał się ważnym ośrodkiem kulturalnym i religijnym unitów. W 1796 roku władze pruskie skonfiskowały większość dóbr klasztoru. W 1807 roku Supraśl przestał być siedzibą biskupstwa unickiego, po pokoju w Tylży znalazł się pod zaborem rosyjskim. Pod koniec XVIII wieku w mieście wybudowano synagogę.

Mimo że w I połowie XIX wieku Supraśl otrzymał prawa miejskie, to jednak w końcu tegoż stulecia utracił znaczenie na rzecz rozwijającego się Białegostoku. W 1824 roku władze rosyjskie przekazały monaster supraski zakonnikom prawosławnym. W 1834 roku, po wprowadzeniu przez carskie władze ceł na towary sprowadzane z Królestwa Polskiego do Rosji, w Supraślu powstały pierwsze manufaktury sukiennicze, następnie warsztaty tkackie, produkujące głównie na rynek rosyjski. W wyniku działań I wojny światowej, w obliczu zbliżającego się frontu i wojsk niemieckich, mnisi prawosławni uciekli (jak wielu prawosławnych z terenów ziem polskich) z Supraśla w głąb Rosji (tzw. bieżeństwo), zabierając ze sobą cudowną ikonę Matki Boskiej Supraskiej.

W okresie międzywojennym władze II Rzeczpospolitej przekazały opuszczony klasztor supraski kościołowi rzymskokatolickiemu. 20 lipca 1944 roku wycofujące się wojska niemieckie wysadziły w powietrze budynek cerkwi i spaliły zabudowania klasztorne. W latach 90-tych XX wieku budynki klasztorne zostały przekazane kościołowi prawosławnemu. Rozpoczęto odbudowę zniszczonych budynków. Na terenie monasteru, od 2004 roku, mieści się siedziba Akademii Supraskiej. Dzięki walorom ekologicznym miasta, czystości powietrza, brakowi ośrodków przemysłowych, mikroklimatowi oraz znajdującym się w pobliżu Supraśla bogatym złożom borowin, w 1999 roku Supraśl uzyskał status uzdrowiska. Najważniejsze zabytki miasta to:

– Prawosławny monaster męski Zwiastowania Przenajświętszej Bogurodzicy Maryi i św.Apostoła Jana Teologa (osobny artykuł).Klasztorna 1.

– Pałac Archimandrytów (osobny artykuł). Klasztorna 1.

– Muzeum Ikon w pałacu archimandrytów (osobny artykuł). Klasztorna 1.

– Pałac Buchholtzów – obecnie siedziba Liceum Plastycznego (osobny artykuł). 3 Maja 2.

– Neobarokowy, rzymskokatolicki kościół Świętej Trójcy, wybudowany w latach 1861–65, z fundacji fabrykantów. W 1868 roku budowla została konsekrowana. W latach 1902-03 do świątyni została dobudowana wieża z kruchtą, chór oraz dwie zakrystie. Jest to jednonawowa świątynia wzniesiona na planie prostokąta, nakryta dwuspadowym dachem. Ul. Piłsudskiego 9

– Neogotycki kościół ewangelicko-augsburski, pochodzący z 1870 roku. Obecnie pełni funkcję rzymskokatolickiego kościoła parafialnego pw. NMP Królowej Polski. Świątynia została wybudowana przez fabrykantów supraskich jako kościół ewangelicko-augsburski Zmartwychwstania Pańskiego. Od 1939 roku, gdy protestanci opuścili Supraśl, przestał pełnić funkcje sakralne. W 1990 roku Kuria Archidiecezjalna w Białymstoku odkupiła świątynię od protestantów. Budowla została wyremontowana i dostosowana do kultu rzymskokatolickiego. Nadano jej tytuł Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski i stała się ona świątynią nowo utworzonej parafii. Ul. Piłsudskiego 16.

– Ratusz – Budynek, w którym obecnie mieści się Urząd Miejski, od początku swego istnienia przeznaczony był na cele oświatowe. Józefina Zachert, baronowa i zasłużona dla Supraśla działaczka społeczna, ufundowała ten obiekt w 1906 roku jako pierwszą polską szkołę. Zbudowała ją i utrzymywała z własnego majątku. W supraskiej szkole, za zgodą władz, uczono języka polskiego i historii po polsku. Było to ewenementem na skalę całego Cesarstwa Rosyjskiego! Ul. Piłsudskiego 58. – Dom Ludowy – obecnie sala kinowo-koncertowa. Drewniany modernistyczny budynek wzniesiony w 1934 roku według projektu architekta Jarosława Giryna.  Piłsudskiego 11.

– Cmentarz ewangelicki – na cmentarzu dwie wyróżniające się budowle: kaplica grobowa rodziny Buchholtzów, neogotycka, wybudowana w 1904 roku według projektu arch. Hugo Kudera, oraz kaplica grobowa rodziny Zachertów, wymurowana w 1885 roku według projektu architekta H. Zydoka. W południowej części znajduje się kaplica cmentarna pw. Wszystkich Świętych, składająca się z murowanej wieży z pocz. XVIII wieku oraz drewnianego korpusu z poł. XIX wieku, początkowo unicka, po 1839 roku prawosławna, a współcześnie rzymskokatolicka.

– Dom Ogrodnika – Stara Karczma – Stara Poczta – zbudowany w II połowie XVIII wieku dla ogrodników pracujących w ogrodach supraskiego monasteru. W latach późniejszych budynek przebudowano na karczmę. Po I wojnie światowej w budynku znajdowała się poczta. Od 1956 roku przebudowany na mieszkania. ul. Konarskiego 3. Drewniany dom o konstrukcji zrębowej, nakryty łamanym dachem.

 – Zespół fabryczny Jansena – ob. stołówka i internat Liceum Plastycznego. Wybudowany przed 1866 dom właściciela z zachowaną neoklasycystyczną polichromią. Plac Kościuszki 1.

– Drewniane domy tkaczy z XIX wieku, przy ul. 3 Maja.

W Supraślu nagrywane były niektóre sceny do filmu ” U Pana Boga za miedzą”.

Supraśl jest położona 13,5 km na północny-wschód od Białegostoku, przy drodze nr 676 do Krynek.

Zdjęcia wykonano we wrześniu 2020 roku.