Knyszyn otrzymał prawa miejskie magdeburskie od króla Zygmunta Augusta w  roku 1568. „Czasy Zygmuntowskie” były złotym wiekiem dla Knyszyna. Wybudowano wówczas ratusz na rynku, cerkiew prawosławną, łaźnie, budynek wagi, wybrukowano ulice. Dla króla przebudowano istniejący dwór w którym król chętnie wypoczywał i stąd władał Królestwem Polskim i Wielkim Księstwem Litewskim. Udokumentowanych jest 19 pobytów króla w Knyszynie, łącznie około 500 dni, w latach 1533–72. Król Zygmunt August zmarł w Knyszynie 7 lipca 1572 roku. Zdarzenie to na swoim obrazie uwiecznił Jan Matejko. 

Dwór królewski znajdował się przy obecnej ulicy Białostockiej, po obu stronach tej ulicy od nr 43 po stronie nieparzystej i nr 36 po stronie parzystej i ciągnął się aż do rzeki Jaskranki. Obecnie po założeniu nie ma żadnych śladów. W tym miejscu znajduje się szkoła (osobny artykuł).

Do dziś z tego okresu nie zachowały się żadne obiekty poza kościołem św. Jana Apostoła i Ewangelisty. Świątynię zbudowano w latach 1579-1601 z fundacji starosty knyszyńskiego Jana Zamoyskiego. Konsekrowano 21 marca 1601 roku jako Kościół Wszystkich Świętych przez biskupa wileńskiego Benedykta Woynę. Z czasem zmieniono wezwanie kościoła. Kościół był pierwszym murowanym kościołem w Knyszynie i miał znacznie mniejsze wymiary niż obecny. Zbudowany na planie prostokąta o wymiarach 32m x 17m x 13m, posiadał płaskie ściany od wschodu i zachodu, z bardzo małą wieżą, przykryty ceramiczną dachówką. Grubość ścian świątyni wynosiła 1,7 m, w których wewnątrz kościoła, znajdowały się półokrągłe nisze, gdzie siadali wierni podczas nabożeństw. Przez lata zmieniał się także wygląd świątyni na skutek remontów czy też odbudowy po pożarze z 1710 roku. Obecny wygląd uzyskał w latach 1900-02. Przedłużono wówczas kościół o jedno przęsło, wybudowano wieżę oraz wykonano wewnątrz ozdobny, drewniany strop, a nowej fasadzie nadano cechy stylu neoromańskiego. Kościół znajduje się w centrum miasta, przy ul Kościelnej 3.

Dużo młodszym obiektem zabytkowym jest dom z XIX wieku przy ul. Białostockiej 38 – dawniej manufaktura tkacka, koszary, sąd a ostatnio internat szkolny.

Knyszyn jest położony 13 km na południowy-wschód od Moniek, przy drodze nr 65 do Białegostoku.

Zdjęcia wykonano we wrześniu 2020 roku.

  • Rynek

  • Rynek

  • Tu stał dwór królewski

  • Kościół pw. św. Anny

  • Nawa

  • Drewniany strop

  • Ołtarz główny

  • Tablica posięcona Zygmuntowi Augustowi

  • Figura św. Anny

  • Kamienna kropielnica

  • Dawna manufaktura tkacka

  • Stare domy

  • Stare domy

  • Stare domy

  • Tu był folwark zamkowy