Początki osadnictwa na terenach obecnego Budziszyna, tzw. kultury łużyckiej, sięgają V-IV wieku p.n.e. Budziszyn był grodem założonym przez Słowian połabskich z plemienia Miliczan. W XI wieku został on podbity i zajęty przez Niemców, którzy później wybudowali tu zamek Ortenburg, wokół którego zawiązało się miasto. Pierwsza pisana wzmianka o nim pochodzi z 1002 roku. W mieście w 1018 roku zawarty został pokój między Bolesławem Chrobrym i cesarzem Henrykiem II przyznający Łużyce (wraz z Budziszynem) oraz Morawy Polsce. Sytuacja ta trwała zaledwie do 1033 roku, kiedy to Budziszyn włączony został w skład Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego. W latach 1032–76 miasto należało do margrabiego Miśni, stając się ośrodkiem kolonizacji niemieckiej na Łużycach, następnie przeszło pod władzę Czech. Pierwsza udokumentowana wzmianka o nadaniu praw miejskich pochodzi z 1240 roku. W 1253 roku miasto zostało przyłączone do Marchii Brandenburskiej, a w 1319 roku ponownie do Czech. Podczas wojny trzydziestoletniej (1618–48) miasto było wielokrotnie grabione i plądrowane. W 1635 roku, wraz z większością Łużyc, Budziszyn został przyłączony do Elektoratu Saksonii. Miasto zostało poważnie zniszczone w czasie dwóch kolejnych pożarów w 1707 i 1720 roku. Ponowny rozwój nastąpił od poł. XVIII wieku.  W maju 1813 roku pod Budziszynem miała miejsce bitwa wojsk napoleońskich z połączonymi siłami prusko-rosyjskimi, zakończona zwycięstwem Francuzów. W XIX wieku miasto stało się głównym ośrodkiem przebudzenia narodowego Serbołużyczan. Według danych niemieckich w 1890 roku Serbołużyczanie stanowili 15% mieszkańców miasta (3235 osób) oraz 33% – powiatu. W 1904 r. w mieście otwarto Dom Serbski, który stał się ośrodkiem łużyckiego ruchu kulturalno-narodowego.   W okresie II wojny światowej hitlerowcy zamienili budziszyński zamek na więzienie, w którym przetrzymywano przeciwników systemu i jeńców wojennych.  W kwietniu 1945 roku miasto zostało ogłoszone twierdzą. W czasie walk w 1945 roku miasto zostało zniszczone w 77%, a Dom Serbski zburzony przez oddziały SS. W latach 1949–90 Budziszyn stanowił część NRD. Pierwotną nazwą miejscowości była łużycka nazwa Budiszyn (łuż. Budyšyn), później zgermanizowana na Bautzen. Budziszyn stanowi historyczną stolicę Górnych Łużyc oraz centrum kulturalne Łużyczan, będących słowiańskim narodem zamieszkującym tereny położone pomiędzy rzekami Kwisą i Łabą. Mimo ogromnych zniszczeń w mieście znajduje się sporo zabytków.


  • Panorama miasta od północy

  • Panorama miasta od północy

  • Panorama miasta od północy

Katedra św. Piotra  (Katedrala Swj. Pětra / Dom St. Petri) jest najstarszym i jednym z największych kościołów symultanicznych (tj. używanych przez dwie wspólnoty wyznaniowe) Niemiec. Należy do najważniejszych budowli sakralnych Saksonii i zarazem jest najstarszym kościołem na Górnych Łużycach. Około 1000 roku graf Eido von Rochlitz wzniósł na miejscu dzisiejszej katedry pierwszy kościół parafialny. Po 1213 roku a prawdopodobnie dopiero ok. 1217/1218 roku, miało miejsce rozpoczęcie budowy kolegiaty św. Piotra. 24 czerwca 1221 roku miała miejsce konsekracja prezbiterium. Z tamtej budowli zachowały się niektóre fragmenty, np. portal zachodni. W 1430 roku katedra otrzymała swój dzisiejszy kształt. W latach 1456-63 późnogotycka budowla halowa została poszerzona o czwartą nawę, dobudowaną od strony południowej. Po wielkim pożarze miasta w 1634 roku przebudowano wnętrze katedry w stylu barokowym a w 1664 roku wieżę zwieńczono barokowym hełmem. Po nastaniu reformacji w 1524 roku katedra stała się de facto kościołem symultanicznym (rzymskokatolickim i ewangelicko-luterańskim jednocześnie) – jest w Niemczech najstarszym i jednym z niewielu kościołów tego typu. Po długich sporach między luteranami a katolikami Rada miasta Budziszyna i kapituła katedralna zawarły w 1543 roku pierwszą umowę o zasadach użytkowania świątyni przez obie wspólnoty wyznaniowe. Na mocy tej umowy prezbiterium przypadło w udziale katolikom a korpus główny – protestantom. Granicę stanowiło lektorium. Dalsze umowy miały miejsce w XVI wieku za czasów dziekana katedralnego Johanna Leisentrita, np. odnośnie do zewnętrznych posiadłości, jak parafia Gaußig. Nastąpiło jednak zniesienie dotychczasowej diecezji katolickiej. Podczas powstania czeskiego w latach 1619-20 katolicka kapituła na krótki okres była wypędzona z katedry. Później jednak powróciła do niej. W 1921 roku papież Benedykt XV powtórnie erygował diecezję w Miśni z siedzibą w Budziszynie. Po przeniesieniu siedziby biskupa do Drezna w 1980 roku katedra zyskała status konkatedry diecezji drezdeńsko-miśnieńskiej. W katolickiej części katedry na uwagę zasługuje przede wszystkim ołtarz główny, dzieło Balthasara Permosera z 1723oku, wykonany z saksońskiego marmuru. Stalle zostały wyrzeźbione z drewna dębowego ok. 1723 roku i zawierają bogate motywy kwiatowe i roślinne. Po południowej stronie obejścia w prezbiterium znajduje się, wywierający duże wrażenie, naturalnej wielkości krucyfiks z drewna lipowego, dzieło Balthasara Permosera z lat 1713/1714. W południowej części obejścia prezbiterium stoi późnogotycki szafkowy ołtarz Mariacki. W północnej części obejścia prezbiterium znajduje się barwne dzieło czeskiego snycerza Jana Hajka z 1783 roku – Ołtarz Najświętszego Sakramentu. W części ewangelickiej uwagę zwraca zwłaszcza ołtarz Ostatniej Wieczerzy, stojący w nawie południowej, dzieło nieznanego snycerza z Zittau z 1640 roku. W 1674 roku zbudowano bogato zdobioną lożę dla saksońskiego księcia Jana Jerzego III, który jednakże nigdy jej nie używał. Zewnętrzne i wewnętrzne ściany świątyni są ozdobione gotyckimi nagrobkami. Katedra znajduje się na placu Fleischmarkt na Starym Mieście, naprzeciwko ratusza.

  • Katedra św. Piotra

  • Ołtarz główny

  • Stalle

  • Loża kolatorska

Ratusz – po gruntownej przebudowie w latach 1729-32 ze średniowiecznym zegarem słonecznym na wieży.

  • Ratusz

Zamek Ortenburg (Hród) – pierwotny z ok. 958 roku wzniesiony przez Niemców, przebudowany przez króla Węgier Macieja Korwina w latach 1469–90. Zamek zachował gotycki wystrój z późniejszymi renesansowymi dodatkami. Wejście do warowni prowadzi przez Wieżę Macieja, nazwaną tak na cześć króla Węgier. Wokół zamku zachowały się fragmenty murów obronnych z basztami. Na zamku znajduje się od 1971 r. „Muzeum Sorabistyczne” (Serbski muzej Budyšin/Sorbisches Museum) zajmujące się historią, kulturą i literaturą Serbołużyczan.Naprzeciw muzeum wznosi się Burgtheater (Teatr na Zamku) w którego ścianie za szkłem zobaczyć można grupę rzeźbionych postaci nadnaturalnej wielkości składających się na Alegorię Tragedii – dzieło Ernsta Rietschla przeniesione tu z pobliskiego Drezna.

  • Zamek Ortenburg

  • Serbskie Muzeum

  • Teatr na Zamku

  • Przelot bramny

  • Baszta zamkowa - Burgwasserturm

Ruiny gotyckiego kościoła św. Mikołaja z 1440 roku. Kościół został zniszczony podczas oblężenia miasta w XVII stuleciu.

  • Ruiny gotyckiego kościoła św. Mikołaja

Miasto otaczały niegdyś mury obronne z licznymi basztami i wieżami.

Bogata Wieża (Bohata wěža/Reichenturm) – z lat 1490-92 z barokową nadbudową z pocz. XVIII wieku. Wieża jest odchylona od pionu o 144 cm.

Wieża Wodna (Wasserturm),

Baszta i Brama Mikołajska – będąca fragmentem fortyfikacji miejskich. Widnieje na niej herb Budziszyna.

Baszta Młyńska (Mühlbastei

Wieża Sulerska (Schulerturm)

Röhrscheidt Bastion

Wendischer Turm/Serbska wěža

 

 

 

  • Bogata Wieża (Bohata wěža/Reichenturm)

  • Bogata Wieża (Bohata wěža/Reichenturm)

  • Bogata Wieża (Bohata wěža/Reichenturm)

  • Wieża Wodna (Wasserturm) i riuny klasztoru st. Marien

  • Wieża Wodna (Wasserturm)

  • Wieża Wodna (Wasserturm) i riuny klasztoru st. Marien

  • Wieża i brama Mikołajsja (Nicolaturm)

  • Wieża i brama Mikołajsja (Nicolaturm)

  • Wieża i brama Mikołajsja (Nicolaturm)

  • Wieża Wodna (Wasserturm) i riuny klasztoru st. Marien

  • Wieża Sulerska (Schulerturm)

  • Wieża Sulerska (Schulerturm)

  • Wieża Sulerska (Schulerturm)

  • Stara Wieża Wodna (Alte Wasserturm)

  • Röhrscheidt Bastion

  • Wendischer Turm/Serbska wěža

  • Wieża Młyńska

  • Wieża Młyńska

Ewangelicki Kościół św. Michała Michaeliskirche / Michałska cyrkej. Ta późnogotycka budowla została wzniesiona około 1450 roku początkowo jako niewielka kaplica. Z czasem świątynię rozbudowano o wieżę i nawę, a całość prac związanych z rozbudową zakończyła się w 1520 roku. Od 1619 roku, po reformacji i przybyciu protestantyzmu na Górne Łużyce kościół przekształcono i służył ewangelickim mieszkańcom niemieckich i serbołużyckich wiosek wokół Budziszyna. Wewnątrz kościoła znajduje się ołtarz wykonany przez Stöckela i Kanderbacha w 1693 r., natomiast organy pochodzą z 1784 roku. Pod koniec II wojny światowej podczas bitwy pod Budziszynem wieża kościelna spłonęła, ale został odremontowany w latach 1964–1976. Ostatnie zabiegi renowacyjne miały tu miejsce w latach 2005 do 2007. ościół Św. Michała znajdziemy w starej części miasta, przy placu Wendischer Kirchhof.

  • Kościół św. Michała Michaeliskirche / Michałska cyrkej

  • Kościół św. Michała

  • Kościół św. Michała

  • Kościół św. Michała

  • Kościół św. Michała i Stara Wieża Wodna

Most Friedensbrückke nad Szprewą skąd rozpościera się najpiękniejsza panorama Budziszyna.

Pozostałe ciekawe budowle Budziszyna.

  • Plebania - Domschatzkammer St. Petri

  • Plebania - Domschatzkammer St. Petri

  • Plebania - Domschatzkammer St. Petri

  • Plebania - Domschatzkammer St. Petri

  • Restauracja Serbska

  • Restauracja „Monschof in Bautzen”

  • „Monschof in Bautzen”

  • Restauracja „Monschof in Bautzen”

Budziszyn (Bautzen) to miasto we wschodnich Niemczech, położone nad rzeką Sprewą we wschodniej części Saksonii, przy autostradzie nr 4, około 60 km na zachód od Zgorzelca.

Zdjecia wykonano w maju 2023 roku.