Wiadomo, że w X wieku w miejscu obecnego Görlitz istniała serbołużycka osada, która wiek później została zajęta i włączona do Polski wraz z Łużycami przez Bolesława Chrobrego. W zapiskach historycznych miasto pojawia się dopiero w dokumentach pochodzących z 1071 roku, kiedy to Henryk IV przekazywał wioskę „villa gorelic” biskupowi miśnieńskiemu. Jeszcze w tym samym wieku Görlitz wraz z całymi Górnymi Łużycami dostał się pod lenno Czech. Niespełna wiek później nastąpił pierwszy rozkwit osady, która z niewielkiej wioski rozrosła się w znaczący ośrodek handlowy. Prawa miejskie Görlitz uzyskał na początku XIII stulecia. W 1319 roku miasto znalazło się pod panowaniem śląskiego księcia Henryka I Jaworskiego i zostaje włączone do księstwa jaworskiego. Miasto złożyło księciu hołd, a 26 sierpnia 1319 roku książę potwierdził jego przywileje. Dekadę później Görlitz ponownie włączono do Królestwa Czech. W 1377 roku powstało oddzielne księstwo Görlitz (Herzogtum Görlitz) utworzone przez króla czeskiego i cesarza rzymskiego Karola IV. W czasie wojny trzydziestoletniej jaka toczona była w latach 1618-648 Görlitz zostało dotkliwie zniszczone. Wtedy też miasto wraz z Górnymi Łużycami zostało wcielone do Elektoratu Saksonii. Po kongresie wiedeńskim w 1815 roku Görlitz został wcielony do Prus i stał się częścią prowincji Śląsk (Provinz Schlesien).W czasie II wojny światowej wmieście istniał obóz dla jeńców – podoficerów i szeregowych różnej narodowości (Stalag VIII A), przez który przeszło ponad 44 tys. osób (zginęło kilka tysięcy jeńców, głównie radzieckich i włoskich). Po II wojnie światowej na mocy postanowień konferencji poczdamskiej Nysa Łużycka stała się rzeką graniczną, a prawobrzeżna część miasta włączona w obszar Polski i nadano jej nazwę Zgorzelec. Polska forma nazwy pochodzi od form łużyckich i notowana była już w XIX wieku (obok formy Zgorzelice). Görlitz jest jednym z niewielu niemieckich miast tej wielkości niezniszczonych podczas II wojny światowej, a co za tym idzie posiada niezaburzony układ przestrzenny i zabytki ze wszystkich epok historycznych:

Kościół farny św. Piotra i Pawła (niem. St. Peter und Paul). Jego początki sięgają pierwszej połowy XIII wieku, kiedy to wzniesiona została tu pierwsza świątynia. Była to późnoromańska bazylika, z której do czasów obecnych zachował się zachodni fragment z bogato zdobionym, uskokowym portalem, zwanym Portalem Narzeczonych. Niespełna wiek później bazylika została zastąpiona nowym, późnogotyckim, pseudobazylikowym, pięcionawowym kościołem halowym. Budowę nad osuwającym się terenie nad Nysą Łużycką rozpoczęto od potężnych fundamentów czteronawowej krypty św. Jerzego, konsekrowanej w 1475 roku. W odróżnieniu od klasycznego kościoła halowego zewnętrzne nawy boczne (20 m wysokości) są niższe od nawy środkowej (27 m) i wewnętrznych naw bocznych (25 m), które są niemal równe. Ze swoimi 72 m długości i 39 m szerokości kościół św. Piotra i Pawła jest największym późnogotyckim halowym kościołem Saksonii. Prezbiterium ukończone w 1465 roku, tworzy wraz z korpusem jednolitą, wypleniona światłem przestrzeń wewnętrzną, z którą harmonizują smukłe filary podtrzymujące sklepienia sieciowe i gwiaździste. Pod prezbiterium znajduje się wspomniana krypta z kaplica św. Jerzego. W 1515 roku ukończono potężny dach kościoła. W latach 1520, 1543 i 1553 zbudowano trzy kruchty. Pierwotne wyposażenie wnętrza przepadło podczas pożaru miasta w 1691 roku, po którym odbudowano kościół w stylu barokowym. obecne barokowe wyposażenie wnętrza pochodzi z przełomu XVII i XVIII wieku. Wtedy też powstały m.in. ambona, ołtarze, konfesjonały oraz imponujący prospekt organowy. Z dawnego wyposażenia przetrwały jedynie malowidła ścienne z kaplicy św. Jerzego (ok. 1510), która oparła się pożarowi. Obie wieże, wysokie na 84 m wzniesiono w latach 1889-91. Kościół św. Piotra i Pawła wznosi się nad Nysą Łużycką stanowiąc dzięki swemu wysokiemu, pokrytemu miedzianą blachą dachowi i parze strzelistych wież charakterystyczny punkt orientacyjny Starego Miasta.